door Peter Donk
SLIEDRECHT – Na vragen van fractievoorzitter Frank Dunsbergen (CDA) over de zaterdag 25 oktober 2025 gehouden demonstratie tegen de komst van een asielzoekerscentrum in Sliedrecht heeft burgemeester Jan de Vries (CDA) dinsdagavond 4 november 2025 geantwoord dat de kosten voor de totale inzet Gemeente Sliedrecht met alle inzet zo’n € 35.000,– heeft gekost.
Burgemeester Jan de Vries ging in op de beantwoording van vragen van Dunsbergen en andere vragen van de raad. (Foto uit video Gemeente Sliedrecht)
Op een vraag van het raadslid Maria Stam-Smeets (PRO Sliedrecht) of de gestelde voorwaarden voor de demonstratie ook wettelijk waren onderbouwd, antwoordde De Vries volmondig ‘ja’.
Realistisch en proportioneel
Fractievoorzitter Mark Jongeneel (Slydregt.NU) werd vooral door De Vries na het stellen van vragen gewezen naar een schriftelijke beantwoording van dinsdag 4 november 2025. Jongeneel vroeg: “Acht het college een verplichte ordedienst van twintig personen realistisch en proportioneel voor een lokale demonstratie in Sliedrecht, georganiseerd door vrijwilligers en inwoners zonder professionele beveiligingsmiddelen? De Vries: “Ja, dat is realistisch en proportioneel. De vrijheid van demonstratie is een belangrijk grondrecht en de gemeente heeft deze demonstratie zoveel mogelijk gefaciliteerd. De voorschriften en beperkingen zijn opgelegd op grond van artikel 5 van de Wet openbare manifestaties, ter bescherming van de gezondheid, in het belang van het verkeer en ter bestrijding of voorkoming van wanordelijkheden. Deze voorschriften en beperkingen, welke in het driehoeksoverleg met gemeente, politie en OM zijn besproken, zijn gebaseerd op de risico analyse van de politie, de gesprekken met de organisatie en de door hen verstrekte gegevens. Het hebben van een ordedienst is vanaf het eerste overleg besproken. Voor een dergelijke demonstratie is de norm voor de ordedienst 1 op 100 deelnemers gesteld. De organisatoren hebben 2000 deelnemers opgegeven.” Dit voorschrift doet volgens De Vries niets af aan de verantwoordelijkheid die de gemeente heeft genomen voor het faciliteren van de demonstratie en haar inzet voor het borgen van de openbare orde en veiligheid voor alle deelnemers, inwoners en ondernemers in Sliedrecht. “Er is extra politie en BOA inzet geweest. Daarnaast hebben wij bewoners geïnformeerd en hebben wij gezorgd voor maatregelen om het verkeer in goede banen te leiden”, aldus De Vries.
Aansprakelijkheid
De organisatie kreeg volgens Jongeneel te horen dat zij volledig aansprakelijk zou worden gesteld voor eventuele schade aan gemeentelijke eigendommen, ook als die schade niet aantoonbaar door de organisatie was veroorzaakt. “Op welke juridische grondslag baseert het college deze vergaande aansprakelijkstelling? Hoe verhoudt deze bepaling zich tot het grondwettelijke demonstratierecht (artikel 9 Grondwet)?”, stelde Jongeneel. Het demonstratierecht is volgens De Vries geen recht om schade toe te brengen aan eigendommen van anderen. De Vries: “Artikel 6:162 Burgerlijk Wetboek bepaalt dat wie een onrechtmatige daad pleegt die hem kan worden toegerekend, verplicht is de schade te vergoeden die de ander daardoor lijdt. Indien er schade wordt toegebracht aan gemeentelijke eigendommen zal de gemeente trachten de veroorzaker aansprakelijk te stellen. Indien schade ontstaat door het niet naleven van de voorschriften van het besluit is de organisator aansprakelijk. Het recht tot vergadering en betoging wordt erkend, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet, zo stelt artikel 9 van de Grondwet.” Volgens Jongeneel heeft De Vries daarmee het annuleren van de vooraf geplande demonstratie uitgelokt, door deze zware eisen tegen twee organisatoren. “Is dit wel billijk en redelijk”, vroeg Jongeneel zich af. De Vries verwees naar de beantwoording.
Ordedienst
Jongeneel stelde ook de schriftelijke vraag: “Is het college bereid te erkennen dat de combinatie van zware voorwaarden zoals een ordedienst van twintig personen én volledige aansprakelijkheid voor schade een drempel opwerpt voor inwoners om gebruik te maken van hun demonstratierecht?” Het antwoord van De Vries was ‘nee’. “Is het college bereid het beleid rondom demonstraties te herzien, zodat toekomstige organisatoren niet onnodig worden ontmoedigd door disproportionele of onduidelijke eisen?”, wilde Jongeneel weten. De Vries: “Vanwege de verwachte opkomst van 2000 mensen, het uitnodigen van landelijke sprekers, en lerende van de recente wanordelijkheden bij demonstraties in andere gemeenten, waren de gestelde voorschriften en beperkingen noodzakelijk. Dit in het belang van de veiligheid en het voorkomen van wanordelijkheden. De voorschriften zijn gesteld in het belang van de organisatie, deelnemers, inwoners en ondernemers.” Ook dinsdagavond had De Vries weinig interesse er verder op in te gaan, toen Jongeneel vertelde dat agenten tegen hem hadden gezegd: “Er is maar één ordedienst en dat zijn wij.”
Mooi geschreven kees van der hel.
Waneer is de volgende?
De Vries draait de logica volledig om.
Hij presenteert het alsof het faciliteren van demonstraties begint bij “maximaal controleren” i.p.v. “maximaal mogelijk maken”. Dat is niet beschermen van grondrechten… dat is in praktijk afschrikbeleid dat je verpakt als veiligheid.
En dat weet de burgemeester ook. Hij is niet naïef, hij is jurist.
Het eisen van 20 ordedienst vrijwilligers in een dorpelijke setting – nota bene bij een burgerdemo – is geen “proportionele maatregel”… dat is een technische onhaalbaarheid eisen zodat je later met droge ogen kunt zeggen: “Ja maar we hebben het recht niet ingeperkt, ze konden toch gewoon voldoen aan de voorwaarden?”
Dat is dezelfde juridische dans die Den Haag al jaren doet bij de stikstofvrijstellingen: het frame dwing je zo strak, dat het volk zelf stopt.
En dan zeg je achteraf: ze waren vrij hoor!
De aansprakelijkheidslijn is nog cynischer.
“Volledige aansprakelijkheid tenzij jij als burger kan bewijzen dat het niet door jou komt.”
Dat is niet rechtsstatelijk… dat is handhaving uit gemakzucht.
Demonstratierecht is bedoeld om ook tegen de macht te kunnen ageren.
Niet om burgers een verplichte mini-rechtspersoon te maken met onmogelijke voorwaarden.
En dat De Vries doodleuk “nee” zegt op de vraag of dit ontmoediging is… ongelooflijk !!
Dat is alsof je tegen iemand zegt: “je mag zwemmen hoor, maar wel met 40 kg lood aan je enkels.”
Het ademt allemaal één ding… De Vries wil controleerbaarheid, geen democratische wrijving.
Maar democratie is wrijving !!
Zeker als mensen ziek worden ! Zeker als de overheid faalt met handhaving!
Dan moet je niet het recht op demonstreren operationaliseren tot een procedureel mijnenveld…
…maar juist laagdrempelig maken.
Dus ja.
Deze burgemeester zit hier in de positie van beschermer van grondrechten en hij gedraagt zich hier als vergunningenmanager met een fetisj voor risicoreducering.
En dat is precies hoe demonstratierecht langzaam sterft zonder dat iemand het officieel verbiedt.