‘Zwartboek’ lekt uit over herontwikkeling Burgemeester Winklerplein

door Peter Donk
SLIEDRECHT – Een ‘zwartboek’ over de herontwikkeling van het Burgemeester Winklerplein is woensdag 10 juni 2020 uitgelekt naar online krant Sliedrecht24. De redactie ontving een copy van het ‘zwartboek’ per post. De afzender is niet bekend! Het ‘zwartboek’ is door de Ondernemersvereniging Winklerplein (OVW) naar de fractievoorzitters van de Sliedrechtse politieke partijen gestuurd, naar wethouder Piet Vat (SGP-ChristenUnie) van project Burgemeester Winklerplein en naar wnd. burgemeester Dirk van der Borg (CDA). Sliedrecht24 sprak telefonisch met de opsteller Hans Klein en met voorzitter Piet Bogaard van de Ondernemersvereniging Winklerplein om te checken. Zij waren verbaasd dat de stukken bij de online krant terecht zijn gekomen en geven geen commentaar.

Het ‘Zwartboek’. De werkelijkheid zou nog gekker zijn volgens betrokkenen bij het rapport, dan nu beschreven. (Foto Peter Donk / Sliedrecht24)

In zeventien pagina’s wordt een beeld geschetst over de situatie rond de plannen, worden namen genoemd van betrokkenen en zaken die niet correct of toezeggingen die nooit zijn nagekomen. Het ‘zwartboek’ is opgesteld door voormalig gemeenteambtenaar Hans Klein, die ook sinds 2019 betrokken is als adviseur bij één van de betrokken ondernemers aan het Burgemeester Winklerplein en hij deed dat op eigen initiatief en niet uit rancune. Het ‘zwartboek’ komt juist vóór dinsdag 16 juni 2020 als de gemeenteraad opnieuw moet besluiten over extra geld voor de grondexploitatie Burgemeester Winklerplein. Het gaat om een collegevoorstel van € 758.973,–, dat zou moeten komen uit de algemene reserve. Het geld zou nodig zijn volgens ontwikkelaar Windroos Bouwgroep (WBG) door opgelopen kosten voor de uitvoering van de bouwplannen. Dinsdag 26 mei 2020 was de raad tijdens een oordeelsvormende vergadering niet enthousiast en bijzonder kritisch over het voorstel om weer extra geld steken in het slepende project.

Restaurant
Er wordt ingegaan op de voorgeschiedenis van het Burgemeester Winklerplein, de gunning in 2006 aan WBG (een consortium van vier bedrijven; later drie – red.) en het feit dat er tot heden weinig is gerealiseerd. Ondanks gesloten samenwerkingsovereenkomsten in 2011, 2016 en 2019 voor de uitvoering. Afspraken worden niet nagekomen, stellen de opstellers. Als voorbeeld wordt genoemd de door WBG schriftelijk toegezegde locatie voor het Chinees restaurant. Waarom is het restaurant niet geholpen en waarom is er na zoveel jaar nog zo weinig uitgevoerd? “Uit de contacten is een beeld ontstaan van een weinig professionele en ondoorzichtige projectaanpak, een ruzieachtige sfeer, waarbij niet goed naar elkaar werd geluisterd en partijen niet serieus werden genomen”, staat in het ‘zwartboek’. 

Onthutsend beeld
OVW zat na jaren van geen (formeel) overleg eind 2019 opnieuw aan tafel met de gemeente Sliedrecht en WBG. Doch vanwege verschil van inzicht is de OVW al in maart 2020 uit de gezamenlijke stuurgroep gezet. De gemeente Sliedrecht speelde een cruciale rol. In het ‘zwartboek’ staat: “Bestudering van het (niet volledige) archief laat een onthutsend beeld zien en bevestigde het beeld uit eerdere gesprekken met OVW over de gang van zaken. Honderden documenten zijn doorgenomen, zoals rapporten, verslagen van project- en stuurgroepen, zich steeds wijzigende masterplannen, raadsvoorstellen en communicatie met omwonenden. Het is wonderlijk wat zich al die jaren heeft afgespeeld en het werd duidelijk waarom er zo weinig is bereikt. WBG heeft geen enkele planning gehaald, overeenkomsten zijn niet nagekomen en partijen werden niet serieus genomen. De gemeente heeft het al die tijd laten gebeuren en speelde het spel gewoon mee.”

Praten, besluiten en geld
Het Burgemeester Winklerplein kent een lange geschiedenis. Ontstaan op het moment dat de Kerkbuurt nog een hoofdwaterkering was, in de zeventiger jaren van de vorige eeuw. Telkens waren er in de jaren erna aanpassingen. Na tientallen jaren van ontwikkeling werd besloten om de verouderde staat van het winkelcentrum, de uitstraling en de beperkte presentatiemogelijkheden aan te pakken. Voor een grondige opknapbeurt besloot de gemeente Sliedrecht BRO Adviseurs opdracht te geven voor een Ontwikkelingsvisie Detailhandel. Het rapport verscheen 7 april 1997. De gemeenteraad besluit 27 november 2000 dat het bureau een stedenbouwkundig plan ontwikkelt voor wat genoemd het ‘boodschappenplein’. Het gaat daarbij om de inrichting van de openbare ruimte, de parkeersituatie, de vereiste beeldkwaliteit en een haalbaarheidsanalyse. Er werd € 170.000,– voor beschikbaar gesteld. Steeds werd in de jaren daarna vooral veel gepraat, nieuwe rapporten uitgebracht en geld uitgetrokken. 

Toelichting prijsvraag?
Het was verbazingwekkend dat de gemeente vanwege politieke redenen toch koos voor ABB (Windroos). Of dit werkelijk het geval was, kan de opsteller van het ‘zwartboek’ moeilijk beoordelen. “Wel is behoorlijk veel politieke druk uitgeoefend richting woningcorporatie Tablis Wonen en de OVW om in de stuurgroep te kiezen voor ABB als plaatselijke partij. In één van de vergaderagenda’s staat dat de wethouder zou toelichten waarom ABB op stedenbouwkundige gronden de uitgezette prijsvraag heeft gewonnen. De toelichting is helaas niet gevonden in het archief van OVW.” De officiële lezing van WBG luidt: “Het plan scoort stedenbouwkundig en qua uitstraling (materiaal gebruik) het hoogst. In financieel opzicht is sprake van een beperkt tekort van € 425.000,– excl. btw. Het levert een aantrekkelijk aantal woningen op en het aantal sociale huurwoningen dat gesloopt wordt, wordt gecompenseerd.”

Masterplan en afspraken
In oktober 2006 volgt de aanbieding van het plan door WBG. In juni 2007 is het Plan van Aanpak gereed dat WBG en de gemeente Sliedrecht gezamenlijk hebben opgesteld. Een projectorganisatie wordt ingesteld met een stuurgroep, projectgroep en een klankbordgroep. De projectomgeving is in kaart gebracht, evenals de taakverdeling met verantwoordelijkheden en bevoegdheden voor de verschillende fasen. Communicatie is ‘één van de hoofddimensies in het proces’. Na een moeizame wijze van werken van begin 2007 tot en met het Masterplan van 25 januari 2011 stelde de gemeenteraad 28 juni 2011 het Masterplan van 25 januari 2007 vast. Er kwam een investeringskrediet van € 1.201.200,–, een investeringskrediet voor de bushalte van € 266.000,– en een exploitatiekrediet voor de bijdrage aan extra parkeerplaatsen van € 20.475,–. Het Masterplan is gelijk de basis voor het nieuwe bestemmingsplan en de Samenwerkingsovereenkomst van 8 september 2011 tussen WBG en de gemeente Sliedrecht. Afgesproken is dat het bestemmingsplan voor rekening en risico van de gemeente wordt opgesteld, de overige planprocedures voor rekening en risico van WBG komen en ter goedkeuring aan het college worden voorgelegd, WBG verwerft de gronden die nodig zijn voor de ontwikkeling en realisering en WBG is verplicht alle toekenningen van planschade te vergoeden. Aanleiding tot ontbinding van de overeenkomst kunnen zijn: als het bestemmingsplan niet kan worden vastgesteld door de raad of niet-onherroepelijk kan worden, de verwerving van gronden door WBG niet kan worden gerealiseerd of vergunningen van hogere overheden niet worden vestrekt. 

Niet haalbaar
Het loopt allemaal anders. “Allereerst lukte het WBG niet Blok A te realiseren, omdat bij lange na geen 70% van de te bouwen woningen kon worden verkocht. Ook wenste WBG wijzigingen van de afspraken voor planoptimalisatie. Dat blijkt uit een notitie van 2013, o.a. geen actieve verwerving kiosken door Windroos en verkleining van het bouwprogramma waardoor onder meer minder gebouwd parkeren nodig is. Verder bleek dat voor WBG de samenwerkingsovereenkomst van september 2011 financieel en programmatisch niet haalbaar was. Vandaar het besluit om het bestemmingsplan niet verder in procedure te brengen. Er volgde 25 juni 2015 een nieuwe intentieovereenkomst tussen WBG en de gemeente Sliedrecht. Aangegaan voor een nieuwe samenwerkingsovereenkomst, waarin nieuwe afspraken en uitgangspunten staan. Ook met Tablis Wonen is een intentieovereenkomst aangegaan voor een nieuwe samenwerkingsovereenkomst. 

Zonder overleg aangepast
Het sukkelt maar voort, jaar in, jaar uit. Het nieuwe Masterplan zou met de nodige voortvarendheid worden gerealiseerd, binnen de nieuwe planning. Op 18 mei 2016 werd een geslaagde voorlichtingsbijeenkomst gehouden met meer dan 100 belangstellenden. Voor het zogenoemde ‘schuifplan’ om ondernemers binnen het plan te herplaatsen werden al afspraken gemaakt en er kwam een planning. Ook de voorbereidingen voor de bouw van blok B (waar nu apotheek Hoogland zit red.) liepen voorspoedig. “Doch kort voor ondertekening van de contractstukken ontstonden problemen. WBG bleek het plan, zonder te overleggen met belanghebbenden, aangepast te hebben met een extra laag woningen. Hierdoor moesten concessies worden gedaan aan de hoogte van de nieuw te realiseren apotheek (lagere hoogte vertrekken), omdat volgens WBG ander de bouwhoogte van het bestemmingsplan zou worden overschreden. Pas na bemiddeling van onafhankelijke deskundigen kwamen partijen eind 2018 tot elkaar met als besluit dat een nieuw gezondheidscentrum zou worden gerealiseerd op de locatie Blok D (voorheen locatie stomerij – red.)”, staat in het ‘zwartboek’. 

Zwart op wit
Daarin staat ook dat er voor het chinees restaurant (nu in Blok C – red.) afspraken waren op locatie Blok D en die nu niet door konden gaan. WBG en de gemeente kwamen afspraken niet na. Er ligt een schriftelijke toezegging van 18 februari 2016 van WBG. Daarin staat: “Hierbij bevestig voor de goede orde dat u als eerste het vrijblijvende recht heeft voor de afname van 250 – 400 vierkante meter commerciële ruimte in het complex op de hoek Jacob Catsstraat / Rembrandtlaan. Media maart nemen we met u contact op om de ontwerptekeningen door te nemen.” Op 14 juli 2016 wordt het nog eens bevestigd door WBG. Uit het ‘zwartboek’ blijkt dat de eigenaar van het chinese restaurant op deze afspraken heeft ingespeeld door afspraken te maken en te verhuizen van Dordrecht naar Sliedrecht. In november 2018 hoort de eigenaar het gerucht dat de apotheek naar blok D gaat, de locatie aan de chinees was toegezegd. Pas op 18 januari 2019 volgt een overleg met de projectleiders van de gemeente Sliedrecht en WBG. “Nadat de allonge van 8 januari 2019 op de samenwerkingsovereenkomst van 11 februari 2016 is gesloten. Zij stellen dat volgens de allonge een verhuizing van het restaurant naar blok D niet door kan gaan. Als nieuwe locatie is blok B gereserveerd, waar een tweede supermarkt gaat komen.” Tientallen e-mails laten de vreemde gang van zaken zien. Het vertrouwen is enorm geschaad en tot nu toe is er geen duidelijkheid. Ook niet na overleggen met de gemeente Sliedrecht. 

Vragen
Er zijn veel vragen bij de OVW. Klein schrijft in het ‘zwartboek’: “Uit mijn contacten met de OVW bleek bij de ondernemers de nodige wrevel over de gang van zaken al die jaren. Dat intrigeerde mij, allereerst de casus chinees restaurant, gezien de reacties van WBG en de gemeente. Ook vroeg ik me af waarom de apotheek niet op locatie B kon blijven, waarom er een allonge in januari 2019 moest komen op de samenwerkingsovereenkomst van 2016 en waarom WBG zo vasthoudt aan de eigen plannen. Het antwoord was dat over plan B overeenstemming was met de gemeente. Dan is het vreemd dat vier maanden na ondertekening van de allonge blok B al qua bouwhoogte is gewijzigd van vijf naar acht bouwlagen. Ondanks het persbericht van de wethouder in januari 2019 dat vijf bouwlagen best zou passen in de omgeving. Verder viel mij de vreemde beoogde verkeerssituatie op, de functie van de Rembrandtlaan en het haaks parkeren. Het haaks parkeren is het meest stompzinnige wat je kunt doen, evenals de ongelukkige kruising van de Jacob Catsstraat met de nieuwe toegang naar het parkeerplein. Waarom is er na al die jaren niets aan de verkeerssituatie in de plannen gewijzigd?” Klein las zeven volle archiefdozen door van de OVW. 

Beeld
Er ging meer mis. Er verscheen een nieuwsbrief in maart 2020. Ook was de brief gepubliceerd op de gemeentelijke website. De plattegronden van het plein verschilden. “Een bijzonder knullige wijze van communiceren, zonder regie!”, lezen we in het ‘zwartboek’. Er ligt nu een uitgekleed plan met slechte stedenbouwkundige inpassing, er is sprake van gebrekkige voorlichting en er werd gedurende de ontwikkeling steeds op twee borden geschaakt. Namelijk de stuurgroep met vier partijen (gemeente, WBG, Tablis Wonen en OVW) en daarnaast de gemeente Sliedrecht en WBG (‘benen op tafel overleg’) waarbij het voor de andere partijen steeds onduidelijk was, wat er precies was afgesproken en welke motiveringen daaraan ten grondslag liggen. Ook is de vraag wie de regie had, de vele projectmanagers al die jaren: meer dan 10? van de gemeente in vijftien jaar, waarvan de meeste in de laatste zes jaar; drie van Wet Voorkeursrecht Gemeenten (WVG). “Wat een verlies aan kennis en kosten (o.a. externe adviseurs), frustratie over de trage gang van zaken (geen enkele planning is gehaald), verhullend taalgebruik van de projectmanagers WBG en het niet nakomen van afspraken. Het beeld is dat WBG bepaalt en de gemeente gaat mee. De gemeenteraad mag tekenen bij het kruisje. De tijd van praten is voorbij! Je kunt blijkbaar de plannen alleen nog maar wijzigen door het indienen van zienswijzen”, staat in het ‘zwartboek’. 

Wethouders
In de afgelopen twintig jaar hebben zeven (project)wethouders zich bezig gehouden met de herinrichting van het Burgemeester Winklerplein. In het ‘zwartboek’ lezen we: “”Waarvan één wethouder tien jaar. De vraag is of de gemeente zich gedurende die periode niet te veel heeft laten leiden door het financieel perspectief, namelijk dat de herinrichting (zoveel mogelijk) budgettair-neutraal moest worden uitgevoerd. Ondanks grote bezuinigingen op het plan, zoals het weglaten van het ondergronds parkeren en gebouwd parkeren en geen bouw van sociale woningen hoopten de meerkosten zich steeds meer op voor de gemeente (raadsbesluit 28 juni 2011: € 1.467.000,–, voorjaar 2019: € 1.445.000,–). Waarschijnlijk is het eind van dergelijke exercities nog niet in zicht.” Over de OVW en weer aan tafel zitten, staat in het ‘zwartboek’: “Hoewel de nieuwe wethouder het afgelopen jaar het stokje heeft overgenomen en afspraken zijn gemaakt over het ‘weer gezaghebbend meepraten’ over de herstructurering, is hier weinig van terechtgekomen. 

Oproep aan raad
Er ligt sinds maart 2020 het zoveelste plan op basis waarvan een bestemmingsplan procedure wordt voorbereid. Na bestudering van alle stukken is Klein van mening dat ook dit plan de eindstreep niet zal halen: “Vandaar de opstelling van het ‘zwartboek’. Met een duidelijk advies aan het hoogste orgaan van de gemeente, de gemeenteraad. Stop er op deze wijze mee! Bezin je op de ontstane situatie en ga na op welke constructieve manier wel goede stappen kunnen worden gezet voor de noodzakelijke herstructurering van het plein.” Klein denkt dat het ‘zwartboek’ de gemeenteraad wellicht behulpzaam kan zijn bij, wat hij noemt, ‘een nieuwe start’. 

4 gedachten over “‘Zwartboek’ lekt uit over herontwikkeling Burgemeester Winklerplein”

  1. Compliment voor de heer Klein en natuurlijk Sliedrecht24. Probleem is dat Sliedrecht groot in doen wil zijn maar weigert om zich op een juiste manier te laten adviseren. Ik heb zelf de afgelopen jaren met verschillende wethouders gesprekken gehad over deze ontwikkeling en op basis van ervaring hulp aangeboden. Echter werd keer op keer de voorkeur gegeven aan het zelf opnieuw het wiel uitvinden.
    Als ik aangaf dat de ontwikkeling echt niet afweek van wat in andere dorpen en steden wordt ontwikkeld, werd hier minachtend op gereageerd. Nee dit was echt heel bijzonder en uniek. Dat is wat we nu ook zien. Het is echt heel bijzonder en uniek maar dan verre van positief. De afgelopen jaren is veel tijd, energie en geld besteed aan iets dat tot op heden niets heeft geleverd. Onbegrijpelijk. Ik wens de raad aanstaande dinsdag veel succes.

  2. Kijk aan…het ligt het dus niet mij… wat een eindeloos geknutsel !
    Hier is toch voor een normaal mens ( lees: bewoner) werkelijk geen touw meer aan vast te knopen?

    De Gemeente Sliedrecht zou er goed aan doen nu eens iemand mét verstand van zaken hierop te zetten ( en dan ook te houden!), totdat er in overleg met de omwonenden, een fatsoenlijk, helder en vooral leefbaar plan gerealiseerd is. En dus iets minder de oren laten hangen naar het betreffende bouwbedrijf, dat werkelijk geen enkele interesse lijkt te hebben in de leefbaarheid omtrent dit plein.
    Dat lijkt alleen maar in “meer woonlagen=meer centjes” te denken en ik denk niet dat het centrum van Sliedrecht daarop zit te wachten…..ik in elk geval niet !

  3. Ik raad de Sliedrechters aan eens te gaan winkelen op de Lijnbaan in Rotterdam en de bevindingen daarvan mee te nemen naar het Sliedrechtse Winklerplein. Hoogbouw en winkels gaat in Rotterdamse winkelcentrum na 67 jaar nog altijd goed samen, maar zodra je deze functies op elkaar stapelt zoals in Sliedrecht het plan is, kan een onaangenaam winderige winkelstraat ontstaan waar je uit je verschoning waait. Ik stel dan ook voor om de hoogbouw achter het gemeentekantoor te plannen en de winkels maximaal twee verdiepingen hoog te bouwen. Maar wie ben ik?

  4. ik heb geprobeert te begrijpen. Kort door bocht is het wie wint windroos of gezonde verstand van de gemeenteraad?
    Omwonenden krijgen nieuwsbrief net al de ondernemers. Wat ik lees wordt 2021 voor gezondheids centrum is maar wordt apotheek enz voor 2021 af gebroken.
    Ja stond ook dat primera en chinees weg moeten waar blijft ? gewoon.

Plaats een reactie

*=Verplicht veld