Ingezonden brief: Stedin transformatorhuisjes

Metingen in transformatorhuisje gericht op verbruikers. Eerst even het elektriciteitsnet in een eenvoudige weergave. De transformatorhuisjes worden gevoed met een hoge spanning, in onze omgeving 12.000V. De hoogspanning komt van Papendrecht en/of Hardinxveld. De huisjes zijn net als kerstboomverlichting aan elkaar gekoppeld en kunnen van twee kanten gevoed worden. Dit heeft als voordeel dat bij schade aan een kabel of transformatorhuisje deze uit de keten kan worden genomen en de keten als twee aparte delen gevoed kan worden, waardoor een storing snel hersteld kan worden er hooguit een kleine groep gebruikers langere tijd zonder stroom zit.

Dit is een techniek van meer dan 100 jaar oud, en wordt (nog) geschakeld met handbediening en er zijn geen metingen of geavanceerde apparatuur aanwezig. Ca. 1 op de 10 transformator huisjes is voorzien van een storingsverklikker, die visueel en tegenwoordig ook op afstand laat zien of er een kortsluitstroom door het station heeft gelopen. Actuele stromen kunnen bijna uitsluitend uitgelezen worden in de voedende stations van Hardinxveld en Papenderecht. In deze transformatorhuisjes staat ook, de naam transformatorhuisje zegt het al een transformator, die de 12.000 V omzet naar onze spanning in huis 230 / 400V.

Een transformator bestaat uit een ijzerkern waarom geisoleerd koper is gewonden, gedompeld in olie voor isolatie en koeling. Achter deze transformator zitten weer veiligheden (zekeringen) die de kabels voeden die de wijk in gaan, vaak een tiental kabels die op hun beurt weer 1 á 30 huizen voeden. In deze kabels zitten meerdere aders, zodat per ader 1 á 10 huizen zijn aangesloten. Het is dus niet juist dat de hele straat op één ader is aangesloten, daarom omvat een ader niet een hele straat, maar een deel van een straat. In het huis gekomen wordt het verbruikt vermogen gemeten met een KWh meter voor de afrekening.

Hierna wordt in de meterkast in de woningen weer via veiligheden (zekeringen) de verschillende vertrekken en apparaten gevoed. Nieuwe software in een transformatorhuisje. Zoals het AD vermeldt, het laden van nieuwe software is dus volledig een vliegend broodje aap, er is standaard geen apparatuur aanwezig die op basis van een computer werkt en stroomverbruik vast kan leggen. Het gaat hier om apparatuur die door Stedin op dit moment nieuw geplaatst wordt. In het transformatorhuisje wordt apparatuur geplaatst die gegevens betreffende de stroom in één ader van een kabel meet /opslaat / verzendt. Een meting omvat dus globaal tussen de 1 tot 10 huizen.

De meting legt dus van een groep huizen continu de verbruikte energie vast. Deze gegevens kunnen worden vergeleken met het verbruik volgens de opgegeven meterstanden. Indien er afwijkingen worden geconstateerd, worden er maatregelen genomen, hoe en wat wil Stedin niet op in gaan. Aangezien Stedin geen details verstrekt betreffende gebruikte apparatuur, moet ik van algemene mogelijkheden uitgaan en kan ik niet verder in detail treden wat betreft op dit moment toegepaste metingen en gegevens die daaruit verkregen kunnen worden. Indien deze meting voor één huis zou zijn, is dit inbreuk op de privacy. Stedin omzeilt deze regel en bewaakt middels een meting meerdere huizen, waarna men deze analyseert en probeert terug te brengen op één specifieke huisaansluiting.

Stedin verdedigt zich in tweets dat ze niet meten in de huizen van consumenten, maar in de transformatorhuisjes, en dat het daarom geen inbreuk is op de privacy. Het is natuurlijk voor Stedin veel eenvoudiger om in hun eigen transformatorhuisjes te meten als in woningen, en tevens kunnen zo meerdere huizen gelijkertijd in de gaten worden gehouden met één meting, waardoor kosten van apparatuur wordt gereduceerd. Vereenvoudigde voorstelling wat de mogelijkheden zijn met deze metingen. Wat met momenteel voorhanden apparatuur mogelijk is, wil ik toelichten met een voorbeeld van geluidsmetingen.

Geluid is om ons heen, en het spreekt meer aan dan elektriciteit. Geluid en elektriciteit netwerken bestaan beiden uit golven, geluid uit luchtdruk, en elektriciteit uit elektromagnetisme golven. Stel bij U in de straat wil men de waarde van de geluidsdruk meten. Geen probleem, het gaat om een algemeen beeld in de straat en is op het eerste gezicht niet gericht op uw woning. Zo ongeveer 20 jaar geleden was er alleen eenvoudige apparatuur beschikbaar. Een meter met een display die de geluidsdruk weergeeft en iemand die de meetwaarden opschrijft. In deze tijd is de apparatuur echter veel aanzienlijk geavanceerder geworden, men kan een microfoon plaatsen en het signaal zeer gedetailleerd opnemen om later te analyseren. Wat er allemaal mee gedaan kan worden, niet de apparatuur maar de creativiteit van de gebruiker is begrenzend.

In films zie je dat allerlei omgevingsgeluid weggefilterd kan worden en er dingen hoorbaar worden die met het blote oor niet hoorbaar zijn, bijvoorbeeld gesprekken in een woning. Dit is geen Hollywood fictie maar al tientallen jaren veelvuldig toegepast. Zelfs de gehoorapparaten van de laatste generatie hebben deze techniek op een enkele chip zitten. Natuurlijk zal degene die de metingen doet onmiddellijk in het verweer komen dat het geheel niet de bedoeling is van de meting en dat hij dit nooit zal doen. Data worden opgeslagen en het is vaak moeilijk te achterhalen wie er allemaal toegang hebben tot de opgeslagen data.

De ontwikkeling van software voor analyse van data gaat duizelingwekkend snel, wat vandaag alleen nog dromen zijn, is morgen mogelijk. Ik neem aan dat niet veel mensen zitten te wachten op dit soort geluidsopnames in hun straat te maken, waarbij het niet een doel is om de privacy te schenden, maar de gebruikte techniek niet uitsluit dat het (toekomstig) gebeurt middels verzamelde data. Nu even terug naar de elektrische metingen. Met de apparatuur die nu voorhanden is, en gezien de prijs waarschijnlijk wordt toegepast, kunnen net als bij geluidsmetingen met een microfoon, elektrische metingen worden vastgelegd van meerdere woningen. Zoals alle apparaten in uw omgeving geluid maken, geven elektrische apparaten ook een specifiek patroon af in het elektriciteitsnet.

Dit kan natuurlijk positief ingezet worden, de lampen van een wietkwekerij geven een specifiek patroon af, door dit te analyseren is met grote zekerheid vast te stellen dat er binnen deze woningen een wietkwekerij bevind. Maar buiten dit project kunnen er met de opgeslagen data ook andere zaken worden geanalyseerd, gebruik magnetron, wasmachine, verlichting etc. Al tientallen jaren worden fouten in een kabel opgespoord middels reflecties, en kan op 10 cm nauwkeurig worden bepaald waar fouten maar ook slechte plekken in een kabel aanwezig zijn. Met de huidige en toekomstige techniek is het mogelijk om te bepalen waar zich een apparaat bevind in het elektriciteitsnet.

Ik wil absoluut niet zeggen dat het doel van Stedin is om dergelijke analyses uit te voeren, maar met het plaatsen van meetapparatuur en het verzamelen van data komt het wel binnen technisch bereik. Het is niet denkbeeldig dat U over een aantal jaren gerichte reclame in huis krijgt, met een inhoud van ‘gefeliciteerd met uw nieuwe koelkast, hierbij willen wij U een aanbieding doen …..’. zit U niet op te wachten, maar kunt U dit gewoon weggooien. Het wordt pas echt vervelend als U een nieuwe hoogtezon aanschaft, en vervolgens de politie voor uw deur staat, gezien het elektriciteitsverbruik vermoeden wij een wietkwekerij en willen graag uw woning doorzoeken, als ze het al vragen en niet gewoon binnenstormen.

Dit lijkt natuurlijk ver gezocht, maar aangezien niemand op de hoogte is wat er precies gemeten wordt, en wat er aan data wordt opgeslagen, voor wie deze data ter beschikking en hoelang ze bewaard blijven, tot een technisch mogelijk scenario behoren. Onze burgemeester heeft een roze bril op en zegt in de nieuwjaarstoespraak, maar ook in het AD zeer verheugd te zijn dat je met deze nieuwe techniek een wietkwekerij kan opsporen, want er is wel eens brand uitgebroken in een wietkwekerij. Geen woord over de gevolgen voor privacy en hoe de opslag en toegang tot data is gewaarborgd, en wat de mogelijke gevolgen zijn voor de privacy van de burger. Investering Stedin. Stedin heeft binnen zijn verzorgingsgebied ca. 55.000 transformatorstations staan. Het is niet bekend wat voor apparatuur er komt te staan, maar inclusief installatie en infrastructuur zal er toch al gauw een bedrag van €10.000,- per station worden geïnvesteerd. Als alle transformatorhuisjes worden voorzien van dergelijke apparatuur, zoals de burgemeester beweert, vergt dit dus een investering van € 550.000.000,-.

Dit is wel heel erg veel voor het opsporen van een wietkwekerij. Het gebruik van infraroodopnames met een drone e.d. zijn dan aanzienlijk goedkoper. Om deze investering van Stedin verantwoord te maken zal er dus meer (toekomstig) belang moeten zijn. Hiermee wil ik aangeven dat het zeer waarschijnlijk is dat de inzet van de verzamelde data meer doel heeft dan alleen het opsporen van een wietkwekerij. Mogelijke acties. Het standpunt van de gemeente is duidelijk, privacy is geen item, zeer verheugd dat er een nieuw middel komt om burgers te controleren.

Het zal dus neerkomen op burgers zelf opheldering moeten proberen te krijgen bij Stedin betreffende de gebruikte apparatuur, opslag gegevens, bewaartijd, en garantie dat ze alleen worden gebruikt voor het beoogde doel, namelijk opsporen wietkwekerij. Om ongenuanceerde reacties te voorkomen, wijs ik er nogmaals op dat ik niet beweer dat Stedin of de gemeente dit op hun netvlies hebben. De huidige techniek maakt het echter wel mogelijk om met de verzamelde data andere dingen te doen dan nu wordt voorgespiegeld.

Cor Klop
Sliedrecht

De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoudelijke juistheid van een ingezonden brief. Plaatsing houdt niet in dat de redactie achter de inhoud van het bericht staat. Een brief wordt uitsluitend geplaatst als de bron bij ons bekend is. De naam van de afzender wordt onder het artikel geplaatst. NAW- en e-mailgegevens worden niet openbaar gemaakt. Een ingezonden brief plaatsen we onverkort, soms ook omdat er geen artikel over het onderwerp op onze website is verschenen.

Redactie Sliedrecht24

5 gedachten over “Ingezonden brief: Stedin transformatorhuisjes”

  1. Hoe het met lantarenpalen staat? Tsja die staan er ook. Ze branden de hele nacht aangestuurd met een klok via aparte kabels. Uw huisaansluiting kent ook vaak nog twee extra kabeltjes om het goedkoper tarief te schakelen via een meter.

  2. Ik heb ook nooit een bewuste keuze gemaakt dat big brother mij kan volgen via het comm. syst. als ik op vakantie ga, op familie bezoek of naar de hobbyzaak. Maar als ik mij niet aan de wet houd, en men wil weten of mijn alibi klopt, ben ik blij dat ze mijn telefoon kunnen traceren en mij een alibi kunnen verschaffen. Ergo, als men via de door Cor uitgelegde manier criminaliteit kunnen voorkomen……. :-), illigaal alcohol stoken, was eens verboden, nu heet het bier kopen bij een thuisbrouwerij. Misschien beleven we het nog dat wiet telen op grotere schaal dan voor eigen gebruik ook nog eens als beginnend ondernemer wordt gezien 🙂 We leven in het heden!

  3. Welkom in de huidige wereld. Heeft u airmiles, bonus kaart, mobiele telefoon met wifi of een cumputer? Dan is er al veel meer bekend over u en zal het u vast wel opgevallen zijn al gerichte reclame te krijgen … Niks nieuws dus, behalve dan dat Stedin het nu ook gaat toepassen.

Plaats een reactie

*=Verplicht veld