RIVM adviseert geen gewassen te eten op minder dan kilometer van Chemours

BILTHOVEN  / SLIEDRECHT / REGIO – De resultaten van een onderzoek naar PFAS in moestuinen in Dordrecht, Molenlanden, Papendrecht en Sliedrecht is bekend. “Als eerste blijkt dat mensen te veel PFAS binnenkrijgen via gewassen uit de groep moestuinen die binnen één kilometer ten noordoosten van het chemiebedrijf liggen”, bericht het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) maandagmorgen 5 september 2022. Het RIVM adviseert om deze gewassen niet te eten, omdat effecten op de gezondheid niet kunnen worden uitgesloten. Dat treft verschillende inwoners van Sliedrecht, waaronder in Baanhoek.

Het RIVM heeft eerder berekend hoeveel poly- en perfluoralkylstoffen (PFAS) mensen kunnen binnenkrijgen als zij zelf geteelde groenten en fruit eten. Het ging om gewassen uit moestuinen vlakbij bedrijven in Helmond en Dordrecht die PFAS uitstoten of dat in het verleden hebben gedaan. Het RIVM heeft het onderzoek nu uitgebreid naar negen groepen moestuinen in de gemeenten Dordrecht, Papendrecht, Sliedrecht en Molenlanden die binnen een straal van 15 kilometer van het chemiebedrijf DuPont/Chemours in Dordrecht liggen. (Archieffoto Hans van der Aa / Sliedrecht24)

Verder blijkt volgens het RIVM dat mensen niet te veel PFAS binnenkrijgen via de gewassen uit een groep moestuinen die tussen vijf en tien kilometer ten zuidwesten van het bedrijf ligt en ook niet uit een groep moestuinen die zo’n vijftien kilometer ten noordoosten ligt. “Zij kunnen hun zelf geteelde gewassen gewoon blijven eten”, aldus het RIVM. Het moestuinenonderzoek heeft een jaar geduurd. Het onderzoek is uitgevoerd in samenwerking met de adviesbureaus Tritium Advies B.V. en Arcadis Nederland B.V. en met het onderzoeksinstituut Wageningen Food Safety Research van Wageningen University & Research.

Tekst gaat verder onder kaart.
De kaart met onderzochte moestuinen. (Kaart via Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid)

Advies afwisselen
De derde conclusie gaat over zes groepen moestuinen die op zo’n één tot tien kilometer ten noordwesten, noordoosten of oosten van het bedrijf liggen of op zo’n 2,5 kilometer ten zuidwesten. Deze moestuinhouders krijgen ook niet te veel PFAS binnen, maar wel meer dan via gewassen uit moestuinen die niet dicht bij een PFAS-bron liggen. Deze moestuinhouders kunnen hun zelf geteelde gewassen blijven eten, maar hen wordt aangeraden deze groenten en fruit af te wisselen met producten uit de winkel. Producten uit de winkel bevatten namelijk minder PFAS. Deze afwisseling is belangrijk omdat mensen in Nederland via andere voedselproducten en drinkwater al meer PFAS binnenkrijgen dan de zogeheten gezondheidskundige grenswaarde. DuPont/Chemours heeft twee soorten PFAS uitgestoten: tot 2012 perfluoroctaanzuur (PFOA) en vanaf 2012 GenX. Deze twee PFAS zijn via de lucht op de bodem en in het water terechtgekomen. Via de grond en het water kwamen ze daarna in de gewassen uit de moestuinen. 

8 gedachten over “RIVM adviseert geen gewassen te eten op minder dan kilometer van Chemours”

  1. @Joop Keesmaat hieronder een stukje uit een artikel op S24. Blijft een moeilijk verhaal om DuPont/Chemours als schuldige aan te wijzen met bijna 16 procent meer sterfgevallen door kanker in Sliedrecht. Natuurlijk 0 uit de pijp voor iedere schadelijke emissie voor iedereen mij jou bedrijven enz. moet het doel zijn.

    Gevolgen
    De GGD Zuid-Holland Zuid ging donderdagavond in op de gezondheid en de PFAS. Arts Henk Klap voerde het woord. Er zijn grote gezondheidseffecten voor wie PFAS binnenkrijgt. Bij een grote hoeveelheid in het bloed kan het gevolgen hebben voor je immuumsysteem, de leverfunctie, verhoogd cholesterol, voortplanting (iets lager in geboortegewicht) en mogelijk kankerverwekkend (nier en teelbalkanker). “De kans op ziekte is beperkt, maar het is goed dat het onderzoek doorgaat”, sprak Klap. Te veel PFAS sluit gevolgen voor de gezondheid niet uit. “Zet de vis maar terug en eet hem niet op”, sprak de arts. Ook de GGD Zuid-Holland Zuid vindt het wijd verspreid in leefomgeving van PFAS onwenselijk. Er is onderzoek geweest rond de fabriek Chemours, maar volgens Klap komt kanker niet meer voor dan in de rest van Nederland. Het advies is beperk blootstelling aan PFAS. “Let op de chemische stoffen in producten, moestuin, vis…”, sprak Klap.

  2. Aanvulling:
    Kleine aanvulling:
    Zojuist las ik via de gemeenteraadswebsite de Power Point presentatie van de Omgevingsdienst Zuid Holland Zuid, waarin zij het volgende schrijven:

    Quote:
    Bron van PFOA/GenX in Zuid-Holland Zuid: alles wijst op DuPont/Chemours
    Unquote:

    Verder nog wel een behoorlijk ingewikkelde presentatie + uitleg over allerlei maximum grenswaardes, maar dat wordt ons ongetwijfeld komende maandagavond 12 september 2022 wel uitgelegd op die beeldvormende vergadering.

  3. @ Adrie Hamburg
    Even wat feiten op een rijtje, als volgt:
    In het verleden zijn er al meerdere malen bloedtesten gedaan bij “moestuinders”. Waar het PFOA en PFAS gehalte bij de gemiddelde Sliedrechter al veel hoger bleek te liggen dan de rest van Nederland (meestal tussen de 10 en 25 uq/ltr) bleek dat bij de moestuinders nog hoger te liggen.
    En des te dichter bij Chemours, des te hoger de PFAS waardes; ik heb bloedtesten van Baanhoekers gezien van 89, 127 en zelfs 157 uq/kg (alleen PFOA).
    RIVM en EFSA hebben de maximale grenswaardes daarvoor vorig jaar teruggebracht naar max. 7 uq/ltr.

    Eenzelfde patroon bij PFAS vervuiling in de bodem, d.w.z. bij Baanhoek soms 70 uq/kg, wat verder weg bij Benedenveer destijds gemiddeld 62 uq/kg, verderop in de polder gemiddeld 48 uq/kg, verder aflopend tot 30-40 uq/kg op zo’n 15 kilometer ten noordoosten van Chemours.

    De verspreidingspluim van de uitstoot van Chemours bevestigt hetzelfde beeld, d.w.z. door de voornamelijk zuidwesten wind zie je die pluim tot ver in de Alblasserwaard naar het noordoosten toe.

    Bijna 16 procent meer sterfgevallen door kanker in Sliedrecht is inmiddels ook bewezen en – desgewenst – kan ik je de berekeningen daarvan toesturen op basis van cijfers van CBS en IKNL.

    Kankerincidentie cijfers van nierkanker en testikelkanker (plus leverkanker, die je vergat te noemen) zitten bovenin in bandbreedte.

    Kortom, Sliedrecht ligt helaas in het epicentrum van de Chemours uitstoot en er is wel degelijk verband met de PFAS uitstoot van Chemours, ofschoon het – met een batterij Chemours juristen – een langdurig en met name juridisch moeilijk verhaal is.

    Maar het tij keert en steeds meer mensen worden zich hiervan bewust, veelal en helaas ook omdat ze in hun directe omgeving zelf met deze vreselijke ziekte worden geconfronteerd. Ik hoop van ganser harte, dat dat laatste jou/jullie bespaard mag blijven.

    Met vriendelijke groet,
    Joop Keesmaat

  4. Veel belangrijker is toch om indien ze dat willen bij de moes tuinders bloed te onderzoeken of deze mensen nu werkelijk meer PFOA in hun bloed hebben als de gemiddelde Nederlander en er een relatie te leggen is met de afstand. Als ik lees dat er in Sliedrecht 16% meer kanker voorkomt. Dan heeft men het over huidkanker? In een GGD rapport dat: De mogelijk PFOA-gerelateerde kankersoorten nierkanker en testiskanker zijn nergens verhoogd. Blijft een moeilijk verhaal om DuPont/Chemours als schuldige aan te wijzen.

  5. @ G. de Wit – Naar mijn beste weten zit er in Sliedrechts drinkwater geen GenX, want wij krijgen dat uit Meerkerk, die hun water uit de Lek halen.
    In Papendrecht zit dat GenX (ook PFAS) wel in het drinkwater, maar die krijgen hun drinkwater van een ander waterbedrijf of depot, die “hun” water wel uit de Merwede e.o. halen.

  6. In elk geval goed, dat dat rapport er nu eindelijk is. Lijkt een gedegen onderzoeksrapport van 72 pagina’s, die ik nog in detail ga doornemen, maar wel is wederom duidelijk, dat Sliedrecht echt wel in het “epicentrum” van de PFAS uitstoot ligt.
    Ook opvallend vind ik – zoals ook uit eerdere rapporten is gebleken – dat de zgn. “uitstootpluim” tot diep in de Alblasserwaard loopt en dat ook daar toch nog behoorlijke concentraties PFAS worden gevonden, zowel in grond, water en ook in de geteelde gewassen.
    Kortom, “Nul uit de pijp” blijft m.i. een absolute voorwaarde, waarbij het dan nog vele, vele jaren duurt voordat we echt van dat spul af zijn.
    Komende donderdag in “De Grienden” en – ongetwijfeld ook op de raadsvergadering van 12 september a.s. – krijgen we wel meer tekst en uitleg; ik ben benieuwd . . .

  7. Dus… Nederlanderd krijgen al teveel binnen via andere voedselproducten en drinkwater… Maar op meer dan een kilometer van de fabriek kan je tóch je zelfgeteelde groenten eten? Dan heb je toch hoe dan ook een ongezonde hoeveelheid binnen? Waarom dan dat onderscheid op afstand, en het advies om af te wisselen?

Plaats een reactie

*=Verplicht veld