Bijzondere middag Liniecrossers 75 jaar met opening blijvende herdenkingsruimte

door Peter Donk
SLIEDRECHT – Een samenkomst voor nabestaanden, oud-commando’s en andere betrokkenen in het raadhuis (waar media niet voor was uitgenodigd – net als overigens het Comité Stichting 4+5 mei Sliedrecht – red.) leidde een bijzondere en enerverende middag in van de Linie-crossers. Het zou menige Sliedrechter naar het fototoestel doen grijpen. Het is deze week precies 75 jaar geleden dat de eerste oversteek werd gemaakt door Co Bakker en Bertus van Gool vanuit Sliedrecht, toen nog door de Duitsers bezet gebied. Zaterdagmiddag 16 november 2019 was ook de openinging van een permanente herdenkingsruimte in gebouw De Wilgenhorst aan de Molendijk met een ‘fly-by’ door twee vliegtuigen.

De tocht van Bakker en Van Gool ging 75 jaar geleden van Sliedrecht naar Drimmelen, in het reeds bevrijde Brabant. Hier leggen burgemeester Bram van Hemmen (CDA) van de gemeente Sliedrecht en burgemeester Gert de Kok (PvdA) van de gemeente Drimmelen een krans. (Foto Hans van der Aa / Sliedrecht24)

Nabestaanden, oud commando’s, en andere betrokkenen waren bij de opening van de middag in het raadhuis, waar gesproken werd over het boek dat medio 2020 wordt gepubliceerd. Historicus Jelle Simons was aanwezig om de genodigden van informatie te voorzien over het boek dat hij op dit moment aan het schrijven is en gaf een lezing over de Linie-Crossers. Genodigden onder wie familieleden van de crossers, oud-commando’s, topmensen uit het huidige Nederlandse leger, vertegenwoordigers van de Merwedegijzelaars en leden van de gemeenteraad kwamen rond 14.00 uur weer naar buiten.

Tekst gaat verder onder foto’s.

Legervoertuigen
Buiten bij het raadhuis aan het Dr. Langeveldplein verzamelden zich zaterdagmiddag legervoertuigen en de doedelzakgroep The Seaforth Highlands of Holland. Voor oudere familieleden was vervoer en security geregeld, want een ander gedeelte van de ceremoniële herdenking zou aan het Albrechtplein zijn. Het hele gezelschap van voertuigen, met daarachter met de benenwagen een groot aantal genodigden, ging via de Middeldiepstraat naar het Albrechtplein. Voorop liepen de doedelzakspelers.  

Tekst gaat verder onder foto’s en video.

Kransen gelegd
Voor de bewoners van het Albrechtplein kwam – als ze het al niet eerder via Sliedrecht24 hadden gelezen – de hele ceremonie als een verrassing. Ze waren noch door de organisatie, noch door de gemeente op de hoogte gesteld. Bij het Albrechtplein was een bijna militaire ceremonie georganiseerd bij het crossers-monument. Daar werden toespraken gehouden en kransen gelegd. Dat laatste gebeurde onder meer door drie achterkleindochters van Bertus van Gool, die een krans legden namens de Linie-crossers en de Merwedegijzelaars. Ook burgemeester Van Hemmen legde een krans samen met de burgemeester van de gemeente Drimmelen. Na het hijsen van de Nederlandse vlag en het zingen van twee liederen van het Wilhelmus ging het hele gezelschap door naar de Molendijk.

Tekst gaat verder onder foto’s.

Herdenkingsruimte
In de afgelopen periode is er in de kelder van De Wilgenhorst aan de Molendijk gewerkt aan de herdenkingsruimte. In deze kelder is een gedeelte van de Biesbosch in scene gezet én worden afbeeldingen en bezittingen van de 21 Linie-Crossers tentoongesteld. Twee familieleden van de Linie-crossers onder wie mevrouw De Landgraaf mochten daarna de officiële opening van De Wilgenhorst met de herdenkingsruimte verrichten. Inderdaad familie van een crosser en mevr. Kuipers-Budding, koerierster in de oorlog en de laatste nog levende persoon uit het Sliedrechts verzet. Zij werden bijgestaan door brigadegeneraal Otto van Wiggen, infanterieofficier van de Nederlandse Koninklijke Landmacht en luitenant-kolonel Gijs Tuinman, onderscheiden met de Militaire Willems-Orde en de Bronzen Leeuw. Het was even wachten op de ‘fly-by’. Voor wie niet lang kon staan, waren er stoelen en warme kleden geregeld. Twee historische vliegtuigen, een Beechcraft D18S en een AT-16 Harvard van De Vliegende Vloot, vlogen kort voor 16.00 uur een aantal malen over de locatie aan de Molendijk om daarna weer terug te keren naar de vliegbasis Gilze-Rijen in Noord-Brabant. 

Tekst gaat verder onder foto’s en video.

Emotionele middag
Daarna ging in eerste instantie een klein gezelschap naar de herdenkingsruimte in het pand van Bert Verheij. Hij was het die de loftrompet stak voor de mensen die zich hebben ingezet om de ruimte voor elkaar te krijgen. Het gebouw De Wilgenhorst is opgeknapt, maar de kelder van waaruit de Linie-crossers vertrokken, is door hem zoveel als mogelijk in tak gelaten. Het was een gedenkwaardige dag voor de nabestaanden en betrokkenen. Burgemeester Van Hemmen sprak zelfs van een emotionele middag. De middag – het was toen al donker – werd na een korte proclamatie besloten met de tekst door een ieder mee uitgesproken ‘we zullen aan hen blijven denken’.