AMSTERDAM / SLIEDRECHT – Uit een gelekt memo van drinkwaterbedrijvenvereniging Vewin blijkt dat de PFAS-gehalten in de Maas en de Rijn stelselmatig uitkomen boven de nieuwe ‘veilige waarde’ die door de Europese voedselwaakhond EFSA is voorgesteld voor inname via voeding. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat kijkt of de drinkwaternormen moeten worden aangescherpt. Dat bericht woensdag 3 februari 2021 onderzoeksjournalist Mira Sys van Follow the Money. Chemiebedrijf Chemours voelt zich niet schuldig.
De PFAS-gehalten komen in de Maas en de Rijn stelselmatig boven nieuwe ‘veilige waarde’ uit. Daar wordt drinkwater ingenomen. Hoogleraar Jacob de Boer van de VU Amsterdam verwijst naar chemiebedrijf DuPont / Chemours, pal aan de overkant van de rivier de Merwede, aan de Baanhoekweg in Dordrecht. (Foto Hans van der Aa / Sliedrecht24)
PFAS, de chemische stoffen die worden gebruikt in bijvoorbeeld regenkledij en anti-aanbaklagen, zijn sneller dan gedacht schadelijk voor het menselijke immuunsysteem. Dit bleek onlangs uit een opinie van Europese voedselwaakhond EFSA. 4,4 nanogram per kilogram lichaamsgewicht per week is de ‘veilige waarde’ voor de som van de vier meest voorkomende PFAS, stelde EFSA vast. Dat betekent dat wanneer we per week meer van deze stoffen binnenkrijgen, er een negatief gezondheidseffect kan optreden.
Prijskaartje
Ook hoogleraar Jacob de Boer van de Vrije Universiteit Amsterdam komt in het artikel aan het woord. Een snelle oplossing om de PFAS te verwijderen, is er volgens hem niet. “De Nederlandse overheid heeft DuPont/Chemours veel te lang zijn gang laten gaan, waardoor duizenden kilo’s PFAS in de lucht en in de rivieren zijn terechtgekomen. Je kunt nu wachten tot het er vanzelf minder worden, maar dat zal nog lang duren. Een andere optie is om als drinkwaterbedrijf te investeren in extra koolfilters en de kool in die filters vaker te vervangen. Daar hangt echter wel een prijskaartje aan, en dat is voor de belastingbetaler”, stelt De Boer. Lees hier het hele artikel op Follow the Money.
Verschillende bronnen
Chemours reageerde woensdagmorgen. In het artikel wordt volgens het chemiebedrijf ten onrechte een link gelegd tussen gehaltes PFAS in de Maas en Chemours/DuPont. “Ten onrechte, want van de vier betreffende PFAS-stoffen (PFOA, PFOS, PFNA, PFHxA) heeft DuPont (als voorganger van Chemours, dat in 2015 is afgesplitst) alleen de stof PFOA gebruikt en is daarmee bovendien gestopt in 2012. De genoemde meetpunten liggen allemaal stroomopwaarts van de Chemours-fabriek in Dordrecht en twee van de vier meetpunten (Eijsden en Heel) liggen zo ver weg dat betrokkenheid van deze fabriek alleen al op grond daarvan uitgesloten kan worden”, stelt woordvoerder Harmen Geers van Chemours. De belangrijkste conclusie van deze metingen zou volgens hem moeten zijn dat PFAS in Nederland uit veel verschillende bronnen komen, uit binnen- en buitenland. Geers: Van de stof PFOS is bijvoorbeeld ruimschoots aangetoond dat deze door het gebruik van blusschuim op honderden plekken in Nederland terug te vinden is. Chemours heeft een grootschalig investeringsprogramma opgetuigd om zijn emissies en lozingen zo dicht mogelijk naar nul te brengen als technologisch haalbaar is. De resultaten daarvan spreken voor zich. In plaats van naar dit bedrijf te blijven wijzen zodra het woord PFAS valt, wordt het tijd dat men de blik richt op de vele andere bronnen van PFAS in Nederland.”
Uit een uitzending van BNN/Vara november 2018.. In de bodem, het grondwater en het oppervlaktewater rondom het bedrijf Custom Powders in Helmond zijn verhoogde concentraties GenX en PFOA aangetroffen. Verkennend onderzoek in opdracht van de gemeente Helmond heeft dat aangetoond.
De hoogste concentraties van de mogelijk kankerverwekkende stoffen zijn gevonden in de buurt van het bedrijf, bij een aantal moestuinen en in een visvijver. Acute maatregelen voor de bescherming van de volksgezondheid of het milieu zijn niet nodig, maar de gemeente laat wel extra onderzoek doen naar de exacte omvang van de vervuiling.
Custom Powders verwerkte GenX en PFOA voor het in opspraak geraakte Dordtse bedrijf Chemours. Nadat GenX in de rioolwaterzuivering was aangetroffen is het bedrijf daar eerder dit jaar mee gestopt. De nauwelijks afbreekbare stoffen hebben de fabriek vooral via de schoorsteen verlaten en daarom zijn vooral plekken onderzocht die onder de rook van de fabriek liggen. Het vervolgonderzoek richt zich op locaties in andere windrichtingen.
Eerder werd duidelijk dat het bedrijf Chemours/DuPont in Dordrecht illegaal GenX loosde. In de ZEMBLA-uitzending ‘Geheimen van de chemische industrie’ is te zien hoe het chemiebedrijf DuPont in Amerika jarenlang substantiële gezondheidsrisico’s van PFOA verzweeg. De stof werd in te hoge concentraties geloosd in de rivier en kwam terecht in het drinkwater. Omwonenden van de fabriek en oud-medewerkers werden ziek en stelden het bedrijf aansprakelijk voor de gezondheidsschade. Terwijl Dupont volhoudt dat de gezondheidsrisico’s klein zijn, kregen twee mensen tot nu toe een schadevergoeding van ruim anderhalf en ruim vijf miljoen dollar. Dus Chemours “play the murdered innocence” maar hieruit blijkt dat zij wel degelijk betrokken is bij de verspreiding van deze stoffen en niet alleen maar vanaf haar Dordtse locatie en willens en wetens de schadelijkheid van haar rotzooi altijd zal blijven ontkennen.. Totdat…
Hier een gedeeltelijke uitdraai van het Economisch Dagblad van eind 2017 regio Helmond… En wie zat er destijds die die troep van Dupont ver/bewerkte?? Was dat niet Custom Powders??
xxxx
Bacteriën lusten het niet. Daardoor is de omstreden stof GenX (in zeer geringe hoeveelheden) in het oppervlaktewater van de waterschappen Dommel en Aa en Maas terechtgekomen. De rioolwaterzuiveringen krijgen het er simpelweg niet uit.
,,En dus moeten we op zoek naar de bronnen”, zegt Joost van de Pol, adviseur waterkwaliteit bij Waterschap Aa en Maas. Aangezien het water van de twee waterschappen niet met elkaar in verbinding staat, kan het niet anders dan dat op meerdere plaatsen GenX geloosd is. ,,Het is best ingewikkeld. We moeten met emmertjes en schepjes het riool in om monsters te nemen. Ook de analyses zijn ingewikkeld. Het duurt minimaal twee weken voordat er een uitslag is.”
In het gebied van De Dommel is 130 nanogram per liter aangetroffen, in dat van Aa en Maas 22. Eén nanogram is een miljoenste van een gram. Bij gebrek aan een norm voor oppervlaktewater wordt die voor drinkwater aangehouden: 150 nanogram. ,,En we maken op de rioolwaterzuivering geen drinkwater. Hier in Aarle-Rixtel gaat het gezuiverde water de Aa in, waar het ook nog flink wordt verdund. Zeker als er verderop meer rivieren bij komen”, stelt Van de Pol. Hoe schadelijk de stof precies is, wordt nog onderzocht, maar volgens het RIVM staat vast dat het niet goed voor de gezondheid is. GenX wordt gebruikt om coatings te maken, zoals in anti-aanbakpannen. ,,We hadden geen aanleiding om deze stof te meten, totdat we melding kregen dat het in de monding van de Dieze gevonden was.” Door chemiebedrijf Chemours in Dordrecht is de stof op diverse plekken daar in de regio in het oppervlaktewater terechtgekomen. Van de Pol: ,,Daarna zijn ze verder gaan zoeken, en zo kwamen ze bij de Dieze en bij ons uit.”
Er zijn zeker vijfhonderd stoffen waar de rioolwaterzuivering op controleert. ,,Uiteraard moet alles er zoveel mogelijk uit, want het hoort niet in het water thuis. Maar niet alles kan even goed worden afgebroken, zoals sommige medicijnen.” Naast het op zoek gaan naar de bron van de vervuiling, is betere waterzuivering de enige andere mogelijkheid
xxxx
Een gedegen bloedonderzoek is meer dan gewenst. Het leggen van rookgordijnen gaat ons niet helpen. In Den Haag zijn ze nu aan zet. In het kader van gezondheid kan dit dossier gelijk meegenomen worden. De partijen RIVM en GGD die over onze gezondheid waken zijn nu toch al druk in de weer.
Alle politieke partijen vragen wij om aandacht te geven aan onze gezondheid, zoals nu blijkt is dit een ingewikkelde kwestie.