Terug naar toen: de Alpen Kreuzer van E.K.S.

SLIEDRECHT – Sliedrecht24 kijkt in juli en augustus terug op een aantal historische feiten, gebeurtenissen, die zich in Sliedrecht hebben afgespeeld of zaken waarmee het dorp aan de Merwede op de kaart werd gezet. In samenwerking met de Historische Vereniging Sliedrecht. Oud-nieuws dus, maar wel zaken die herinneringen oproepen, verhalen die nog worden verteld. Sliedrecht24 gaat terug naar toen. Vandaag: de Alpen Kreuzer van E.K.S. 

De vouwwagens kwamen aan met de trein. Deze legendarische foto is gemaakt op 5 september 1990 nabij station Sliedrecht. De Alpen Kreuzers kwamen aan met autowagons met voorop de locomotief (STAR Loc 2278). (Archieffoto Roland Korving)

Naast de baggerindustrie dankt Sliedrecht zijn bekendheid onder meer aan de vestiging destijds van de eerste IKEA in Nederland en de importeur van Alpen Kreuzer: Eelart Kramer Sliedrecht (E.K.S.), toen gevestigd aan de Conradstraat (showroom) op bedrijventerrein Nijverwaard. In dit artikel gaan we terug naar het succes van de ‘Kramers’, de historische betekenis voor Sliedrecht en het einde van een tijdperk dat Alpen Kreuzer heette.

Geschiedenis
Wie het woord vouwwagen noemt bij jongeren anno 2016 krijgt vast een verbaasde blik terug. De jeugd kent de combinatie van caravan-tent niet meer. Het was een tent, die over een opklapbaar frame werd gespannen. In de kar, waarin het frame met de tent zaten, konden deze keurig worden opgeborgen, ingeklapt. Wie wilde gaan kamperen en een caravan te duur vond of een auto had die een ‘zware’ caravan niet kon trekken, kocht een vouwwagen. De Alpen Kreuzer was populair! Het bedrijf van de drie broers Jo, Eelhart en Wim Kramer werd in 1958 de Nederlandse importeur van de vouwwagen, die dus onder de naam Alpen Kreuzer vanuit Sliedrecht in Nederland werd verkocht, maar ook aan diverse andere landen. Importeurs hadden de Kramers in België, Zwitserland, Engeland, IJsland, Spanje en zelfs in Australië en Zuid-Afrika.

Fabriek
De Alpen Kreuzer kwam uit Oost-Duitsland, waar deze daar gekocht kon worden onder de naam Klappfix en later onder IFA Camptourist. Gemaakt in de fabriek van Großenhain (1994/1995, in de deelstaat Saksen. Alpen Kreuzer B.V,. stond ingeschreven in Großenhain als firma. Het bedrijf had ook de verkoop voor West-Duitsland. Dat was alleen mogelijk door de Duitse vestiging. De vouwwagens voor West-Duitsland kwamen rechtstreeks uit Olbernau (1958 / 1995) aan in Elten / Emmerich. Dat had destijds te maken met de interzone handel tussen de Bundesrepublik en de DDR. Onderdelen van de vouwwagens uit Großenhain zoals voor het onderstel (grotere Trabant-wielen in verende ophanging-red.) kwamen uit de fabriek van de Trabant. Ze werden in West-Duitsland verkocht onder de naam Oase en in Groot-Brittanié als Nimrod. Bouwer was Volks Eigenes Betrieb (VEB) Fahrzeugwerk Olbernau in Olbernau (nu onderdeel van de Saksische gemeente Erzgebirgskreis-red.). Na de Duitse hereniging (‘Wende’) in 1989 werd de productie van de Klappfix in Olbernhau gestaakt en voortgezet bij Stema in Großenhain. 

Modellen en bouw
In de jaren ’80 had je vooral de a-symetrische modellen, zoals super, junior, senior, super gt en kompakt. Daar kwamen rond 1985 ook de symetrische modellen bij als Select en Allure. Steeds werden verbeteringen aangebracht. Het tentframe werd beter, het type gasstel aangepast, de achterlichten vernieuwd en de keuze in kleur tent werd groter. Was het plaatwerk van aluminium, de vloer van 12mm multiplex en de deksels voor en achter van polyester. Alles bij elkaar gehouden door honderden nageltjes. De Alpen Kreuzer lag door de wielen stevig op de weg, had een snelle opbouw, ook onderweg met de keuken en er was flinke laadruimte. Er kwamen verschillende modellen, zoals de Select, Prestige en de Super. Bij het model Super was het tentdoek tot aan de grond gespannen. De Alpen Kreuzer werd in Sliedrecht ontworpen en bleef gebouwd in Oost-Duitsland. De druk van de concurrentie groeide elk jaar en daardoor kwamen er accessoires bij als opzetsystemen voor het tentdeel. Er waren ook nadelen. Aanvankelijk was de afwerking niet uitmuntend. Dat verbeterde later wel. Ook was je een uur bezig met het opzetten van voornamelijk de voortent. Dat verbeterde later sterk. 

Populair
Het voortentfram was volgens sommige gebruikers onhandelbaar en in het begin zat er veel speling op de verbindingen. Ook zaten aanvankelijk de spanners van de tent niet altijd op de goede plaatst. Minpunten werden aan de Alpen Kreuzer steeds verbeterd. De Alpen Kreuzer werd veel verkocht en de broers Kramer beleefden gouden tijden. Uit Oost-Duitsland kwamen de Alpen Kreuzers aan met de trein. Lang was de goederentrein met de populaire vouwwagens voor E.K.S. niet, maar de trein kwam wel frequent langs. Op de autowagons pasten veel Alpen Kreuzers. Wie herinnert zich nog het parkeerterrein bij het station in Sliedrecht, langs de Parallelweg, dat nu anders wordt ingericht. Op het terrein stonden jaren de Alpen Kreuzers geparkeerd van E.K.S. Ze kwamen daar aan met de trein. Het kon er tjokvol staan, keurig in rijtjes en afgedekt met grijze hoezen. Soms werd er weleens één gestolen vanaf het opslagterrein.

Vrachtwagenvervoer
Op een gegeven moment werd station Sliedrecht opgeheven als goederenstation. Besloten werd ze voortaan per vrachtwagen uit de DDR te halen. Ze konden er 3-hoog op worden vervoerd. Soms waren de vrachtwagens daardoor net wat te hoog geladen. Dat was geen probleem, want van Olbernau tot Sliedrecht pasten ze onder de viaducten door. Tot dat de A15 bij Hardinxveld-Giessendam werd geasfalteerd en de bovenste schroeven met beschermdorpjes er werden afgereden. Het vervoer over de weg bleek het vervangend alternatief. De chauffeur moest vanaf Gorinchem alleen omrijden via de de A27, afslag Meerkerk, over de provinciale wegen N214 richting Sliedrecht. 

Einde tijdperk
Eeuwig zou het succes niet duren. De verkoop van 4000 Alpen Kreuzers per jaar midden jaren ’80. De luxere vakanties voor relatief betaalbare bedragen gooiden flink roet in het eten van de Alpen Kreuzer. De aanvankelijk zo populaire vouwwagen raakte minder in trek. In de jaren ’90 daalde de omzet en de gebroeders Kramer hadden hun bedrijf verkocht, waar al vanaf de beginjaren ook, boten, (sta)caravans (importeur van het Engelse merk Fischer en Knowsley, later importeur van Tabbert, Hobby- en Fendt-red.), tenten en kampeerartikelen werden verkocht. Sta- en toercaravans werden in Engeland speciaal en alleen voor Alpen Kreuzer B.V. gemaakt. Later werd gestopt met de botenverkoop. Er was ook meer concurrentie in Nederland, ook al bleef Alpen Kreuzer een degelijk merk in verhouding met andere modellen vol met kinderziekten. De afnemende belangstelling bracht het Sliedrechtse bedrijf E.K.S. B.V. in problemen. In april 2006 werd het bedrijf dat Sliedrecht mee op de kaart zette failliet verklaard. Het laatst was de onderneming in handen van directeur-eigenaar John Groenewald. Voor twaalf personeelsleden werd ontslag aangevraagd en na bijna vijftig jaar kwam er een einde aan E.K.S. 

Instructiefilm Alpen Kreuzer (via Hans Combee)

Met dank voor de foto aan Roland Korving. Heb je aan de inhoud van dit artikel iets aan te vullen? Schrijf een reactie hieronder. Meer weten over de historie van het dorp? Ga naar de verenigingsbladenpagina van de Historische Vereniging Sliedrecht. Volgende artikel in deze zomerreeks: de profielzuiger Sliedrecht XXIV.
Eerder verscheen in deze reeks:
Meer weten over de historie van het dorp? Ga naar de verenigingsbladenpagina van de Historische Vereniging Sliedrecht. Eerder verscheen in deze reeks: 
– Terug naar toen: het grote treinongeluk bij Sliedrecht.
– Terug naar toen: de profielzuiger Sliedrecht XXIV
– Terug naar toen: het terrein met de watertoren
– Terug naar toen: de begrafenis van een zigeunerkoning
– Terug naar toen: zwemmen in de haven

6 gedachten over “Terug naar toen: de Alpen Kreuzer van E.K.S.”

  1. Zijn er nog gegevens van het plaatsen van een gasveer voor het openen van het deksel van een Alpenkreuzer Parade van 2002?

  2. Bericht voor de heer Hietbrink
    Mocht deze Alpenkreuzer nog beschikbaar zijn, dan heeft het (nieuwe) Nationaal Transport Museum in Nieuw-Vennep daar beslist belangstelling voor!
    Met vriendelijke groet,
    Francine van den Bergh
    vandenberghcom@gmail.com

  3. Gutenacht Jürgen.
    Hier kannst Du ersatzteilen für EKS Alpenkreuzer erhalten
    Swiba, Hoofdstraat 120 NL 9915 PH t’Zandt (Nähe Groningen)
    Ruf +31596582028
    mail info@swiba.nl

    Viel erfolg!

    Mfg
    Kees van der Hel

  4. Geachte EKS,

    Heeft EKS belangstelling voor een Alpen Kreuzer van ongeveer
    50jaar oud? ( met aan de voor en achterzijde rondingen )

  5. Hallo, guten Tag
    Gibt es noch Ersatzteile für den Alpenkreuzer…Senior..
    Ich benötige die Plastikabdeckung für die Seitenschlösser.
    Gruß
    Jürgen Röttgers

Plaats een reactie

*=Verplicht veld