Struikelstenen gelegd ter herinnering aan Arie Kors Groeneveld en Elly Sanders

door Peter Donk
SLIEDRECHT – Op ceremoniële wijze en in aanwezigheid van het voltallige College van B & W zijn dinsdagmorgen 11 april 2024 twee struikelstenen toegevoegd aan de 37, die al zijn aangebracht in het dorp. De Duitse kunstenaar Gunter Demnig gaf de stenen een plaatsje. Ter herinnering aan Merwedegijzelaar Arie Kors Groeneveld aan de Rivierdijk en ‘onderduikzusje’ Elly Sanders aan de Hugo de Grootstraat. 

Gunter Demnig (links) legt binnenkort zijn 100.000e struikelsteen in Neurenberg in Duitsland. Hij was dinsdag voor het laatst in Sliedrecht. Hier legt hij de struikelsteen aan de Rivierdijk. Hij krijgt de steen met inscriptie hier aangereikt door secretaris-penningmeester Gerrit Venis van de stichting Struikelstenen Sliedrecht. (Foto Peter Donk / Sliedrecht24)

Voorzitter Rien Visser van stichting Struikelstenen Sliedrecht leidde beide ceremonies, waarbij ook burgemeester Jan de Vries (CDA) sprak. De stichting had op allebei de locaties zo’n vijftig uitnodigingen onder omwonenden verspreid om het officiële moment van het leggen van de stenen bij te wonen. 

Tekst gaat verder onder tweet.

Vrijheid
Aan de Rivierdijk begon de ceremonie even na 09.00 uur in de stromende regen. Bij een kleine woning aan de dijk. Burgemeester De Vries blikte hier terug de bewuste dag 16 mei 1944 dat Arie Kors Groeneveld werd opgepakt en naar de Grote Kerk werd gebracht. Hij was 24 jaar en onderdeel van de Merwederazzia. Via Kamp Amersfoort belandde hij in juli 1944 in een Duits kamp, waar hij op 28 november van datzelfde jaar aan de gevolgen van dysenterie overleed. Hij is nooit meer levend in Sliedrecht teruggekomen. In Duitsland werd hij gecremeerd en zijn as is later bijgezet op de algemene begraafplaats in Sliedrecht”, vertelde De Vries. De huidige bewoners van de woning, van waaruit Groeneveld werd afgevoerd, spraken ook bij deze gelegenheid. Het verhaal van overlevering door een broer van Groeneveld had op hen veel indruk gemaakt, na een bezoek. De bewoonster benadrukte met name het besef om in vrijheid te mogen leven. Er werd een minuut stilte in acht genomen. 

Tekst gaat verder onder tweet.

Op transport
Daarna verplaatste het gezelschap zich richting de Hugo de Grootstraat. Voor woning nummer zeventig legde Demnig een struikelsteen voor Eline (Elly) Sanders (10). Zij was de oudere zus van Bertje (4) en Marleentje (8) Sanders, voor wie in 2018 al twee stenen bij hetzelfde adres zijn gelegd. Symbolisch werden dinsdagmorgen de kinderen weer met elkaar herenigd. Vader David en moeder Clara Sanders hadden hun drie kinderen begin 1942 namelijk op twee verschillende adressen laten onderduiken. Bertje en Marleentje bij de familie Hollebrands in Sliedrecht en Elly op een boerderij in Barchem, in de Achterhoek in Gelderland. De Vries sprak: “Op 26 augustus 1943 werden de ouders gearresteerd. Vader Sanders is daarna net zo langs mishandeld tot hij de adressen waar zijn kinderen waren ondergebracht prijs gaf. De kinderen werden opgehaald en het hele Joodse gezin ging op transport naar Auschwitz, waar ze op 10 september 1943 zijn vermoord.” Ook een kleinzoon van de vroegere bewoner van het huis sprak kort en namens de stichting deed bestuurslid Ronald Kitsz een slotwoord. 

Route
Visser vertelde dinsdagochtend dat er plannen zijn om de struikelstenen in het dorp meer aandacht te gaan geven. De stichting Struikelstenen Sliedrecht en de Historische Vereniging Sliedrecht bekijken of er een wandelroute kan worden opgezet langs de stenen. Elke struikelsteen heeft zijn eigen verhaal tenslotte. Gedacht wordt aan informatie via qr-code en over folders op papier. Dat krijgt vast nog een vervolg. Uiterlijk in 2024 worden de laatste twee stenen gelegd, waarmee het totaal aantal struikelstenen in Sliedrecht op 41 uitkomt.

1 gedachte over “Struikelstenen gelegd ter herinnering aan Arie Kors Groeneveld en Elly Sanders”

Plaats een reactie

*=Verplicht veld