Eindejaarsbijdrage: ‘Krachtig pleidooi voor eensgezindheid is geen overbodige luxe’

Rond het schrijven van deze bijdrage zijn we net in een harde lockdown gegaan. Voor het onderwijs was het tijdens dat weekend overleggen en besluiten nemen over de consequenties. Leerlingen vervroegd vakantie, examenleerlingen toch nog naar school, laatste toetsen afnemen en, oh wacht…, afsluiting van het jaar. Hoe sluiten we nu af met elkaar, leraar en leerling? In al het geregel was dat misschien nog wel het belangrijkste. Een kort moment waarin je elkaar nog even in de ogen kijkt. Elkaar het beste wenst voor de weken die volgen.

In deze bijzondere tijd, waarin we dingen meemaken die weinigen van ons een paar jaar geleden daadwerkelijk verwacht hadden, worden we teruggeworpen op deze kleine contacten. Of het nu gaat over school, kerk of samenleving. Contacten in kleine kring, waarin we proberen elkaar echt te zien en te horen.

Zonder nu de pretentie te hebben om een oplossing te presenteren voor de polarisatie in deze tijd, wil ik hierbij een poging doen die een bijdrage levert. Want misschien kunnen we deze tijd juist op waarde schatten. We staan stil bij wat er allemaal niet kan. Dat is soms irritant, vervelend of verdrietig. Maar het levert ook een herwaardering op van wat je mist. Daarnaast kan het ook helpen om te zien wat je wél hebt. Dat je het kleine gaat waarderen, het verstilde. De persoonlijke contacten. Het één-op-één gesprek.

Niet het grote, het krachtige, het massale. Maar het kleine, het zwakkere, het povere.

De huidige omstandigheden in de wereld dwingen ons om los te laten. Om te focussen op andere en nieuwe dingen. Om in een kleinere wereld te leven. En daar, op jouw plek, nieuwe dingen te ontdekken of oude dingen te herontdekken.

En terwijl ik dit schrijf, denk ik: “Is dat nu niet precies de boodschap van het eeuwenoude kerstfeest. Het verhaal van een grote God, die klein werd. Zo klein als een kind in een kribbe.” Kerstfeest vertelt het verhaal over kracht in zwakheid, klein in plaats van groot, dienen tegenover heersen. Kiezen voor het kwetsbare.

Op de school waar ik directeur ben, heb ik me vaak met de grote lijnen bezig te houden. Maar dit schooljaar mag ik ook weer mentor zijn van een kleine groep leerlingen. Zeven om precies te zijn. Bezig zijn met dat mentoraat maakt dat je weer ontdekt waar je ‘de grote beslissingen’ voor maakt. In de basis van het werk, het ambacht van lesgeven en het pedagogische contact met jongens en meiden, ligt de schoonheid. Het samen leren en het leven ontdekken. Stappen zetten in een maatschappij waarin we elkaar nodig hebben, er verschillende meningen mogen zijn én we tegelijkertijd eensgezind de weg vooruit zoeken.

Waar tegenstellingen de afgelopen periode vergroot zijn in de wereld en de polarisatie alleen maar toe lijkt te nemen, is een krachtig pleidooi voor eensgezindheid geen overbodige luxe. Oog voor elkaar. Verstilling. Vrede vinden in je eigen zwakheid, in de beperktheid van mensen.

Vrede op aarde.