DEN HAAG / SLIEDRECHT – Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) begint op korte termijn met een steekproef onder 600 personen, die moet uitwijzen hoe hoog het PFOA-gehalte is in het bloed van mensen, die wonen of woonden in de omgeving van de fabriek Chemours, voorheen DuPont. De Provincie Zuid-Holland gaf het RIVM woensdag 25 mei 2016 opdracht daarvoor. Kosten bijna 6 ton.
Sliedrechters zijn van 1970 tot 2012 blootgesteld aan deze giftige stof, met de volledige naam perfluoroctaanzuur. In 2012 stopte de chemieabriek Chemours Nederland B.V. (voorheen DuPont-red.) met het gebruik van de kankerverwekkende stof PFOA voor de productie van Teflon. (Foto Hans van der Aa)
Er wordt onder andere gecontroleerd of de bloedwaardes voor 2016 voldoen aan de normen, die het RIVM stelt. Het RIVM heeft in een eerder onderzoek een inschatting gemaakt van de bloedwaarden van omwonenden. Het instituut wil weten of deze geschatte bloedwaardes overeenkomen met de werkelijke bloedwaardes van mensen. Vallen deze hoog uit, dan kan dat leiden tot een breed gezondheidsonderzoek.
Kosten
De Provincie Zuid-Holland, het Rijk en de gemeenten Dordrecht, Papendrecht en Sliedrecht trekken gezamenlijk op als het gaat om de uitvoering van de aanbevelingen, die het RIVM in een eerdere rapportage heeft gedaan. De partijen zijn verschillende vervolgonderzoeken begonnen, om naar eigen zeggen antwoorden te vinden op vragen die er nog liggen. De partijen moeten afspraken maken met elkaar over de verdeelsleutel voor de kosten van de steekproef, die uitkomen op € 595.000,-. De provincie heeft vooruitlopend op deze afspraken de opdracht voor de steekproef gegeven.
Deelnemers
Het RIVM doet onderzoek bij vier groepen. Een groep van mensen die in hoge mate zijn blootgesteld aan de stof, een groep met minder hoge blootstelling, een groep die na 2002 in het gebied kwam wonen en een groep mensen, die niet in het gebied wonen en dus niet zijn blootgesteld aan de stof PFOA. In totaal worden 600 mensen benaderd voor het onderzoek, 150 mensen per groep. Als het aanschrijven minder dan 50 deelnemers oplevert, benadert het RIVM mensen die zich vrijwillig hebben aangemeld en die voldoen aan de criteria, tot er 50 mensen zijn gevonden. De Dienst Gezondheid & Jeugd doet de bloedafname. In het onderzoek neemt het RIVM ook mensen mee die hebben gewerkt in het gebied en mensen die vroeger in het gebied woonden. Als de resultaten bekend zijn, brengt het RIVM een advies uit.
‘Vertrouwen’
Milieu-wethouder Hanny Visser-Schlieker (PRO-Sliedrecht), die sinds het vertrek van wethouder Theo den Braanker (SGP-ChristenUnie), belast is met deze zaak, zegt erop te vertrouwen dat het onderzoek een betrouwbaar beeld geeft van de PFOA-waarden. Niet iedereen die zich vrijwillig heeft aangemeld voor het onderzoek kan volgens de wethouder meedoen. Zij hoopt wel dat de uitkomst van het onderzoek de zorgen bij deze mensen kan wegnemen. Visser: “Mochten de uitkomsten daar reden toe geven, dan is er de mogelijkheid voor een breder gezondheidsonderzoek.”
Onderzoeken
In het verleden is mogelijk PFOA-houdend kunstafval gestort bij stortplaatsen in de omgeving. Dit zijn zowel stortplaatsen waarbij de gemeente bevoegd gezag als stortplaatsen waarbij de provincie bevoegd gezag is. Naar de aanwezigheid van dit materiaal wordt op dit moment onderzoek gedaan. Doel is de risico’s en maatregelen in kaart te brengen. In de tweede helft van 2016 is meer bekend over dit onderzoek.
Daarnaast heeft de provincie extern bureau TNO opdracht gegeven om te onderzoeken of er meer cijfers boven water te toveren zijn over de uitstoot van PFOA door Chemours, voorheen DuPont, in de periode 1970 tot 1998. Veel gegevens zijn verloren gegaan, omdat er een beperkte bewaarplicht was.
Gezondheidsrisico’s PFOA
De stof PFOA is in 2013 in Europa op een lijst met Zeer Zorgwekkende Stoffen gezet. De substantie kan zich ophopen in het lichaam en wordt in verband gebracht met een mogelijk kankerrisico. Ook schade aan de lever en vruchtbaarheidsproblemen kunnen voorkomen na blootstelling aan de stof.