Wethouder Vat wil ondernemers met geld naar winkelgebied halen

SLIEDRECHT – Vier A4-tjes heeft wethouder Piet Vat (SGP-ChristenUnie) van Financiën nodig om de gemeenteraad dinsdag 1 oktober 2019 te informeren over de subsidieregeling Kerkbuurt. “Het is belangrijk om ondernemers, die nu buiten het kernwinkelgebied een winkel of horecabedrijf hebben, te verleiden zich te vestigen in het kernwinkelgebied”, stelt Vat in een College Informatiebrief (CIb). Het college komt met een viertal subsidies en wil daarvoor € 300.000,– uittrekken ( Subsidieregeling Stimuleringssubsidies winkelgebied Kerkbuurt) met een maximaal subsidieplafond van € 480.000,–. Voor dit laatste bedrag moet het college dan naar de raad, maar het college vindt dat ‘op dit moment niet opportuun’. 

Achterblijvende detailhandels- en horecabestemmingen buiten het kernwinkelgebied kunnen als het aan wethouder Piet Vat ligt, hier zittend op de bank die eerder in de Kerkbuurt stond, een gewijzigde bestemming krijgen, zodat winkels en horeca er niet terugkeren. Vat: “Daarnaast is het van belang om voor eigenaren van vastgoed buiten het kernwinkelgebied dat leeg komt te staan perspectief te creëren wat betreft mogelijkheden voor een andere invulling van hun pand of perceel.” (Foto Hans van der Aa / Sliedrecht24)

“Mocht gedurende de looptijd van de regeling (1 januari 2020 t/m 31 juli 2022 – red.) blijken dat de behoefte inderdaad het nu gestelde subsidieplafond van € 300.000 overschrijdt en dat de regeling daadwerkelijk bijdraagt aan de transformatie van de Kerkbuurt, dan behoudt het college zich de mogelijkheid voor om de raad alsnog een voorstel te doen om het subsidiebudget aan te vullen, zodat het subsidieplafond kan worden verhoogd”, aldus het college.

In beweging krijgen
Sinds april 2019 werkt de gemeente Sliedrecht met een vastgoedregisseur actief aan het op gang brengen van beweging en transformaties op de Kerkbuurt. Per augustus 2019 is daarvoor ook het Kadaster ingeschakeld, die als onafhankelijke partij de gesprekken met en tussen vastgoedeigenaren begeleid. Vat: “Het nu voorgestelde subsidie-instrumentarium zorgt als sluitstuk voor een concreet gereedschap voor het college om vastgoedeigenaren en ondernemers ook daadwerkelijk in beweging te krijgen, door verhuizing te stimuleren en mogelijk te maken, door ‘achterlaat-locaties’ te laten transformeren en door winkelpanden in het kernwinkelgebied te laten opknappen.” Er komen vier soorten subsidies.

Verhuissubsidie
De verhuissubsidie stimuleert ondernemers die nu buiten het kernwinkelgebied zijn gevestigd om te verhuizen naar een locatie binnen het kernwinkelgebied. Hierdoor neemt de leegstand binnen het kernwinkelgebied af en kunnen leegkomende panden buiten het kernwinkelgebied een andere bestemming en invulling krijgen. Het resultaat is dat er zichtbaar iets gebeurt op de Kerkbuurt. Verplaatsing blijft een vrijwillige keuze van de betreffende ondernemer, maar deze subsidie biedt de gemeente een instrument om de ondernemers te stimuleren tot en ondersteunen bij een gewenste verplaatsing. Vat: “De verhuissubsidie beoogt de leegstand van winkelpanden in het kernwinkelgebied te vullen. Het Toekomstperspectief ziet echter op de hele Kerkbuurt: kernwinkelgebied én aanloopstraten.”

Transformatie- en planontwikkelingssubsidie
Om de door de raad vastgestelde ruimtelijke indeling ook daadwerkelijk te laten ontstaan en niet het probleem van leegstand te verplaatsen van kernwinkelgebied naar de aanloopstraten, is het van belang dat de gemeente na het stimuleren van een verhuizing ook instrumenten in handen heeft om de “achterlaatlocatie” te laten transformeren. De transformatie- en planontwikkelingssubsidie vormen samen dit instrument. “De transformatiesubsidie kan worden gebruikt voor de gedeeltelijke dekking van de kosten van transformatiemaatregelen aan een dergelijk pand. Op deze wijze kan een versneld effect  ontstaan bij het transformeren van detailhandelsbestemmingen naar andere gewenste bestemmingen. De planontwikkelingssubsidie kan worden verleend aan eigenaren van winkelpanden buiten het kernwinkelgebied in één van de aanloopstraten voor het opstellen van een haalbaarheidsstudie voor de herontwikkeling van het betreffende pand naar een nieuwe functie anders dan detailhandel”, schrijft Vat in de CIb)

Gevelsubsidie
Met het introduceren van een gevelsubsidie kan volgens het college worden ingezet op verbetering van de beeldkwaliteit (en daarmee de aantrekkelijkheid) van het kernwinkelgebied van de Kerkbuurt. De gevelsubsidie kan door een pandeigenaar worden aangewend voor de – gedeeltelijke – dekking van de kosten voor gevelverbetering van een pand dat is gelegen binnen het kernwinkelgebied. Vat: Ten behoeve van de gevelsubsidie wordt een beeldkwaliteitsplan c.q. “Nota Uitgangspunten Gevelverbetering” opgesteld in samenspraak met betrokkenen en deskundigen. Deze nota zal dienen als een leidraad voor de gevelsubsidie, maar is geen harde welstandseis voor bestaande bebouwing. Uiteraard zal de “Nota Uitgangspunten Gevelverbetering” afgestemd worden op de geldende eisen van de bestaande welstandsnota zoals vastgesteld door de raad.” Het college stelt de “Nota Uitgangspunten Gevelverbetering” vast als uitvoeringsonderdeel van de subsidieregeling.

Mogelijkheden en verdeling
Het college heeft een inschatting gemaakt naar verdeling van de subsidiepot. Uitgaande van zes aanvragen voor een verhuissubsidie met een gemiddelde omvang van € 40.000,– zou voor de verhuissubsidie een totaalbudget van ca. € 240.000,– nodig zijn voor ondersteuning van alle verhuizende ondernemers. Voor de ongeveer zes achterlaatlocaties kunnen de vastgoedeigenaren dan aanspraak maken op een transformatiesubsidie van maximaal € 15.000,– per pand, wat voor de transformatiesubsidie een totaalbehoefte geeft van ca. € 90.000,–. Voor dezelfde zes panden kan aanvullend ook aanspraak worden gemaakt op een planontwikkelingssubsidie van max. € 2.500,– per pand, wat voor de planontwikkelingssubsidie een totaalbehoefte geeft van ca. € 15.000,– Vooruitlopend op het op te stellen Beeldkwaliteitsplan heeft door een deskundige reeds een eerste inventarisatie plaatsgevonden van de benodigde gevelverbeteringen in het kernwinkelgebied. Deze inventarisatie bracht in beeld dat voor ongeveer tien panden een integrale aanpak van de gevel nodig is, voor ca. 10 panden gevelherstel door het verwijderen van reclame, rolluiken of luifel en voor zo’n vijf panden het aanbrengen van subtiele gevelreclame. Dit zou kunnen leiden tot de aanvraag van gevelsubsidies voor een totaalbedrag van ca. € 135.000,–. Samen € 480.000,–.

Maatschappelijk belang
Vat schrijft dat dit voorstel niets afdoet aan de primaire verantwoordelijkheid van ondernemers en vastgoedeigenaren zelf. “Tegelijkertijd onderkent dit voorstel dat de beoogde transformatie van de Kerkbuurt zoals omschreven in het Toekomstperspectief van collectief belang is voor de toekomstbestendigheid van de Kerkbuurt als geheel en daarmee ook van maatschappelijk belang. Willen college en raad deze transformatie dan ook daadwerkelijk en tijdig laten plaatsvinden, dan zijn stimulansen nodig om ondernemers en vastgoedeigenaren in  beweging te krijgen”, aldus Vat, die denkt dat zonder stimuleringsinstrumenten de gewenste transformatie op korte termijn niet plaatsvindt.

Kernwinkelgebied
Overigens is volgens Vat bij het overgrote deel van de subsidies onder deze subsidieregeling cofinanciering door de aanvrager vereist; voor de meeste instrumenten ten minste 50%. Vat: “Daarmee investeren de vastgoedeigenaren en ondernemers op de Kerkbuurt in potentie dus ten minste een vergelijkbaar bedrag als de gemeente. Bovendien investeren de ondernemers in gezamenlijkheid reeds ca. € 40.000,– per jaar in de Kerkbuurt via het ondernemersfonds op basis van reclamebelasting.” Op basis van de subsidieregeling kunnen tot 31 juli 2022 aanvragen worden ingediend. Vat: “Als de komende jaren blijkt dat de begrenzing van het kernwinkelgebied moet worden aangepast, kan dat dus per 1 augustus 2022. Tot die tijd voldoet de huidige ruimtelijke indeling als startpunt voor de aanpak van de vastgoedtransformatie op de Kerkbuurt.”

Leegstandsverordening
Nadere onderzoek naar het nut van een leegstandsverordening en de ervaringen met een leegstandsverordening bij winkelgebieden elders in Nederland brengt het college tot de conclusie dat een leegstandsverordening op dit moment geen meerwaarde biedt voor de Kerkbuurt. Vat in de CIb: “Een leegstandverordening is vooral een instrument om beter zicht te krijgen op de leegstand, bijvoorbeeld waar deze zich bevindt en wat de mogelijkheden voor de betreffende panden zijn. Daarvoor bevat een leegstandsverordening allereerst een registratieplicht om de leegstand in beeld te krijgen. Voor de Kerkbuurt is – zeker nu met de inzet van de vastgoedregisseur – er volledig zicht op de leegstand. Een leegstandsverordening zou tot aanzienlijke en onnodige administratieve lasten van ondernemers en gemeente zou leiden. Vat: “Daarnaast geven andere gemeenten aan dat een leegstandsverordening geen oplossing is tegen leegstand, maar alleen bruikbaar als stok achter de deur voor eigenaren die niet in gesprek willen  met de gemeente.”

In gesprek
De gemeente Sliedrecht is volgens Vat inmiddels met alle eigenaren van de meest problematische locaties op de Kerkbuurt op positieve wijze in gesprek. “Het nu introduceren van een leegstandsverordening zou niet bijdragen aan de constructieve samenwerking en lopende gesprekken tussen gemeente en ondernemers / vastgoedeigenaren op de Kerkbuurt”, aldus Vat. Concluderend ziet het college op dit moment geen nut en noodzaak van het introduceren van een leegstandsverordening. Dit laat evenwel onverlet dat een leegstandsverordening in de toekomst alsnog een optie kan blijken te zijn. Voor nu geeft het college echter prioriteit aan het uitwerken en verder brengen van het proces met de vastgoedregisseur en het Kadaster. De gemeenteraad stelde 9 april 2019 het Toekomstperspectief voor de Kerkbuurt vast met als doet te komen tot een compacter winkelgebied met minder leegstaand. Om dit doel te kunnen bereiken is het noodzakelijk dat er transformaties plaatsvinden vanuit de aanloopstraten naar het kernwinkelgebied.