Sliedrecht gaat aan alle kanten op de schop in ‘ruimtelijke visie Sliedrecht 2050’

SLIEDRECHT – Sliedrecht nadert de grenzen van z’n grondgebied en daarom ligt er nu een ontwikkelvisie (ruimtelijke visie Sliedrecht 2050) op tafel met daarin een ‘duurzaam lange termijn perspectief’. Palmbout Urban Landscapes uit Rotterdam voerde in opdracht van Heijmans Vastgoed B.V. en de gemeente Sliedrecht de opdracht uit. De gemeente Sliedrecht en Heijmans stelden in 2018 vast dat ‘een ruimtelijke visie voor de gehele gemeente een goede eerste stap is om te werken aan een duurzaam, zich vernieuwend Sliedrecht’. Nu het ruim zestig pagina’s tellende rapport op tafel ligt, is het aan de gemeenteraad met daarin o.a. grootse plannen, verplaatsingen en nieuwbouw. Maar wie gaat dit betalen?

Op zichzelf staande parken, worden onderdeel van een netwerk van routes, parken en verblijfsplekken. Op dit moment is het groene hart vanuit Sliedrecht volgens de onderzoekers nauwelijks bereikbaar. Dat moet veranderen vinden ze. Op de tekeningen zijn tunnels onder de snelweg of viaducten over de snelweg doorgetrokken. Op dit moment zijn er maar drie noord-zuid verbindingen, waarvan de twee buitenste voor de fiets beslist onaantrekkelijk zijn ‘door de technocratische inrichting’, die samenhangt met het aanwezige op- en afrittenstelsel van de A15. (Kaart uit ontwikkelvisie)

“Het is een poging om te laten zien dat Sliedrecht niet ‘vol ‘ is of ‘op slot zit’ maar probeert aan te tonen dat ook in Sliedrecht volop kansen liggen om te verdichten en vernieuwen”, staat in het rapport. Opvallend. In het rapport wordt ook gesproken over ‘een kleine stad aan de Merwede’. In het rapport veel aandacht voor de groei de afgelopen jaren, de ontwikkeling van wijken en de vooruitblik. Waar moet Sliedrecht staan over twintig tot dertig jaar.

Groei
Het doel van de gemeente Sliedrecht en Heijmans is om vast te stellen welke locaties in Sliedrecht in aanmerking komen voor het realiseren van de woningbouwbehoefte op basis van een kwalitatieve woningmarktverkenning. In de woonvisie van Drechtsteden 2017-2031 is aangegeven dat de autonome woningbehoefte voor Sliedrecht in die periode uitkomt op 1.600 woningen, maar dat daarnaast ruimte is voor extra woningbouw van 900 woningen, vanwege de veranderde aantrekkelijkheid van de regio. In 2018 telde Sliedrecht circa 10.400 huishoudens. Met een nieuwbouwprogramma van 2.500 woningen tussen 2017 en 2031 zal het aantal huishoudens toenemen tot 12.480 in 2031, een groei van 2.100, ruim boven de veronderstelde autonome groei van 1.500.

Koopwoningen
De verwachting is dat het aantal huishoudens in Sliedrecht daarna nog licht doorgroeit tot een niveau van 12.800 in 2040 waarna de groei afvlakt en het aantal huishoudens min of meer stabiel blijft. Er komen meer alleenstaanden volgens de onderzoekers en er ontstaat op termijn een ‘groter accent op de koopsector’. “Om zoveel mogelijk aan de woonwensen van de huidige en toekomstige huishoudens tegemoet te komen, uitgaan van de aanwezige woningvoorraad, en de doorstroming te bevorderen zou het goed zijn in de koopsector vooral woningen in de koopsegmenten vanaf 215.000 euro toe te voegen”, staat in het rapport.

Uitdagende opgave
Aandachtspunten in deze visie, zo schrijven de onderzoekers, zijn een zorgvuldig gebruik van de ruimte, een verbetering van de groenstructuur, een goede relatie met het buitengebied en de rivier, een aantrekkelijk centrum en een passende verkeersstructuur. “Sliedrecht staat voor de opgave om in de komende periode een aanzienlijke hoeveelheid woningen bij te bouwen. En meer woningen betekent ook: meer voorzieningen, betere bereikbaarheid, kwalitatief hoogwaardiger groen, voldoende sportvoorzieningen, voldoende werkgelegenheid en goede mogelijkheden voor recreatie”, aldus de rapportage, waarin wordt gesproken van ‘een uitdagende opgave’. 

Knelpunten
De huidige verkeersstructuur toont volgens de onderzoekers meerdere knelpunten. “Ten eerste worden de bedrijventerreinen langs de Merwede (het Plaatje, IHC, Kerkerak en Rivierdijk) allemaal ontsloten via het dijklint en of de Stationsweg. Dit levert een onwenselijke verkeersdruk van zwaar verkeer op de smalle cultuurhistorische lijnen op. Terwijl deze verbindingen juist de fietser en voetganger goed moeten bedienen. Ten tweede is de oostelijke entree van Sliedrecht op  dit moment onbepaald van karakter door de puur civieltechnische inrichting van het dijklint in het deel tussen de A15 en de Rembrandtlaan. Waar het dijklint in het westen van Sliedrecht steeds verder transformeert naar het geambieerde karakter van een trage route, speelt het lint ten oosten van de Rembrandtlaan, noodgedwongen, juist een centrale rol in het afwikkelen van doorgaand verkeer. Een passende inrichting hiervoor lijkt nog niet te zijn gevonden. Het aantal noord-zuid verbindingen in Sliedrecht is zeer beperkt. Het gevolg is een te zware belasting van de Stationsweg die met zijn smalle profiel en karakteristieke bebouwing niet geschikt is voor dergelijke druk. De huidige oplossing om het fietsverkeer om te leiden via een pad dat tussen achtertuinen en hekken van het naastgelegen begraafplaats/ bedrijventerrein loopt, lijkt hiervoor een weinig structurele en vooral onaantrekkelijke oplossing. De oplossing zal eerder moeten worden gezocht in het aanbieden van meerdere alternatieve noord-zuid routes”, schrijven de onderzoekers. Komende jaren zou een meer kwaliteitsvolle hoofdstructuur moeten worden vormgegeven.

Verplaatsen
Om de overbelasting van goederenverkeer in op de Molendijk tegen te gaan stellen de plannenmakers voor om, naast het transformeren van de bedrijven direct aan de Molendijk, te onderzoeken of de toegang van de watergebonden bedrijven is te verplaatsen en te combineren is met de toegang voor het Plaatje. De aanhechting van het bebouwd gebied met het omringend landschap moet worden verbeterd, stellen de onderzoekers. Ze schrijven: “Ten eerste door terughoudend te zijn in het aansnijden van nieuwe woongebieden in dit groene hart en vervolgens door het letterlijk verknopen van de routes en parken in de wijken met het omringende open landschap. In de wijken worden de groene verbindingen goed bruikbare wijkparken waar ruimte is voor sport en recreatie. Aan de rivier worden oevers waar mogelijk openbaar gemaakt en worden op strategische punten nieuwe uitzichtpunten gecreëerd. 

Sleutelopgaven
Binnen de kansenkaart noemen de planmakers vijf sleutelopgaven, namelijk: sportpark, molendijkpark, kerkerak, merwedezichten en dorpshart. “De opgave bij zowel het ‘Sportpark’ als bij ‘Molendijkpark’ bestaat uit het verbinden van (deels bestaande) groengebieden en het faciliteren van aangename fietsroutes tussen de Merwede en de Alblasserwaard. Binnen de plangebieden liggen volop kansen voor herstructurering en verdichting. De opgaven bij de ‘Kerkerak’ en de ‘Merwedezichten’ zijn van een hele andere aard. Hier speelt de transformatie van bedrijvigheid (deels watergebonden, en deels niet watergebonden) naar een meer gemengd programma met woningbouw een grote rol. Hier liggen kansen om de ligging van Sliedrecht aan het water echt te vieren en vorm te geven aan een nieuw rivierfront. Een rivierfront met publieke oevers, kades met mooie vergezichten, vlonders tussen het riet en mooie plaatsen aan het water”, aldus het rapport.

Niet goed
Het nog te realiseren Sliedrecht Buiten, het spoor, de locatie van de huidige voetbalvelden, de A15, de sportvelden tussen Thorbeckelaan en Lijsterweg, het Burgemeester Feitsmapark, de Professorenbuurt, en de omgeving van de P.C Hooftlaan vertonen volgens de samenstellers van het rapport binnen dit plangebied op dit moment nauwelijks onderlinge samenhang. “De sportvelden en de moestuinen vormen weliswaar belangrijke voorzieningen, ze zijn echter slecht zichtbaar en nauwelijks doorsteekbaar; hierdoor vormen ze zowel een barrière vormen in oost-west richting als in noord-zuid richting. Het Burgemeester Feitsmapark is mooi en goed betreedbaar. De Professorenbuurt is mooi groen, maar de portiek-etage woningen zijn verouderd en het statuut van de openbare ruimte is onduidelijk”, staat in het rapport. Duidelijk dat ze het Groene Hart, park en rivier met elkaar willen ‘verbinden’. 

Molendijkpark
De makers van het rapport stellen voor om de bedrijfsterreinen tussen de Molendijk en de nieuwe rivierdijk naar elders te verplaatsen en de oude Molendijk weer in ere te herstellen tot een aantrekkelijke dijklint met wonen, kleinschalig werken en – zo schrijven ze – een aantrekkelijk profiel waar weer goed kan worden gefietst zonder overlast van grootschalig transportverkeer. “De vrijgekomen gronden bieden plaats voor een gemengd programma van nieuwe woningen, kleinschalige bedrijvigheid en diverse voorzieningen. Een nieuw fiets- en / of wandelpad op  de dijk rijgt de nieuwe ontwikkelingen aan elkaar en zorgt voor een nieuwe oost-west verbinding langs de Merwede, tussen de Schuttevaerkade en de nieuwe dijk langs de Baanhoek. De recente aanleg van het nieuwe bedrijventerrein
’Het Plaatje’ maakt het wellicht mogelijk om ook het IHC-terrein direct te ontsluiten via de Deltalaan. Zwaar vrachtverkeer hoeft daardoor niet meer over de Molendijk wat het verkeer op het oude dijklint zal ontlasten.”

Kerkerak en gemeentekantoor
Met de schaalvergroting van de bedrijven, de afname in watergebonden bedrijvigheid en de toename van eisen voor een rustig woonmilieu is deze menging minder evident geworden. “We stellen voor om het Kerkerak te transformeren naar een gebied waar wonen en werken écht hand in hand gaan”, aldus de planmakers, “Met de nieuwbouw van het gemeentekantoor aan de Industrieweg heeft de gemeente een eerste stap gezet in de transformatie van het gebied. De ‘hoofdentree’ van het gemeentekantoor aan de zijde van de jachthaven is echter niet vanaf de Merwestraat te bereiken. We stellen voor om voorlangs het gemeentekantoor een mooie stadse kade te maken waardoor het gemeentekantoor een directe entree krijgt aan de jachthaven. Een kade waaraan ook nieuwe ontwikkelingen westwaarts een adres kunnen krijgen. Met vlonders wordt het contact met het water verder opgezocht. De kades en vlonders bieden toegang tot de bootjes maar bieden ook volop mogelijkheden voor terrassen, gezelligheid, horeca en mooie plekken aan het water.”

Ligging aan Merwede
Om de relatie met tussen het dorp en het Kerkerak te versterken stellen ze voor een nieuwe brug te realiseren over de jachthaven. De opstellers van het rapport gaan daarna helemaal los. “In een volgende stap is het mogelijk om ook ten zuiden van de Industrieweg de grootschalige industrie te transformeren naar een gemengd woon-/werkgebied. De groene oevers van de Adriaan Volkersingel kunnen worden doorgezet op het Kerkerak en bieden plaats voor nieuwe ontwikkelingen met prachtig zicht op de Merwede. De huidige insteekhaven wordt een mooie en bruisende plek aan het water. Hier is ruimte voor een jachthaven, een goed restaurant, wellicht een zwembad in de Merwede en een extra halte voor de Waterbus. Hier kan Sliedrecht zijn ligging aan de Merwede echt benutten.”

Watertorenterrein
Uiteraard staat ook het watertorenterrein genoemd. “Een belangrijk aandachtspunt bij deze ontwikkeling is dan ook een zorgvuldige aansluiting van het terrein op het lint en op de bestaande dijkwoningen. Dit betreft concreet aandacht voor een goede adressering van het terrein, een passende aansluiting van verkeer op het – nu al overbelaste – lint en aandacht voor het ontwikkelen de van passende dichtheid en bouwhoogtes met respect voor de bestaande dijkwoningen.” De watertoren zelf is volgens het rapport een mooi icoon, dat op afstand zichtbaar is. “Rond de oude watertoren voorzien we een mooie publieke plek aan het water, de uitgelezen kans voor een goed restaurant. Een mooie publieke groene oever maakt de Merwede voor iedereen bereikbaar. We stellen voor de publieke oever voorlangs het Watertorenterrein door te koppelen aan de ontwikkelingen op de Rivierdijk-Oost. Hierdoor ontstaat er een tweede wandelroute langs de Merwede als alternatief voor de wat drukkere Rivierdijk. Ook bij de Rivierdijk-Oost voorzien we een mooie publieke plek aan het water met een prachtig vergezicht richting de Biesbosch en langs de Rivierdijk herstellen we de lintbebouwing. Langs het water stellen we kleinschalige bebouwing voor gecombineerd met publieke kades en aanlegsteigers. De Van Santenlocatie is prachtig gelegen aan een luwe baai van de Merwede, compleet met groene overs en rietkragen. In tegenstelling tot de andere drie locaties aan de Rivierdijk is hier minder sprake van kwetsbare bestaande kleine lintbebouwing. De locatie is tevens erg groot en biedt volop kansen voor een forse ontwikkeling.” Tot slot een opmerking over het dorpshart: “In het Dorpshart kunnen in de Kerkbuurt en op de locatie van de brandweerkazerne ongeveer 100 woningen worden toegevoegd.”