DORDRECHT/ SLIEDRECHT / PAPENDRECHT / MOLENLANDEN – De gemeenten Dordrecht, Papendrecht, Sliedrecht en Molenlanden dagvaarden de chemiebedrijven Chemours en DuPont. Zij vragen de rechter vast te stellen dat Chemours/DuPont onrechtmatig hebben gehandeld door de uitstoot van de zeer zorgwekkende stoffen PFOA en GenX. De gemeenten stellen vrijdag 23 april 2021 de bedrijven aansprakelijk voor de schade die zij hebben geleden, lijden en mogelijk in de toekomst nog zullen lijden als gevolg van deze uitstoot. Beide bedrijven hebben eerder de aansprakelijkheid afgewezen. Daarom beginnen de gemeenten nu een dagvaardingsprocedure.
Chemours en haar rechtsvoorgangers hebben in hun productie tot 2012 de stof PFOA en sinds 2012 GenX-stoffen (FRD-902, FRD-903 en E1) gebruikt en uitgestoten. Deze stoffen, behorend tot de groep PFAS-verbindingen, breken niet of nauwelijks af in het milieu en kunnen schadelijke effecten hebben voor de mens. Uit diverse bodemonderzoeken in de regio blijkt dat de omgeving van de bedrijven verontreinigd is geraakt door de uitstoot van PFOA en GenX-stoffen. De uitstoot heeft bovendien maatschappelijke onrust veroorzaakt onder inwoners van de gemeenten. (Archieffoto Hans van der Aa / Sliedrecht24)
In 2018 hebben de gemeenten Dordrecht, Papendrecht, Sliedrecht en Molenlanden zowel DuPont als Chemours aansprakelijk gesteld voor de schade die is ontstaan en mogelijk nog ontstaat als gevolg van de uitstoot van deze PFAS. Omdat de bedrijven iedere aansprakelijkheid afwijzen, heeft advocatenkantoor Pels Rijcken namens de gemeenten een dagvaarding opgesteld en laten betekenen aan Chemours Netherlands B.V. en Du Pont de Nemours (Nederland) B.V. De dagvaarding is ook aan Corteva Holding Netherlands 2 B.V. betekend, omdat niet is uitgesloten dat (een deel van) de aansprakelijkheid voor de uitstoot van PFOA en GenX-stoffen bij deze holding ligt.
Onrechtmatig
De dagvaarding betreft een civielrechtelijke procedure met als grondslag onder meer de risicoaansprakelijkheid voor gevaarlijke stoffen (artikel 6:175 BW) en onrechtmatige daad (artikel 6:162 BW). Met de dagvaarding vragen de gemeenten de rechter vast te stellen dat Chemours/Du Pont onrechtmatig hebben gehandeld. De bedrijven wisten van de milieu- en gezondheidsrisico’s van PFOA en GenX-stoffen. Toch hebben zij daarvoor niet gewaarschuwd en dit onvoldoende aangegeven bij onder andere het aanvragen van vergunningen. Ook hebben Chemours/DuPont, ondanks deze kennis, te weinig gedaan om de gevolgen van de uitstoot te voorkomen. Daarnaast wordt in de dagvaarding het verband aangetoond tussen de uitstoot door Chemours/DuPont en de verontreinigingen in de gemeenten en de daaruit volgende schade. Pels Rijcken heeft voor de onderbouwing van de vorderingen gebruik gemaakt van onder meer historische data, vergunningsaanvragen, onderzoeksrapporten en communicatie tussen het Amerikaanse hoofdkantoor van Du Pont en de directie in Dordrecht.
Schadevergoeding
Als de rechter de vordering toekent, komt juridisch vast te staan dat Chemours/DuPont onrechtmatig hebben gehandeld. Dit is cruciaal voor de nog op te starten schadevergoedingsprocedure. Die schade bestaat onder meer uit de kosten voor bodem- en gezondheidsonderzoeken die de afgelopen jaren zijn uitgevoerd met gemeenschapsgeld. Daarnaast lijden de gemeenten financiële schade door de gevolgen van de geconstateerde bodemverontreiniging. Uitgifte en hergebruik van grond werd bemoeilijkt en er is een apart depot ingericht voor de opslag van grond die door PFOA-verontreiniging vooralsnog onbruikbaar is.
Gezamenlijke verklaring
Een gezamenlijke verklaring van de vier gemeenten luidt: “Dit is een unieke, maar helaas noodzakelijke stap. Wij komen op voor een gezonde leefomgeving voor onze inwoners. De gevolgen van de uitstoot zijn evident, zowel financieel als maatschappelijk. De afgelopen periode is achter de schermen hard gewerkt aan de opbouw van het dossier. Er ligt nu een solide basis en een stevige onderbouwing van de dagvaarding. Ons standpunt is helder: de verantwoordelijkheid van een bedrijf blijft niet beperkt tot de voorschriften in een vergunning. Dit geldt temeer als binnen het bedrijf veel meer kennis aanwezig is van (het effect van) deze stoffen dan kenbaar is gemaakt door dit bedrijf. We vragen hier dan ook om een principiële uitspraak van de rechter. Dat is niet alleen voor ons als gemeenten relevant, maar bijvoorbeeld ook voor inwoners en anderen die schade hebben geleden of lijden door PFOA en/of GenX-stoffen. Dat vinden wij als lokale overheden heel belangrijk.”
Een goede, onvermijdelijke stap van de vier gemeenten. Ik hoop dat bij de docier opbouw gebruik is gemaakt van Joh. Volleenbroek. Die is destijds, met de Werkgroep Derde Merwedehaven begonnen tegen DuPont te procederen. Aanvankelijk tegen de provincie omdat die de verplichting van BBT (best beschikbare technieken) niet wilde toepassen. Het toezicht op de vergunning werd gedaan door een ambtenaar die geen flauw benul van chemie had. Daar is door het bedrijf misbruik van gemaakt. Mogelijk nu mede onderbouwing van de procedure.
Ik ben ontzettend blij met deze stap en hoop/vertrouw erop dat de gemeenten zich uitstekend hebben voorbereid. Net zoals Chemours /Dupont dat nu toe hebben gedaan om zich te onttrekken aan haar verantwoordelijkheden. Het kan toch niet bestaan dat waar iedere ondernemer bij milieu calamiteiten (terecht) tot het uiterste wordt vervolgd en vaak flink moet bloeden om te herstellen wat kapot is gemaakt, dit soort bedrijven gewoon maar kan doorgaan en zich daarbij beroept op het feit dat lozingen etc. door overheden gelegaliseerd zijn. Vandaar dat ik hoop dat de stelling dat deze bedrijven wisten dat door hun geproduceerde resp gebruikte stoffen en bewerkingsmethoden schadelijker zijn dan men heeft verteld aan de instanties die op basis van wetenschap moeten beoordelen of een vergunning kan worden verstrekt, ja dan nee, basis zal zijn voor de rechter dit zwaar te laten wegen.. Ook blijkt hieruit dat men tot dusver veel te gemakkelijk is uitgegaan van de informatie die door Chemours /Dupont is verstrekt dat die juist en compleet zou zijn. Alle overheden dienen veel scherper te analyseren op de verstrekte informatie en indien die kennis ontbreekt dient externe hulp te worden ingehuurd. We zijn ontzettend nieuwsgierig hoe deze fase zich gaat ontwikkelen en wensen de betreffende gemeenten heel veel succes..
Wat een uitstekende actie van deze gemeenten. Het werd echt tijd om een dergelijke daad te stellen.