Venis verlaat politiek: ‘Ja, dit is mijn definitief vertrek uit de gemeenteraad’

door Peter Donk
SLIEDRECHT – Fractievoorzitter Gerrit Venis (Geduld-2.0) is dinsdagavond 27 oktober 2020 gestopt als raadslid. Voor direct betrokkenen kwam het niet als een verrassing. Hij had het min of meer aangekondigd. Voor anderen komt het onverwacht, want de gemeenteraadsverkiezingen zijn in maart 2022. Venis verlaat dus eerder de raad. “Wettelijk gezien ben ik dan nog tot de benoeming van mijn opvolger/opvolgster raadslid. Volgens het huidige vergaderschema kan per dinsdag 10 november 2020 mijn plek worden ingenomen door een dan nieuw te benoemen raadslid van PRO Sliedrecht”, zegt Venis, die zich eerder afscheidde van deze andere lokale partij. Exclusief en uitgebreid sprak online krant Sliedrecht24 met Venis aan de vooravond van zijn vertrek.

Jaren heeft Gerrit Venis zich ‘bemoeid’ met het Sliedrechtse gemeentebestuur? Venis: “Als mijn berekening een beetje klopt, dan heb ik me 31 jaar en 11 maanden ‘bemoeid’ met het gemeentebestuur. Ik vermoed, maar weet het niet zeker, daarmee het langst zittend gemeenteraadslid in ons dorp te zijn.” (Foto Peter Donk / Sliedrecht24)

Tekst gaat verder onder tweet.

In mei 2020 is hij 70 jaar geworden. Nog geen reden om als raadslid de pijp aan Maarten te geven. “Het is in bestuurlijk Nederland gebruik, briljante uitzonderingen daargelaten, dat je dan eindelijk echt gaat genieten van ‘Drees’. Dus heb ik in 2018 met de kandidatencommissie van PRO Sliedrecht afgesproken in 2020 te stoppen. Mijn taak om samen met Peter de Borst drie nieuwe raadsleden en een burgerraadslid in te werken zou er dan opzitten. En hoewel ik nu – daartoe gedwongen, want het was niet mijn wens – als zelfstandige fractie “Geduld-2.0” zitting heb -, hecht ik aan het principe “Afspraak is afspraak”.  Zoals het volgens de Kieswet hoort, is PRO Sliedrecht aan zet een nieuw raadslid te laten benoemen”, vertelt Venis. Grote kans bestaat dat burgerraadslid Timo Pauw of Rob Penning weer raadslid worden namens PRO Sliedrecht.

Van ‘voetvolk’ tot wethouder
In mei 1974 – Gerrit en Ineke waren net getrouwd – werd hij voor de PvdA benoemd tot gemeenteraadslid. Venis: “Ik was toen net wel of net geen 24 en daarmee het jongste raadslid in ons dorp ooit. Binnen die fractie heb ik alle rollen vervuld: ‘voetvolk’- de PvdA bezette in 1974 acht van de negentien raadzetels -, fractiesecretaris en fractievoorzitter. Ik weet niet meer precies in welke verkiezingsjaren ik lijstaanvoerder was. Ik denk 1990 en 1994. In 1986 – misschien was ik toen ook al lijstaanvoerder van de PvdA – ben ik wethouder voor die partij geworden. Dat heb ik twee periodes t/m 1994 mogen doen. Toen werd de SGP, destijds in combinatie met de RPF en het GPV, de grootste fractie. De fractieleider van die club – later betiteld als ‘bruggerbouwer’ – had blijkbaar aan twee dingen een verschrikkelijke hekel: de PvdA en Gerrit Venis. Of dit de juiste volgorde is, is me tot op heden niet helder.” Daarna is hij– oud-directeur basisschool – aan het werk gegaan als ‘ambtenaar’. “In 2002, de start van een dualistische raad, meldde ik me als kandidaat-raadslid bij de PvdA. Ik vond het interessant om mee te werken aan een nieuwe invulling van de raadspositie. Maar de PvdA – ik was toen 52 – wilde aan de slag met een jongere club en ik mocht als zoveelste opvolger op de lijst. Dat heb ik geweigerd”, vertelt Venis.

Raadszetel PRO Sliedrecht
Nog geen week later belde Peter Kraaijeveld van toen Leefbaar Sliedrecht naar Venis of hij raadslid zou willen worden voor die vereniging. “Het enige wat ik niet kon worden, zei Peter, was lijstaanvoerder. Dat zou terecht Hanny Visser zijn. Ik ben wel benieuwd wie in het kader van vernieuwing in 2022 de lijstaanvoerder van PRO Sliedrecht wordt. Ik werd tweede op de lijst en bracht voldoende stemmen mee voor een ‘eigen’ raadsplek. Bij de raadsverkiezingen 2006 won de PvdA. In Sliedrecht vormden – in ieder geval toen – de PvdA en PRO Sliedrecht communicerende vaten. Won PRO Sliedrecht, dan verloor de PvdA en andersom. Gekscherend spraken we bij die winst als oorzaak over ‘het kontje van Wouter Bos’. Timo Pauw kreeg voldoende voorkeurstemmen voor zijn eigen plek. En hoewel er binnen PRO Sliedrecht geen afspraken waren gemaakt over wat er dan zou moeten gebeuren – de lijstvolgorde of de mening van de kiezer – heb ik onmiddellijk laten weten dat Timo mij voor moest gaan. Ik was 56 en dus zeker niet meer de toekomst van PRO Sliedrecht. Hij was dat wel.”

Collegepartij
Venis vertrok uit de gemeenteraad ook met het idee daarin niet meer terug te keren. Bij de kandidatenlijst 2014 waren er binnen PRO Sliedrecht voldoende kandidaten die direct raadslid wilden worden. Ook voor de rol van burgerraadslid – te vervullen door twee mensen – waren er genoeg. Venis: “Alleen wilden die eerst het nodige leren. Het opvolgingsprobleem loste de vereniging op door mij op die tussenplek te zetten. En wat nog nooit gebeurd was, gebeurde toen. PRO Sliedrecht mocht meedoen in het college en daar was ik weer als raadslid. Een goed gesprek met Hans Tanis, dat ik mocht voeren als – toen – voorzitter van de vereniging, heeft zeker geholpen het pad voor de samenwerking tussen de twee grootste fracties te effenen. Maar de feitelijke samenwerking was vooral de verdienste van Hans, Hanny en Timo.” Bij de kandidaatstellingscommissie 2018 meldde Gerrit Venis het raadslidmaatschap zo leuk te vinden, dat hij graag verkiesbaar zou zijn. “De commissie en later het bestuur vroegen of dat voor vier jaar zou zijn, periode 2018-2022. Ik liet weten in 2020 mijn 70ste verjaardag te hopen vieren en dat ik ergens in dat jaar ook uit de raad zou vertrekken. Dat vond men toen prima, maar men stelde de vraag of het echt zo zou zijn? Ik reageerde of er angst was nog de complete vier jaar met me opgescheept te zitten? Het antwoord was ‘nee’. De zorg was meer dat niet zou kunnen worden voorzien in een voldoende gekwalificeerde opvolging. Dat antwoord vond ik geruststellend, PRO Sliedrecht wilde (nog) niet van me af”, legt Venis uit.

Kroonprins
Halverwege 2019 viel fractievoorzitter Peter de Borst uit. Er was toen een tijdelijk fractievoorzitter nodig. Venis: “Op dat moment was er binnen de fractie niemand die durfde of wilde. Dus werd ik zijn tijdelijk vervanger. Na de zomervakantie was duidelijk dat de absentie van Peter wel even kon gaan duren en omdat discussie ontstond of een tijdelijk fractievoorzitter wel aan allerlei vertrouwelijk overleg mocht meedoen zoals het presidium (alle fractievoorzitters en de burgemeester – red.) besloot de fractie mij in september 2019 tot fractievoorzitter te benoemen. Rond 5 december bezocht de echte Sinterklaas – overigens zonder zwarte Piet – onze fractie en sprak Mark Verheul aan als kroonprins. We hebben daar met z’n allen veel plezier over gehad. Maar mijn bijdrage daarover aan het boek van Sint was bloedserieus. Ik zag Mark als – en dan liefst zo snel mogelijk – als opvolger van mijn tijdelijk voorzitterschap.”

Vrienden en vijanden
Op de vraag of Gerrit Venis vertrekt met meer vrienden, dan vijanden, heeft hij een gepast antwoord. “Vijanden vind ik een zware term. Dan denk ik aan mensen die elkaar naar het leven staan. En dat is in de Sliedrechtse politiek niet aan de orde. Natuurlijk zijn er verschillen van mening, is het niet koekoek ene deun en gaat het ook soms ook wel om hoe raadsleden zich uiten of gedragen. Vijanden heb ik niet. Wel mensen waar ik het bijna altijd principieel mee oneens ben. En ook mensen die een hekel aan mij hebben. En vrienden? In de politiek nauwelijks, mijn vrienden zijn de mensen, waar Ineke en ik al vanaf onze middelbareschooltijd mee optrekken, sommige collega’s van de scholen waar ik werkte en een enkele Limburger. Toen ik in 1994 als wethouder stopte, werd op mijn afscheid gezegd, dat ‘ze het vaak niet met me eens waren, maar wel wisten wat ze aan me hadden’. Dat vond ik een groot compliment. En toen kort voor de zomervakantie een Sliedrechter mij vergeleek met Pieter Omtzigt – neem van me aan dat ik niet zo veel heb met het CDA – en me uitlegde die vergelijking te maken omdat hij vond dat ik opkwam voor de inwoners van ons dorp, voelde ik me vereerd. Later deed een andere Sliedrechter dat ook nog eens op online krant Sliedrecht24. Dat er ook Sliedrechters zullen zijn die blij zijn dat ik eindelijk vertrek – ‘je zit er al veel te lang, Venis’ en ‘hou nou eens op met de historische verhandelingen in de raad’ staat als paal boven water”, vertelt Venis.

Invulling van tijd
Nu hij stopt als raadslid valt hij beslist niet in een zwart gat. Hij heeft onder de naam ‘Gerrit Venis’ een eigen bedrijf dat zich richt op de tijdelijke ondersteuning van raadsgriffies, zoals bij ontstane vacatures, ziekte en ander ongerief. Venis: “Met dat bedrijfje ben ik ook actief als het gaat om begeleiding en training van raadsleden en mensen die het misschien wel leuk vinden als raadslid aan de slag te gaan. Op dit moment en met de gemeenteraadsverkiezingen van 2022 in zicht heb ik het daar best druk mee. Verder mag ik nog steeds secretaris-penningmeester zijn van de Stichting Struikelstenen Sliedrecht en – als Covid niet nog meer regels gaat eisen – hopen we in november weer twee stenen toe te voegen aan de 35 die er inmiddels in ons dorp liggen. Daarnaast is er nog altijd de wens over de mensen waarvoor de stenen en de plekken waar ze zijn gelegd een kaart uit te geven, dat meteen gebruikt kan worden als gids voor een wandeling langs de plaatsen waar stenen liggen in Sliedrecht. Er dan is er altijd nog het idee bij lokale omroep MerweRadio weer een politiek programma te beginnen. Het is alweer een lange tijd geleden dat “Een uur bestuur” uit de lucht ging. Kortom ….. O ja, en dan word ik natuurlijk ook een dagje ouder.”

Geruisloos of met afscheid
Geheel geruisloos kon Gerrit Venis niet vertrekken. Toch kwam het wellicht voor wat raadsleden onverwacht dinsdagavond. De aankondiging van zijn vertrek. Ook daar spraken we voor de vergadering over. Gaat de stop geruisloos of met een afscheid?  Venis: “Wat heet geruisloos? Het idee is om in de genoemde raadsvergadering aan de voorzitter en de collega raadsleden mede te delen dat die vergadering mijn laatste is geweest. Best stilletjes dus. Een afscheid? Dat zal niet. Geduld-2.0 gaat dat niet voor zichzelf organiseren en ik acht het niet waarschijnlijk dat de fracties of partijen waarvoor ik in de raad actief was (21 jaar voor de PvdA en 10 jaar voor PRO Sliedrecht – red.) dat zullen doen. Daarnaast is een gemeentelijk afscheid voor raadsleden niet gebruikelijk en als we al – behalve bij de barbecue – geen afscheid nemen van meneer Van Hemmen.” Met zijn rentrees in de politiek natuurlijk de vraag of dit een definitief vertrek is. “Het standaardantwoord van een politicus op dit soort vragen is ‘zeg nooit nooit’. Maar ik hoop dat mensen me in al die jaren hebben leren kennen als een raadslid dat niet zo van de standaardantwoorden is. Ja, dit is mijn definitief vertrek uit de gemeenteraad.” Venis was 31 jaar en elf maanden bestuurder/raadslid in Sliedrecht.

Burgemeester
Wnd. burgemeester Dirk van der Borg (CDA) noemde nog alle rollen op die Venis heeft vervuld. “Nu is het afscheid. U bent een muziekliefhebber, een liefhebber van ABBA. We hebben u leren kennen als een scherpe debater met een scherpe tong. Zo nu en dan was u ook wat ondeugend. Ik heb u ook leren kennen als een verhalenverteller. Dan is toch uw achtergrond als onderwijzer. U bent een doorduwer en heeft een goed geheugen. U bent scherp en ook een mens met een grote betrokkenheid bij de samenleving. Dank voor de jaren dat u het openbaar bestuur heeft gediend en ik hoop u weer te ontmoeten. Het gaat u goed”, sprak Van der Borg raadslid Venis toe. Hij kreeg bloemen, een dinerbon en een bon om de boekenkast aan te vullen.

6 gedachten over “Venis verlaat politiek: ‘Ja, dit is mijn definitief vertrek uit de gemeenteraad’”

  1. Koos, Leo en Peter,
    langzaam zinkt het interview met Sliedrecht24 in de vergetelheid.
    Nu op pagina 2 en we zijn amper een week verder.
    Bedankt voor jullie mooie woorden.

  2. Gerrit ik heb je leren kennen als een echt rasechte Sliedrechter ! Je betrokkenheid met ons dorp, politiek, sport, oudheidkunde, merweradio etc etc teveel om op te noemen. Soms heb ik je in politieke zin je als wethouder wel eens bekritiseerd, maar uiteindelijk je toch gevraagd om iets te doen voor PS, wat je hartsttikke goed gedaan hebt.
    Dank Gerrit voor je inzet en betrokkenheid voor ons dorp ! Ik geef je een Like !
    Peter Kraaijeveld

  3. ABBA? ik was wel enigszins verbaasd tot horen dat mijn muziekliefhebberij vooral het lief hebben van die Zweedse groep betrof. Want hoewel ik het best aardige muziek vind, is het toch wel apart om als fan van Beatles, Cohen en Rowwen Hèze in de ABBA-hoek terecht te komen.
    Hoe komt Van der Borg er aan zou je vragen? Het is wel verklaarbaar; Ineke is ABBA-fan en onze laatste vakantietrip voor corona was Stockholm. Daar logeerden we in het ABBA-hotel, boven het ABBA-museum en dat bezochten we ook uiteraard. Waarschijnlijk vertelde ik dat aan onze griffier en die – toen hem naar wat bijzonderheden over mij werd gevraagd – meldde het aan de burgemeester. Zo gaat dat nu eenmaal. Dus de echte liefhebber van ABBA in huize Venis is de vrouw des huizes.

  4. Gerrit Venis is iemand die weet hoe de hazen lopen in de gemeentelijke politiek. Bovendien heeft hij als geen ander in de gaten hoe het spel gespeeld wordt en moet worden. Combineer dat met veel (dossier)kennis en inzicht en je hebt een raspoliticus. Dat hij daarmee anderen soms wist te overtreffen, werd hem niet altijd in dank afgenomen. Je moet heel stevig in je schoenen staan om zo lang in de gemeentelijke politiek overeind te blijven, dat kwam hem weleens op het verwijt te staan ‘kil’ of ‘onverzettelijk’ te zijn. Ik weet dat dat niet waar is. Vaak was ik het met hem eens, maar zeker niet altijd. Dat geeft niets. Wat blijft is het idee dat de gemeenteraad met het vertrek van deze grijze eminentie een belangrijk politiek geweten kwijtraakt. Dat zal gemist worden. Gelukkig gebruikt hij zijn ervaring en kennis in zijn eigen bedrijf om anderen daar wat van mee te geven. Voor die 31 jaar en 11 maanden, waarvan ik 25 jaar en 10 maanden heb meegemaakt; bedankt Gerrit!

  5. En daarmee vervalt de oproep: Gerrit….leg eens uit hoe het zit! Die openheid, die we als inwoners nodig hebben om afgewogen te stemmen, die heb ik zeer gewaardeerd en die zal ik missen.

    Indrukwekkende carrière trouwens die het ook mogelijk maakte om kijkend naar de toekomst en puttend uit het verleden steeds de juiste vragen te stellen.

    Ik las net in De Volkskrant dat openheid binnen de Nederlandse democratie zeer onvoldoende is. De WOB gaat daardoor veranderen in WOO (Wet Open Overheid) waarmee actieve openbaarmaking verplicht gaat worden. Juist in Sliedrecht leek de democratie op 1 x stemmen en dan vier jaar maar zien wat ongekozen wethouders en burgemeester en samenwerkende dorpen en steden besluiten. Jammer dat zo’n wet nodig is maar…….

    Jij was je tijd vooruit….gewoon een eigen WOO gecreëerd waarvoor dank.

Plaats een reactie

*=Verplicht veld