Raadslid Stam houdt mond niet langer over haar overkomen MeToo-kwesties

SLIEDRECHT – Op Facebook heeft raadslid Maria Stam-Smeets (PRO Sliedrecht) zaterdag 22 januari 2022 geschreven over MeToo-zaken, die haar zijn overkomen. Ze zegt erover te schrijven naar aanleiding van bekendmakingen over seksuele intimidatie, aanranding en seksueel misbruik rond het RTL-programma The Voice of Holland. Het overkwam Stam-Smeets zeker vijf keer en vertelt daar heel open over. Op haar Facebook-pagina reageren zaterdag meerdere (Sliedrechtse) vrouwen, die min of meer dit ook zijn overkomen. 

Raadslid Maria Stam-Smeets (PRO Sliedrecht) besloot om nu ook haar mond open te trekken. “Mijn eigen herinneringen buitelden over elkaar heen en de scenario’s uit mijn leven doemden in mijn hoofd op. Maar één sprong er bovenuit. En voor het eerst in mijn leven, gesterkt door andere vrouwen, zette ik het zwart op wit.” (Foto gemeente Sliedrecht)

“Ik was bang voor victim blaming, maar ik vond bevestiging. Als er één ding duidelijk wordt nu de beerput van The Voice open gaat, is het wel dat er veel, maar dan ook véél meer vrouwen zijn die dergelijke situaties hebben meegemaakt. Vrouwen wier grenzen zijn overschreden en die hun mond hebben gehouden”, schrijft Stam, “Hoe vaak we niet ons mond hebben gehouden, omdat ‘het niet belangrijk genoeg was’, we ‘geen scene wilden schoppen’, bang waren dat we ‘misschien zelf aanleiding hadden gegeven en het onze eigen schuld was’. En ik denk ook dat we het misschien maar een keer gewoon moeten doen. Dat er een tijd is gekomen dat we allemaal ons mond open moeten trekken.”

Moet dit doen
Stam-Smeets benadrukt op haar Facebook-pagina niet uit te zijn op medelijden. “De dingen die ik mee heb gemaakt, zijn ondertussen al lang geleden. Ik kan er niets meer aan doen, de verantwoordelijken er niet meer op aanspreken en ik heb het verwerkt, een plek gegeven en ben doorgegaan met mijn leven. Maar als we allemaal onze mond houden, komt er nooit een eind aan. Komt er nooit een besef hoe groot, hoe kolossaal dit probleem eigenlijk is en dat veel meer vrouwen dan we denken hier mee te maken hebben gehad en nog steeds krijgen. Wat ik nu ga schrijven, doe ik niet voor mezelf. Ik doe het niet om de veroorzakers alsnog aan de schandpaal te nagelen en ik doe het zeker niet voor de aandacht, want die heb ik liever niet, zeker niet op deze manier en al helemaal niet met de gemeenteraadsverkiezingen voor de deur. Maar ik moet dit doen, want er zal altijd een excuus blijven om het niet te doen. Ik moet dit doen voor de andere vrouwen, zodat zij zich niet alleen voelen en het hen misschien de kracht geeft om ook hun mond open te doen”, stelt Stam, die het voor de toekomstige generaties doet, zodat we hen kunnen leren dat dit niet oké is. “Ik doe dit, omdat ons zwijgen nu lang genoeg heeft geduurd.”

Zwembad
Het raadslid komt vervolgens met voorvallen, die haar zijn overkomen. Toen ze 13 jaar was, gebeurde het in het zwembad. Ze werd door een jongen van 16 jaar met een smoes een kleedhokje ingelokt, waar ze werd betast. Stam-Smeets: “Ik schrok me dood, rende naar de badmeester en vertelde wat er was gebeurd. Hij werd in een kantoortje geroepen, kreeg een waarschuwing en vertelde zijn vrienden later dat ik hem had beschuldigd van verkrachting. Zijn vrienden werden kwaad op mij, want zoiets zou hun vriend uiteraard nooit doen. Ze begonnen mij te stalken, achtervolgden me op straat, riepen midden op de Kerkbuurt ‘slet’ en ‘aandachtshoer’ naar me en hielden me vast terwijl één van hen een blikje sinas over mijn hoofd leeggoot.” Dat ene incident heeft ervoor gezorgd dat haar grenzen vervaagden. “Dat ik ging twijfelen aan mezelf, of ik er niet meer van had gemaakt dan het was geweest. Of ik niet gewoon mijn mond hand moeten houden. Dat ene, kleine, onbeduidende incident, zette de toon voor alles wat daarna gebeurde en al die keren dat ik mijn mond hield en het weglachte.”

Vol bij borsten
Niet veel later, datzelfde jaar, begon volgens Stam-Smeets de vader van een vriendin mij regelmatig te betasten. “Ik kwam daar al sinds kleins af aan wekelijks over de vloer, dus dit was iemand die ik vertrouwde en die qua machtspositie boven mij stond. De eerste keer dacht ik dat het per ongeluk ging (hij bewonderde mijn ketting, pakte die op en haalde zijn hand weg terwijl hij langzaam over mijn borst aaide). Dit soort dingen gebeurden daarna vaker en steeds maakte ik mezelf wijs dat ik me aanstelde, dat het per ongeluk ging of dat ik het me verbeelde”, aldus Stam-Smeets. Na de ervaring met de jongen in het zwembad kwam het niet in haar op om er iets over te zeggen. Dat duurde tot ze een jaar of vijftien was, toen pakte hij haar een keer van achteren vol bij haar borsten beet. “Het was de laatste keer dat ik daar een voet in huis heb gezet. De vriendschap verwaterde. Ik kwam deze man tot een aantal jaar geleden nog regelmatig tegen in het dorp en liep dan snel een andere kant op.” Een jaar of drie geleden hoorde ze ineens van een gezamenlijke kennis, zonder dat diegene wist van haar verhaal, dat deze man dit bij meerdere mensen heeft gedaan. Stam-Smeets: “Ik voelde me ergens opgelucht, omdat ik eindelijk besefte dat ik het me niet had verbeeld, dat het niet aan mij lag. En ik voelde me schuldig, want als ik wèl iets had gezegd destijds, had ik dan kunnen voorkomen dat hij verdere slachtoffers maakte? Zou iemand me hebben geloofd? Ik zal het nooit weten en het schuldgevoel zal waarschijnlijk altijd ergens op de achtergrond blijven sluimeren.”

Bed en trein
Toen ze 18 jaar was, wilde haar toenmalige partner een positie in bed uitproberen die ze niet wilde. “Hij greep mij vast en dwong mij terwijl hij zijn hand over mijn mond hield zodat ik niet kon schreeuwen. Daarna vertelde ik hem boos en huilend dat ik het niet oké vond wat hij had gedaan. Hij lachte het weg. We waren toch immers een stel en we lagen al samen in bed, dus hij had niks verkeerd gedaan. Hij verdraaide de gebeurtenis, zei dat ik me niet zo moest aanstellen”, schrijft Maria Stam-Smeets, “En ik geloofde hem.” Zeven jaar later was ze op een bedrijfsfeestje. Eentje met een DJ, gratis drank en weinig tot geen hapjes. “Omdat ik met nog een paar collega’s direct vanuit het werk op de trein was gestapt richting de locatie, hadden we geen tijd gehad om te eten. Toen we de bijna lege trein ‘s nachts terug pakten, was ik flink aangeschoten. In de trein kwam de klap van een glaasje teveel en kon ik amper  mijn ogen open houden. De collega die naast mij zat, begon overal aan mij te zitten. Ik zei meerdere malen dat ik dat niet wilde en probeerde hem weg te duwen, maar had niet de kracht om mezelf te verweren. Toen ik het thuis met veel tranen en moeite aan mijn toenmalige partner vertelde, werd hij boos op mij. Het was mijn eigen schuld, omdat ik teveel had gedronken, zo redeneerde hij”, herinnert Stam-Smeets zich.

Werksituaties
Toen ze een jaar of 27 was, stond ze op haar werk in een voorraadkast de boel op te ruimen. Een collega, die wel eens dubbelzinnige grapjes maakte maar waar ze eerder nooit echt last van had gehad, kwam ineens de kast binnen, deed de deur achter zich dicht en kwam heel dicht bij haar staan. Stam-Smeets: “Ik dook onder zijn arm door en vluchtte naar buiten. Ik heb hier melding van gemaakt bij HR, maar heb er nooit meer iets over gehoord. Niet veel later stond ik een keer op het werk tegen een bureau aan, met mijn rug naar achteren. Een collega (niet dezelfde) kwam achter me staan en begon hard tegen me aan te rijden. Meerdere collega’s zagen dit, maar iedereen lachte. Dus deed ik een stap opzij en lachte ik maar een beetje mee. Ik deed er verder niks mee. Want als ik nu weer naar HR zou stappen, dat een tweede collega me binnen een jaar had lastig gevallen, hoe geloofwaardig zou ik dan nog overkomen? En ik had er toch om gelachen? Het was vast mijn eigen schuld, ik trok dit soort gedrag blijkbaar aan. Het lag vast aan mij…”

Drankje
De keren dat ze in het zwembad of in een drukke kroeg in haar borsten, billen of tussen haar benen is gegrepen door random kerels – vaak was het tegen de tijd dat ze zich omdraaide om te reageren al niet meer te zeggen wie van de omstanders of voorbijgangers het was geweest – zijn volgens haar niet op twee handen te tellen. “Op een gegeven moment reageer je er bijna niet meer op, want de dader is toch niet te vinden en iedereen doet of zijn neus bloedt. Op een gegeven moment wordt het bijna normaal. Iets wat ‘erbij hoort’. Of die keer in de Bios, dat iemand iets in mijn drankje had gedaan waardoor ik volledig van de wereld was. Gelukkig had ik een goede vriend bij me die me veilig thuis heeft gebracht. Want er bestaan ook echt goede mannen. En dan zijn er nog talloze situaties die minder belangrijk lijken dan bovenstaande, maar die duidelijk een grens over gingen. Dingen die ik wegwuifde, want ik wilde er geen drama van maken. Het hoorde er nou eenmaal bij. En dat was verkeerd. Het is niet normaal. Het hoort er niet bij.”

Stam zegt zaterdag na publicatie tegen online krant Sliedrecht veel reacties te hebben ontvangen. “Die na mijn relaas hun verhaal kwijt willen, maar dit niet openbaar durven te delen. Zij beseffen zich mede door over mijn ervaringen te lezen dat het niet oké is wat hen is overkomen. Het aantal reacties -zowel openbaar als privé- laat zien hoeveel dieper deze beerput is dan we ons beseffen. Ik vind het dapper dat deze vrouwen dit met mij willen delen en raad ze uiteraard aan om -als ze daar behoefte aan hebben- met een professional hierover te praten, want ik ben niet de juiste persoon om hier advies over te geven en begeleiding te bieden”, reageert Stam-Smeets.