Slydregt.NU staat in gemeenteraad alleen met ‘Stop de AZC-waanzin’

door Peter Donk
SLIEDRECHT –  De motie vreemd aan de orde van de dag ‘Stop de AZC-waanzin in Sliedrecht-Noord – beëindig de samenwerking met het COA’ van de lokale politieke partij Slydregt.NU is dinsdagavond 14 oktober 2025 door geen enkele partij gesteund. Tijdens zijn speech werd fractievoorzitter Mark Jongeneel (Slydregt.NU) geregeld door de voorzitter van de raad Jan de Vries (CDA) met reprimandes en door raadsleden onderbroken. 

“Wat Slydregt.NU betreft is de maat vol. De plannen voor een asielzoekerscentrum in Sliedrecht-Noord zijn niet alleen onwenselijk, ze zijn ook onverantwoord. Deze motie vraagt niets meer en niets minder dan gezond verstand: beëindig de samenwerking met het COA en stop deze waanzin”, sprak fractievoorzitter Mark Jongeneel (Slydregt.NU). (Foto uit video Gemeente Sliedrecht)

Jongeneel sprak van een falend Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA). “We hebben het hier over een organisatie – het COA – die haar zaakjes al jaren niet op orde heeft. De opvang is chaotisch, onveilig en extreem kostbaar. Er is geen enkele grip op wie er in- en uitloopt. Burgers hebben geen inspraak, gemeenten worden voor voldongen feiten gesteld, en de kosten rijzen de pan uit. Het COA weet vaak niet eens waar mensen vandaan komen, laat staan wat hun achtergrond of levensgeschiedenis is. We zien de gevolgen in het hele land: criminaliteit, overlast en incidenten (waaronder moord, vechtpartijen, berovingen en verkrachtingen) in en rond opvanglocaties. En als het misgaat, volgt hooguit een ‘afkoelperiode’ van vier uur – waarna de overtreder simpelweg de wijk in wordt gestuurd. Dat is geen beleid, voorzitter, dat is onverantwoordelijkheid met open ogen. En ondertussen? Worden tijdelijke opvanglocaties eindeloos verlengd, zonder overleg met inwoners, zonder draagvlak, zonder visie. Het COA is verworden tot een verdienmodel – een log ambtenarenapparaat dat belastinggeld verspilt aan verblijf, beveiliging en catering, terwijl Nederlanders geen woning kunnen vinden en steeds langer wachten op zorg. De Nederlander is de dupe van een systeem dat niet werkt”, aldus Jongeneel.

Weggemoffeld of gebagatelliseerd
Jongeneel liep leeg en liet zijn ergernis duidelijk blijken. “In Sliedrecht gaat het toch altijd goed?” We horen het vaak: “Maar in Sliedrecht is het toch allemaal rustig? Er zijn hier toch nooit ongeregeldheden?” Laat ik dat beeld meteen doorprikken. Jawel, zelfs in Sliedrecht is het misgegaan. In de crisisnoodopvang in het gemeentekantoor is gewoon munitie aangetroffen. Luister nog eens goed: munitie, in een overheidsgebouw, midden in onze gemeenschap. Dat is geen klein incident, dat is een direct veiligheidsrisico. En wat kregen de inwoners te horen? Niets. Geen transparantie, geen verantwoording, geen uitleg – alleen stilte. Als er al in een streng gecontroleerde crisisnoodopvang zoiets kan gebeuren, wat mogen we dan verwachten van een grootschalig AZC aan de rand van ons dorp, met 250 bewoners, dag en nacht in beweging, zonder structurele controle? Dat incident bewijst precies wat Slydregt.NU al maanden zegt: het COA heeft geen grip, geen zicht en geen controle. En telkens als er iets misgaat, wordt het weggemoffeld of gebagatelliseerd. Dus nee, wie beweert dat het in Sliedrecht ‘altijd goed gaat’, die negeert de feiten. De risico’s zijn er al geweest, en een AZC zou die alleen maar vermenigvuldigen.”

Ideologische blindheid
“En dan hebben we nog partijen zoals D66, die met droge ogen beweren dat Sliedrecht ‘klaar moet staan’ om Palestijnse vluchtelingen op te vangen”, ging Jongeneel verder, “De vluchteling van morgen. Laten we terugdenken aan 7 oktober 2023 – de dag waarop Hamas meer dan 1.200 Israëli’s afslachtte, verkrachtte en honderden ontvoerde. Dat zijn geen gewone vluchtelingen, dat zijn dragers van een ideologie die haaks staat op onze vrijheid, onze rechtsstaat en onze samenleving. Zelfs Egypte en Jordanië weigeren deze groepen toe te laten, niet uit gebrek aan solidariteit, maar omdat ze weten welke haat daarachter schuilgaat. Echt mensen, haal alstublieft niet het Midden-Oosten met alle narigheid die daar bij hoort naar de straten van Sliedrecht.”

Geen slaafs volgen
Hij kwam ook terug op een openbaar schrijven van de SGP-ChristenUnie in een lokale krant. “Bevel is bevel? Nee, zo werkt democratie niet. De SGP-ChristenUnie beweert in een recente column dat ‘bevel is bevel’ – alsof wij als gemeenteraad geen keuze hebben en slechts uitvoerders zijn van wat Den Haag ons opdraagt. Laat ik daar glashelder over zijn: dat is niet de taakopvatting van Slydregt.NU, en dat mag nooit de grondhouding van een volksvertegenwoordiging zijn.” Burgemeester Jan de Vries verbood hem partijen wel of niet uit de raad te noemen. Fractievoorzitter Kees Ippel (SGP-ChristenUnie) had de woorden ‘bevel is bevel’ niet zo bedoeld. Jongeneel vond het onzin en nam zijn woorden niet terug. Jongeneel: “‘Bevel is bevel’ is geen principe uit de democratische rechtsstaat, het is een echo uit een tijd waarin mensen hun geweten uitzetten en verantwoordelijkheid afschoven. In een gezonde democratie geldt: je voert geen bevel uit dat de gemeenschap schaadt. Wij zijn niet gekozen om ja-knikkers te zijn, maar om het belang van Sliedrecht te verdedigen.” De Vries vroeg Jongeneel ’tamelijk’ te zijn in de woorden. Jongeneel vervolgde: “Het is de plicht van elke raad om landelijke opdrachten te toetsen op draagkracht, veiligheid en lokale realiteit. Als beleid de leefbaarheid, veiligheid en saamhorigheid van onze inwoners ondermijnt, dan zeg je niet “het moet van Den Haag”, dan zeg je “nee, niet in Sliedrecht.” Gemeentelijke autonomie betekent: geen slaafs volgen, maar kritisch toetsen. De gemeenteraad is geen verlengstuk van de Rijksoverheid, maar de eerste verdedigingslinie voor de belangen van onze inwoners. Verandering komt niet altijd uit Den Haag, soms begint die van onderaf. Dat is precies wat Slydregt.NU vandaag doet.” 

Niet dwingen
Andere gemeenten geven volgens Jongeneel het goede voorbeeld. Jongeneel: “Laten we niet doen alsof Sliedrecht hier alleen in staat. Er zijn al meerdere gemeenteraden in Nederland die de bal teruggelegd hebben bij het Rijk. Gemeenten die gezegd hebben: “genoeg is genoeg, dit is niet uitvoerbaar, dit is niet verantwoord. Er is simpelweg hier geen draagvlak voor onder onze bevolking. Ik noem Amersfoort, Teylingen, Westland, Haaksbergen, Aalten, Berlicum, Hardenberg, Ridderkerk, Nistelrode en Noordwijk. Zij hebben laten zien dat je als lokaal bestuur wél kunt opstaan tegen Haagse dwang. Dat is geen ongehoorzaamheid dat is bestuurlijke moed. En dát is precies het voorbeeld dat Sliedrecht nu zou moeten volgen. Dit is waar het om draait: Wij kiezen voor veiligheid, leefbaarheid en gezond verstand. We laten ons niet dwingen door Haagse bevelen of bureaucratische druk, en we laten onze gemeenschap niet opofferen aan een COA dat zijn eigen chaos niet in de hand heeft. Sliedrecht is een proefstation voor mislukt migratiebeleid, geen opvangbuffer voor Den Haag. Het is onze plicht om onze inwoners te beschermen tegen beleid dat hun wijk, hun veiligheid en hun toekomst bedreigt.”

Oproep
Vervolgens herhaalde Jongeneel nog kort het standpunt van zijn politieke partij. “Helder en zonder omwegen. Geen AZC in Sliedrecht. Geen samenwerking met het COA. Geen slaafs ‘bevel is bevel’-beleid. Wij staan voor een bestuur dat de belangen van Sliedrechters centraal stelt – niet de belangen van het COA, niet van Den Haag, en zeker niet van ideologische dagdromers in globalistische kringen”, liet Jongeneel weten en hij deed een oproep: “Stem vóór deze motie, beëindig de samenwerking met het COA, en laat Sliedrecht niet de volgende proefballon worden van landelijk falen.” Er volgde applaus en De Vries vroeg aanwezigen niets te laten merken van goed- of afkeuren.

Tekst gaat verder onder foto.

Voor de show
Na de speech van Jongeneel kwamen alle politieke fracties. Ippel: “Weer eens een podium voor de indieners. Nul draagvlak is redelijk suggestief. Er was wel degelijk draagvlak, het voorstel werd met 19 van de 21 stemmen aangenomen. Er is een groep inwoners die zich heel hard laten horen, maar laten zij niet denken dat zijn de enigen zijn. Wij zagen en zien de problemen in Ter Apel, maar er zijn ook vragen. De problemen in het land zijn door het kabinet niet opgelost. Het beeld dat vaak geschetst en aangemoedigd wordt klopt gewoon niet, want de zorg is nog steeds beschikbaar. Geen opvang bieden, is niet de oplossing van die problemen.” Ippel verwees naar landelijke wetgeving. Ippel vond dat de motie puur voor de show werd opgediend zo vlak voor de verkiezingen. “Wij nemen expliciet afstand van de bewoordingen en kunnen de motie niet steunen”, aldus Ippel, “Er is niet nul draagvlak, er is echt wel draagvlak.” Jongeneel daagde Ippel uit voor een referendum. Daarop wilde hij niet reageren. Fractievoorzitter Frank Dunsbergen (CDA, foto hierboven) vond dat de wet- en regelgeving moet worden nageleefd. Hij vond het een discussie, die al twee jaar geleden is gevoerd. “Het besluit is al genomen en wordt uitgevoerd”, aldus Dunsbergen, die niet verwacht Slydregt.NU op andere gedachten te brengen. Dunsbergen: “Wij zullen die motie niet steunen.”

‘Ordentelijk’
Fractievoorzitter Mark Verheul (PRO Sliedrecht): “PRO Sliedrecht begrijpt heel goed de emoties en zorgen die leven in Sliedrecht. Tegelijk wil PRO Sliedrecht erop wijzen dat de besluitvorming in maart 2023 duidelijk is geweest.” Verheul noemde wel het belang van veiligheid. “Het aantal van 250 is maximaal en is door de hele raad gesteund. De spreidingswet verplicht gemeenten plaatsen voor opvang te creëren. Als de gemeente weigert, dan gaat de provincie een AZC opleggen en hoeveel mensen dat moeten zijn. Op zaterdag 25 oktober 2025 staat er een estafette demonstratie gepland. We doen een oproep aan deelnemers om de demonstratie ordentelijk te laten verlopen. PRO Sliedrecht had gehoopt dat de opvang van mensen niet nodig zou zijn en had liever een centrale locatie gezien. Dat bleek niet mogelijk. Mensen van vlees en bloed die vluchten, moeten altijd worden opgevangen. We gaan de motie niet steunen.” PRO Sliedrecht wil dat er voor de oplevering een veiligheidsplan wordt vastgesteld. 

Tekst gaat verder onder foto.

Veiligheidsplan
Voor fractievoorzitter Ben van der Plas (PvdA) begrijpt de zorgen. “Ten diepste zijn we tegen AZC’s. Ze zouden niet mogen bestaan, maar de realiteit is anders. We willen uit solidariteit, medemenselijkheid en moed dit steunen. Wat gaat het college doen om de zorgen van inwoners van Sliedrecht en Hardinxveld-Giessendam  weg te nemen?”, sprak Van der Plas. De liberalen horen ook de bezorgde berichten in de samenleving. “Wij horen de zorgen, lezen de reacties op Sliedrecht24”, vertelde fractievoorzitter Martin van Rossum (VVD), “Tegelijkertijd schrik ik me kapot als ik zie dat mensen met NSB-vlaggen zwaaien, de Hitlergroet uitbrengen en overgaan tot politiek geweld, tegen onze democratische instituties. Laat ik duidelijk zijn: geweld is in alle gevallen verwerpelijk. Tegen wie dan ook, door wie dan ook. Nederland is een democratische rechtsstaat. Dat betekent ook dat er besluiten genomen kunnen worden, waar je niet blij  mee bent. De democratische rechtstaat betekent ook dat er de vrijheid is het ergens fundamenteel oneens mee te zijn. Dat je mag protesteren. Dat er rechters zijn waar je kunt procederen tegen besluiten van de gemeente, provincie en het Rijk, als ze je rechten schenden. Dat er vrije pers is, zoals Sliedrecht24 die daar verslag van doet, ook als die kritisch is op raad, college of regering. Maar dit betekent ook dat de overheid gebonden is aan wetten en deze moet uitvoeren. Ook als je daar misschien niet altijd even blij mee bent. Dat is een dunne lijn. Maar die lijn moeten we wel omhoog houden.” Ook Van Rossum drong aan voor een tijdig inzicht in het veiligheidsplan, ruim voor de opening van het AZC. Van Rossum vertelde ‘ver weg te blijven’ van de demonstratie.

Niet mogelijk
Portefeuillehouder Ton Spek (CDA) van Vluchtelingen ging in op de motie. “Het college is noch blind, noch doof over de zorgen en we horen de emoties die het onderwerp losmaakt. En dat raakt ons. Tegelijk wil ik ook recht doen aan de feiten. Het college kan niet de relatie met het COA beëindigen, omdat we verantwoordelijkheid dragen”, aldus Spek, die ook verwees naar de participatie met omwonenden en de klankbordgroep. Spek bevestigde nog eens dat het aantal van 250 vaststaat. Hij vertelde ook dat de gemeente de locatie in de hand wilde houden. “Er zijn zorgen en die nemen we niet licht op”, vond Spek. Jongeneel vond de klankbordgroep niet representatief.” Volgens Spek konden mensen zich aanmelden voor de klankbordgroep. Spek: “De samenwerking met het COA stoppen is niet realistisch en juridisch niet mogelijk. We zouden ook de regie uit handen geven. Het COA is een noodzakelijke partner, maar wij houden als gemeente de regie. Het college is het niet eens met de toon van Slydregt.NU. Jongeneel vond dat Spek niet de regie had. Spek vertelde dat aan een veiligheidsplan wordt gewerkt.” Jongeneel vond dat het roer om kan en verwees naar de gemeenteraadsverkiezingen op woensdag 18 maart 2026. Na een stemming wezen de andere politieke partijen de motie af. Er waren 19 leden aanwezig en 17 stemden tegen. De Vries vond het goed dat dit debat werd gevoerd en gaf de complimenten voor de manier waarop de raad zich heeft uitgesproken.