door Peter Donk
SLIEDRECHT – De leden van de gemeenteraad van Sliedrecht zijn donderdagmorgen 20 mei 2021 per e-mail geïnformeerd door de inwoners Johan Lavooi en Joop Keesmaat dat het PFOA-gehalte in het ‘ontvangende weiland’ ten noorden van de spoorlijn toch hoger dan de grond aan de Benedenveer is. Volgens hun onderzoek: 19 microgram/kilo 28 microgram/kilo. Volgens het onderzoek van de omgevingsdienst: 52 microgram/kilo 36,5 microgram/kilo. “Wij hebben gemeend er goed aan te doen de van de gemeente Sliedrecht en Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid ontvangen informatie met u te delen”, schrijven Lavooi en Keesmaat aan de raadsleden.
Het PFOA gehalte in de ‘ontvangen grond’ in het weiland in Sliedrecht-Noord ligt toch hoger. Op de open brief van dinsdag 6 april 2021 en de berichtgeving voor wat betreft het transport van PFOA houdende grond vanaf de Benedenveer naar een weiland ten noorden van het station hebben Lavooi en Keesmaat inmiddels zowel van de gemeente als van de omgevingsdienst uitgebreide antwoorden en aanvullende informatie ontvangen. Dat gebeurde niet onafhankelijk, want er werd met elkaar over de beantwoording overlegd. (© Archieffoto RPAS Peter Donk / Dronetv.nl)
In de brief aan de raad zijn door de heren stukken bijgevoegd. Deze zijn door hen ook aan online krant Sliedrecht24 verstrekt. Daaruit blijkt dat de gemeente Sliedrecht op advies is afgegaan van betrokken instanties. Dat blijkt uit eerdere beantwoording van vragen door fractievoorzitter Cees Paas (SGP-ChristenUnie). Hij stelde die naar aanleiding van de open brief van Lavooi en Keesmaat. Voor de besluitvorming liet het college adviseren door de lokale diensten die volgens hen ‘zeer goed op de hoogte zijn van de (on)mogelijkheden in onze regio’. “Gezien de bijzondere situatie in onze regio is het onderbouwd afwijken van het landelijke advies een pragmatische maar onder voorwaarden toegestane keuze. Dit gebeurt enkel met advies van de lokale omgevingsdienst.”, aldus het college in april 2021.
Verbaasd en verontrustend
De monsters die de vragenstellers namen en lieten analyseren zijn volgens de gemeente Sliedrecht eerder steekproeven dan dat deze een gemiddeld gewogen beeld van de partij geven. College, dat ook een afschrift stuurde aan Lavooi en Keesmaat van de beantwoording: “Niettemin zijn wij verbaasd en vinden wij het verontrustend dat de uitkomst van uw analyse een geheel ander beeld doet ontstaan. Het is voor ons aanleiding om nader grondonderzoek te laten doen. Wij zullen u over de uitkomsten hiervan en eventuele vervolgactie rapporteren zodra wij hierover beschikken. Tot slot kunnen wij melden dat de kwantitatieve overtreding van de verleende omgevingsvergunning in onderzoek is en wij daarop passend zullen handhaven.”
In samenwerking
Op de open brief en gestelde vragen door Lavooi en Keesmaat reageerde ook de Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid. “Uw vragen zijn deels milieukundig van aard en liggen deels op het vlak van de ruimtelijke ordening. Voor beide taakvelden is de gemeente Sliedrecht het bevoegd gezag. De milieukundige taken worden
namens de gemeente uitgevoerd door de omgevingsdienst”, schreef Hardo Booij, toezichthouder Bodem, Unit Inspectie Groen, Bodem en Opsporing bij de Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid. De opstelling van de beantwoording deed de omgevingsdienst vervolgens ‘in samenwerking met de gemeente Sliedrecht’.
Verdedigbaar
Booij verdedigt de verplaatsing van de grond van Benedenveer naar een stuk land in Sliedrecht-Noord. “De toepassing voldoet aan de door de gemeente Sliedrecht genomen besluiten. De grond uit Benedenveer is schoner dan of vergelijkbaar met het perceel grond aan de Parallelweg, de ontvangende bodem. Verkennend bodemonderzoek PFAS Sliedrecht nabij Parallelweg 1-3 (Grondslag, kenmerk 33164, 12 juni 2020). Partijkeuring conform Besluit bodemkwaliteit Benedenveer te Sliedrecht. Tritium Advies (kenmerk 1910/144/TW, versie 0, 15 november 2019). De gemeten gehalten liggen bovendien ver onder de zogenaamde Indicatief Niveau Ernstige Verontreiniging – INEV (RIVM, 15 januari 2020). Omdat de toe te passen grond schoner is dan ontvangende bodem leidt de toepassing niet tot nieuwe ecologische of humane risico’s. Daarnaast moest het gronddepot aan de Benedenveer worden verwijderd. Daarom heeft het college van B & W van Sliedrecht besloten om in te stemmen met het verzoek van de eigenaar van de grond om de grond uit het depot Benedenveer als ophoging toe te mogen passen op het perceel aan de Parallelweg (besluit 2020-0176079, 19 januari 2021)”, schrijft Booij.
Hoe verder?
Lavooi en Keesmaat willen het er niet bij laten zitten, vandaar de brief aan de gemeenteraad. “Bij die constatering kan het volgens ons niet blijven. Maar onze kennis over een mogelijke oplossing van dat probleem schiet tekort. Daar zullen volgens ons deskundige bureaus naar moeten kijken. Wij nemen aan u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd over de correspondentie en onze mening daarover”, schrijft het tweetal, dat verder met een aantal vragen komt en hun conclusies na het lezen van alle antwoorden. “De grond op beide locaties is zwaarder vervuild dan wij dachten! De onderzoeken die onder verantwoordelijkheid van de omgevingsdienst zijn gedaan zijn deugdelijker dan ons steekproefonderzoek, omdat er veel meer monsters zijn genomen.”
Lijkt niet logisch
De briefschrijvers lazen verschillende onderzoeksrapporten van deskundige bureau’s. Mocht de grond eigenlijk wel gestort worden? “Hoewel de waarden ver liggen boven de zogenaamde maximale toepassingswaarden van 7 microgram per kilo mag daarvan worden afgeweken als de grond, die wordt aangebracht minder vuil is dan de grond waarop wordt gestort. Anders dan wij meenden, is de grond tegenover het station dus aanmerkelijk vuiler dan de grond bij het Benedenveer. Dat lijkt niet logisch, maar wordt door eerdere onderzoeken blijkbaar wel aangetoond. Hoewel het voor ons onbegrijpelijk is, mag – op basis van landelijke richtlijnen – grond die vuiler is dan de norm van 7 microgram wel verplaatst worden, mits de “ontvangende “grond maar vuiler is”, aldus Lavooi en Keesmaat.
Teveel grond gestort
Er is een vergunning afgegeven voor de stort van 30 à 40 cm grond. Lavooi en Keesmaat: “In werkelijkheid is dat gemiddeld 70 cm geworden. De omgevingsdienst schrijft dat de handhaving wat dit betreft in handen is van B. en W. Onder handhaving verstaan wij het laten weghalen van de teveel gestorte grond. Of dat een te naïeve gedachte is zal mogelijk nog blijken.” Voor de twee blijft ook een vraag over. “Wat zijn de gevolgen voor het grondwater? Er blijft een vraag over. Of we het nu hebben over 30 cm of over 70 cm. : de massa aan PFOA is op dit stuk grond toegenomen. Er is dus meer PFOA beschikbaar om uit te spoelen naar het grondwater. Wat zijn daarvan de risico’s ? Is dat aspect meegenomen bij het verstrekken van de vergunning ?”, vragen Lavooi en Keesmaat zich af. En wat betekent het voor de rest van Sliedrecht? Met name het gebied ten noorden van de spoorlijn? De gehalten van 36 en 52 microgram per kilo zijn volgens Lavooi en Keesmaat rechtstreeks het gevolg van uitstoot van Du Pont / Chemours en bijzonder hoog voor Nederlandse begrippen. In een recente dagvaarding van de gemeenten Dordrecht, Papendrecht, Sliedrecht en Molenlanden is dat overigens nog eens onderstreept.
U heeft hier geen antwoord op gekregen??
Waarom is dit zo ingewikkeld?? Of men wil het niet weten…dat je nog kunt slapen als dit echt zo gaat en daar dan huizen op wil gaan bouwen…spelen met de gezondheid van mensen…??? Is dat de bedoeling om daar veel geld mee te verdienen??? Gods akker moet goed beheerd worden zoiets heb ik wel ns gelezen… hoe kun je willen bouwen op vuile grond …
Beste Gijs (van der Leeden) en andere lezers!
Goede vraag c.q. opmerking en het is voor buitenstaanders soms lastig om het goed te volgen; vandaar deze reactie, d.w.z op 25 augustus 2021 heeft Sliedrecht24 al hetzelfde bericht geplaatst als wat vanmorgen in de krant stond; zie Gemeente besluit tot extra onderzoek vervuilde grond Parallelweg – Sliedrecht24
In dat artikel staat – m.i. correct – dat de gemeentelijke reden voor dit onderzoek is, dat de resultaten afwijken van eerdere onderzoeken.
Nog even voor alle duidelijkheid de juiste volgorde:
Maart-April 2022:
Joop Keesmaat haalt – samen met Johan Lavooi – vier grondmonsters van de Benedenveer-grond en van de “ontvangende grond” naast het moestuincomplex aan de parallelweg. Die worden onderzocht bij de Vrije Universiteit Amsterdam.
Uitkomst:
Benedenveer 27/28 microgram per kilo en in de polder 19 microgram per kilo.
Op basis van het zgn. “stand still” principe zou de Benedenveer grond m.i. dus niet verplaatst mogen worden.
Mei 2022:
Antwoord van de gemeente op basis van eerdere rapporten uit 2019 en 2020, dat de verhouding andersom liggen op basis van de volgende resultaten:
Benedenveer circa 36 microgram per kilo en in de polder circa 55 microgram per kilo.
Kopie van die rapporten zijn in mijn bezit en op basis van deze cijfers zou de Benedenveer grond wel verplaatst mogen worden, alhoewel de uitgereden laagdikte feitelijk te groot is.
Juni 2022:
De gemeente kondigt aan een verificatie-onderzoek te doen in de polder en monsters te nemen van de onderlaag (het originele weiland) en de bovenlaag (de gestorte Benedenveer grond).
Reden mij niet bekend, maar ik vermoed vanwege de grote verschillen in uitkomsten van de vorige onderzoeken. Die grondmonsters aldaar werden begin juni – in mijn bijzijn – genomen en de uitslag werd voor de vakantie verwacht.
Augustus 2022:
Uitslagen/analyses van het verificatie onderzoek nog niet ontvangen en bij navraag antwoord de gemeente, dat de eerste en de tweede uitkomst van het verificatie-onderzoek afwijken van eerdere onderzoeken. De resultaten daarvan werden nog niet vrijgegeven, want het idee was om binnenkort – in overleg met de Omgevingsdienst – nogmaals grondmonsters te nemen op dezelfde locatie.
En dat is dus het hernieuwde onderzoek, waarover vorige week in de kant werd geschreven en Sliedrecht24 vorige week over berichtte.
Enigszins opmerkelijk is het natuurlijk wel, maar laten we niet speculeren of uitkomsten hoger of lager zijn en of het iets met bouwplannen te maken heeft, maar eerst even afwachten wat de daadwerkelijke uitkomsten van al die onderzoeken zijn.
Zodra Johan en ik al die uitkomsten hebben, kunnen we op basis van feiten ons een juiste mening vormen.
Vriendelijke groeten,
Joop Keesmaat
We wachten op de uitslag van de nu aangekondigde meting. Mogelijk heeft de gemeente er een groot belang bij, want bouwplannen misschien achter het station in Sliedrecht-Noord???
Ik lees vanmorgen in het AD dat de metingen die de gemeente (in bijzijn van Joop K.) heeft laten doen, andere uitkomsten geven dan het ‘potje’ grond dat de heren destijds hebben laten onderzoeken. Omdat de gemeente niet over 1 nacht ijs gaat, laten ze nogmaals een meting doen, chapeau!. Gaat Sliedrecht24 hierover ook nog berichten? Wat zijn de uitkomsten van die metingen, minder ‘erg’ of nog ‘erger’?
Zo’n grondverplaatsing is dus eigenlijk een goocheltruc. De waterberging die gegraven is hoort bij de act en heeft een dubbel doel. Water opvangen en voldoende schonere grond naar boven halen om het gewenste gemiddelde PFOA vervuiling te halen. Het zou echter fout gaan als we dezelfde truc in de polder uit zouden halen. Het is dus volgens de regels gegaan, alleen de regelgeving schiet tekort. Als je grond verplaatst moet je wel op dezelfde dieptes meten op de verschillende locaties.
Oorspronkelijk niveau/diepteligging van de uitkomende grond is erg bepalen. De bovengrond (tot 0,5m diep) kent over het algemeen veel hogere waarden dan daaronder. Is de grond vrijgekomen bij bijv het graven van een (diepe) vijver of uit een rioolsleuf dan is deze over het algemeen veel minder of niet verontreinigd met PFOA
Ik vraag me af hoe het mogelijk is dat het “ontvangende weiland” een hoger gehalte heeft dan het sturende deel Benedenveer. Immers ik lees in de dagvaarding de volgende zin “Uit het onderzoek volgt dat de PFOA-waarden in het bloed van bewoners die lang en dicht
bij de Inrichting wonen, statistisch significant hoger zijn dan die van bewoners die in het
lichtblauwe gebied wonen, die er pas kort wonen of die op tenminste 6,5 kilometer van het
Fabrieksterrein wonen. De PFOA-waarden in het bloed van bewoners die in het lichtblauwe
gebied wonen zijn weer significant hoger dan van de bewoners die pas kort nabij het
Fabrieksterrein van Chemours/Du Pont wonen of die op een afstand van tenminste 6,5 km
wonen. “” Hieruit zou je toch mogen concluderen dat ook de gronden /weilanden dichterbij Chemours /Dupont in hogere mate vervuild zijn dan stukken grond /weilanden die verderop liggen? Of ben ik nu gek??