HILVERSUM / REGIO – Ook ver buiten de regio Dordrecht leggen hobbykippen eieren met te hoge concentraties pfas, een giftige stof die wordt gebruikt in de industrie. Dat blijkt uit onderzoek van de NOS. Vorige maand constateerde het RIVM dat eieren die rond het bedrijf Chemours in Dordrecht werden verzameld, sterk verhoogde pfas-waardes bevatten. Tegelijk werd vastgesteld dat een deel van de pfas die gevonden werd van een ander type was dan Chemours uitstootte. De herkomst is niet vastgesteld.
De NOS heeft nu eieren van twaalf hobbykippenhouders ver buiten de regio Dordrecht onderzoeken. Op zes van de twaalf locaties is pfas in de eieren gevonden, op drie van die locaties (één in de provincie Utrecht, één in Friesland en één in Limburg) waren de concentraties hoger dan de EU verantwoord acht. Deze pfas bleek niet afkomstig van Chemours in Dordrecht. Wat wél de bron was, is niet duidelijk. (Stockfoto)
Het gaat specifiek om eieren van kippen uit eigen tuin. In supermarkteieren zijn tot nu toe geen te hoge pfas-waardes aangetroffen. Toch noemen drie door de NOS geraadpleegde wetenschappers de verhoogde pfas-waardes in hobbykip-eieren een belangrijke indicatie dat de verspreiding in Nederland van pfas een groot probleem is.
Te klein
De wetenschappers adviseren om voorlopig niet te veel eieren te eten van eigen kippen. Zeker kinderen zouden het eten van die eieren moeten beperken. Het RIVM zou verder zo snel mogelijk in het hele land moeten onderzoeken of er pfas in eieren zit van kippen die veel buiten komen. Dat zeggen de pfas-deskundigen, emeritus hoogleraren Jacob de Boer (VU) en Martin van den Berg (UU) en universitair docent Chiel Jonker (UU). Het RIVM laat weten dat het niet alleen over zo’n beslissing gaat. Een woordvoerder zegt dat er met alle betrokken partijen wordt overlegd of zo’n onderzoek er moet komen. Het instituut raadt het eten van eieren van hobbykippen ook nog niet direct af. Daarvoor zou de steekproef van de NOS te klein zijn.
Ook in Vlaanderen komt ver van 3M PFAS voor, er is zelfs meer PFAS in de lucht aan de kust voor dan in Zwijndrecht.
Het zou afkomstig zijn van het zeeschuim Ook rond brandweerkazernes wordt veel PFAS gevonden. Groot nieuws is dat niet echt. Volgens Vranken zou men eigenlijk gans Vlaanderen moeten afgraven maar hij maakt daar de bemerking bij dat dat niet realistisch is. (en als men verder produceert, wat dan, om de 10 jaar afgraven?).
Realistischer lijkt me te stoppen met de productie en helemaal niets af te graven, het eindigt toch uiteindelijk op de zeebodem.
Voor wie niet thuis is in statistische methoden is het erg gevaarlijk om verkeerde conclusies te trekken. Men kan dan vanuit een paar of zelfs 1 geval van ziekte in de omgeving van de fabriek, na slechte voorlichting een foute conclusie trekken die voor een statisticus onmiddellijk als waardeloos aanzien wordt.
Wat ziekte betreft trekken de wetenschappers altijd weer tegenstrijdige conclusies. Wel. Is er over enkele fysiologische en biologische zaken eensgezindheid, bv. Hoger cholesterol en iets lager geboortegewicht maar dan zijn ze het over eens dat er geen bewijs (evidentie) is dat nieruit ziekte volgt, daarvoor is het vers chil te klein.
Een grondige en zeer voortreffelijke discussie vindt men in een rapport van het RIVM ‘PFOA exposure and health”.
Het rapport vereist geen kennis van statistische methoden maar het is wel gemakkelijker te begrijpen waarom er zoveel tegenspraak en kritiek is.
L.S..
@ Kees Visser:
Eerlijk gezegd schrik ik echt heel erg van je reactie, waarmee je Kees van der Hel, mijzelf en heel, heel veel verontruste omwonenden wegzet als een stel “opruiers-die-ongefundeerd-onrust-zaaien-en-Chemours-onterecht beschuldigen”.
Dan ga je wel erg gemakkelijk voorbij aan het bewezen feit, dat Chemours en eerder Dupont al minimaal 40 jaar elk jaar tonnen en tonnen PFOA en andere PFAS over ons hebben uitgestoten.
Sterker nog, uit interne dokumenten van Chemours/Dupont zelf blijkt zwart-op-wit, dat ook zij zich destijds ook al zorgen maakten om de gevolgen voor onze gezondheid. Dat geven ze feitelijk zelf ook toe, door te zeggen, dat ze er alles aan doen om de uitstoot te verminderen, wat overigens veel te langzaam gaat, te weinig en te laat is.
Niet alleen universitair geschoolde wetenschappers, zoals Jacob de Boer en/of Chiel Jonker, bevestigen al jaren, dat PFAS gevaarlijk is voor onze gezondheid en leefomgeving, ook overheden in Nederland, Duitsland, België, Frankrijk en Italië beginnen die gevaren te zien. Op Europees niveau hebben zij dan ook voorgesteld om in elk geval een Europees verbod op de produktie van PFAS in te voeren.
Die zijn toch ook niet allemaal gek, of wel? En dan kun je toch niet met droge ogen zeggen, dat wij veel te gemakkelijk met de beschuldigende vinger naar Chemours wijzen.
Dat is lariekoek, want in principe komt alle PFOA en HFPO-DA (= GenX) bij Chemours vandaan; zij zijn immers de enige die dit soort specifieke PFAS soorten “produceren”.
Het landelijke eier-onderzoek – en juist ook de uitkomst daarvan – bewijst het grote gevaar, dat deze stoffen zich heel gemakkelijk en over hele grote gebieden verspreiden via (oppervlakte) water en door de lucht.
PFAS komen op verschillende manieren in het milieu terecht. Bijvoorbeeld bij de productie, bij uitstoot, maar ook bij afvalverbranding, afvalwater verwerking, de papierindustrie, blusschuim, via stortplaatsen, schoonmaak- en onderhoudsmiddelen, productie van waterafstotend textiel, tank-cleaning etc.
Overigens is een specifieke eigenschap van eiwit, dat het juist PFAS restanten aantrekt en ophoopt. Ook dat is wetenschappelijk bewezen en mede vandaar ook dat landelijke onderzoek.
Het enige terechte zinnetje in je reactie, is dat het probleem inderdaad veel breder speelt, maar in onze regio is Chemours daar absoluut wel de grootste oorzaak van.
Buiten een aantal medewerkers van Chemours/Dupont zelf, ben je volgens mij/ons één van de weinigen, die dat blijkbaar niet gelooft.
En dat vind ik/vinden wij dan weer ongelooflijk!
Hartelijke groet en veel wijsheid toegewenst . . . .
Misschien heeft de directie van Chemours zelf teveel eieren gegeten, ze kakkelen alleen maar onzin uit.
Wat mij bevreemd is dat men keihard stelt dat het een deel van de gevonden pfas van een ander type is dan wat Chemours uitstoot terwijl recent uitspraken zijn gedaan door Chemours dat er kennelijk pfas’sen ontstaan tijdens chemische reacties waar zij zelf niet van afweten. Dan is deze conclusie toch wel heel voorbarig
Deze ramp is het gevolg van de opheffing van de inspectie van de volksgezondheid voor de milieuhygiene. Deze inspectie had een signalerende en preventieve taak. Ook is het arbeidsterrein milieu niet meer terug te vinden. Men wacht nu tot problemen zich aandienen maar dan zijn vele generaties het slachtoffer. Een nieuwe bestuursstructuur is hard nodig