DORDRECHT / SLIEDRECHT – Chemiebedrijf Chemours aan de Baanhoekweg in Dordrecht (voorheen ook behorend bij DuPont), producent van teflon en gelegen pal aan de overzijde van de Merwede, wist volgens het tv-programma Zembla (BNNVARA) al tientallen jaren dat de pfas die het gebruikte de omgeving vervuilde en gevaarlijk was voor personeel en het milieu. Honderden vertrouwelijke documenten en Amerikaanse rechtbankstukken zijn in handen van Zembla bericht de NOS donderdag 15 juni 2023.
In 1993 wordt volgens Zembla bij de vestiging in Dordrecht ontdekt dat er onder de fabriek een probleem is met de vervuiling van grondwater. Er worden pfas-concentraties gemeten die 75 keer hoger zijn dan de eigen norm van DuPont. (Archieffoto Hans van der Aa / Sliedrecht24)
Pfas is een verzamelnaam voor duizenden chemische stoffen die vuilafstotend, waterafstotend en brandwerend zijn. Vanwege die eigenschappen worden ze gebruikt voor veel producten: van regenjassen en anti-aanbakpannen tot blusschuim. De stoffen zijn niet of nauwelijks afbreekbaar. Als mensen over een lange periode kleine hoeveelheden pfas binnenkrijgen, kan dat schadelijk zijn voor het immuunsysteem en kanker veroorzaken.
Coördinator
Op last van het hoofdkantoor in de VS wordt een pfas-coördinator aangesteld. Die constateert dat er door kapotte en scheurende leidingen grote hoeveelheden pfas zijn gelekt en ondergronds “een stortplaats” is ontstaan. Hij waarschuwt dat de vervuiling zeer moeilijk te beheersen is en dat de verspreiding van de stof ernstige aansprakelijkheidsgevolgen kan hebben.
Etisch gezien
DuPont Dordrecht stelt in interne correspondentie dat de vervuiling voor 2030 moet zijn opgeruimd. In 2003 is dat nog niet gelukt, blijkt uit de stukken. In 2016 constateert de Omgevingsdienst dat de vervuiling niet kan worden opgeruimd omdat het technisch en financieel niet haalbaar is. Rond dezelfde tijd maakt DuPont zich ook zorgen over de stortplaatsen in de buitenlucht die het bedrijf gebruikt voor pfas-afval. De coördinator schrijft dat het ethisch gezien het beste is om metingen te gaan doen, maar dat daar politieke problemen bij komen kijken.
Negatieve gevolgen
De eerste aanwijzingen dat pfas schadelijk is, dateren al uit de jaren 60 en 70. Proeven met ratten en apen laten zien dat kleine doses al grote gevolgen hebben voor de gezondheid. Ratten krijgen oogafwijkingen, proefapen overlijden binnen drie weken. In 1979 onderschrijft een medewerker in de VS in een memo de negatieve gevolgen van blootstelling aan pfas. Onderaan het documentje staat in hoofdletters: “Vertel dit alleen aan hen die het moeten weten”.
Aansprakelijk
Een van de opvallendste documenten is een verslag van een vergadering op het hoofdkantoor van DuPont in het Amerikaanse Wilmington in mei 1984. DuPont concludeert tijdens het overleg dat het uiteindelijk moet stoppen met alle pfas-emissies, maar wel zonder dat het bedrijf er economisch last van heeft. De directie beseft dat als ze niets doet, ze in toenemende mate aansprakelijk kan worden gesteld. DuPont schrijft dat het op dat moment al aansprakelijk is voor de afgelopen 32 jaar.
Hoge bloedwaarden
Omdat DuPont zich zorgen maakt over de gezondheidseffecten wordt vanaf begin jaren ’80 regelmatig bloed afgenomen van medewerkers. De pfas-waardes van de medewerkers in Dordrecht zijn hoger dan die van collega’s in andere vestigingen. Eén medewerker heeft zelfs meer dan 11.000 microgram per liter in het bloed, terwijl de veilige grens 6,9 microgram per liter is.
‘Ongeloofwaardige journalistiek’
In 1992 wordt wetenschappelijk een verband gelegd tussen pfas en prostaatkanker. De leiding van DuPont stuurt een bericht over de studie naar alle vestigingen, ook naar Dordrecht. En voegt eraan toe dat het te prematuur is om de bevindingen te delen met medewerkers. Chemours vindt dat Zembla ‘ongeloofwaardige journalistiek’ bedrijft en schrijft aan de redactie: “We hebben deze fabriek op verantwoorde wijze en volgens de hoogste normen gedreven en we zullen dat blijven doen, net als we ons zullen blijven inzetten om goed te doen in de gemeenschappen waarin we actief zijn.” Online krant Sliedrecht24 heeft donderdagmorgen bij Chemours eveneens om een reactie gevraagd.
Uitzending
Het programma Zembla is donderdag 15 juni 2023 om 20.25 uur te zien op NPO2.
Ik zie geen enkele lokale politieke partij reageren naar aanleiding van deze aflevering. Pro, SlydregtNu kom op voor onze rechten en kom svp met actie!
Ik verbaas met eigenlijk over de afwezige reacties van diegene die ons uitmaakten als randdebielen, wappies en roeptoeters etc.
Helaas lijken we, in nog veel grotere mate als we zelf dachten, toch de juiste tonen te hebben aangeslagen… Was het tegenovergestelde maar gebleken! Dan zag het er heel wat beter uit
Er was een klein jongentje met een neus, die langer werd als hij loog, misschien heet de directie ook wel Pinokkio.
Kijkend naar het charmeoffensief waarin ze zich presenteren als “Dé organisatie die de wereld broodnodig heeft en waar hun producten onmisbaar zijn”, is mijn vraag heel simpel…. Wat is nu geloofwaardiger?? Hun campagne of deze verslaggeving??
En uiteraard de hamvraag..
Wat gaat er nu eindelijk gebeuren?!
Wanneer grijpt de overheid nou eens resoluut in, zelfs wanneer het geld gaat kosten!
Want wij hebben best wel door dat, als de overheid de keuze moet maken tussen gezondheid of het geld, zij voor het geld gaan! En met die halfbakken ingrepen tot nu toe schieten we helemaal niets op. De geschiedenis spreekt voor zich!
Wij hebben recht op een gezond woon en leefklimaat en de overheid is verplicht, vanuit de grondwet, dit te handhaven waar ze kan! Conclusie.. “Onze” overheid verzaakt op alle fronten!