Provincie Zuid-Holland stuurt aan op één Drechtstad

DEN HAAG / SLIEDRECHT – De Provincie Zuid-Holland ziet graag dat de gemeenten in de Drechtsteden samen groeien naar één Drechtstad. Sliedrecht zou daarin moeten opgaan. Dat blijkt uit een brief van maandag 5 maart 2019 van de Commissaris van de Koning Jaap Smit aan de Colleges van B & W en de gemeenteraden van de zeven gemeenten in de regio Drechtsteden. Smit zegt ook dat intensievere samenwerking met Gorinchem ‘perspectiefrijk en noodzakelijk’ is. 

Jaap Smit, Commissaris van de Koning in de provincie Zuid-Holland. (Foto Provincie Zuid-Holland)

De brief komt op het moment van de eindnotitie van de Voorbereidingscommissie Toekomst Regionale Samenwerking Drechtsteden (Commissie Deetman – red.). Een gelijkluidende raadsvoorstel daarover wordt door de provincie onderschreven. De brief komt enkele weken voor de statenverkiezingen en op een moment dat de gemeenteraden zich in de Drechtsteden nog moeten buigen over de eindnotitie, die overigens donderdagavond 7 maart 2019 om 19.30 uur in Zwijndrecht aan de orde komt. Daar is een informatieve bijeenkomst in gebouw ’t Spektakel aan het Norderstedplein over het definitieve eindadvies van de Voorbereidingscommissie toekomst regionale samenwerking. Deetman en de leden van de commissie zijn aanwezig. 

Één Drechtsteden
De brief die Commissaris van de Koning Jaap Smit is bewust op dit moment gestuurd. “Wij realiseren ons dat op dit moment binnen de Drechtsteden en uw individuele gemeenten nog de discussie wordt gevoerd over de resultaten van de Commissie en over de inrichting van de samenwerking. Toch willen wij op voorhand als uw samenwerkingspartner voor de gebiedsagenda en vanuit onze medeverantwoordelijkheid voor de kwaliteit van het lokaal bestuur enkele overwegingen aan u meegeven”, aldus Smit. Later in de brief schrijft Smit: “Wij begrijpen dat in de opdracht van de Commissie de samenwerking met de omgeving van de Drechtsteden niet was meegenomen. Toch willen wij u meegeven dat daar een belangrijke opgave voor u ligt. Intensievere samenwerking met Gorinchem is perspectiefrijk en noodzakelijk. U deelt veel inhoudelijke problematiek. Ook de samenwerking in Zuid-Holland Zuid verband verdient zeker uw aandacht, net als de relatie richting Rotterdam en Breda. Sommige vraagstukken zoals spoorbereikbaarheid en de externe veiligheid rond het spoor kunnen immers alleen in groter verband worden opgelost. In dergelijke dossiers kunt u een belangrijke speler zijn als u als één Drechtsteden uw belangen adequaat kunt inbrengen.”

Eén regionale partij
De Drechtstedensamenwerking heeft volgens Smit in de afgelopen periode veel goeds gebracht. Smit: “Wij zien dat uw gemeenten naar elkaar toe zijn gegroeid en op een aantal onderwerpen in de samenwerking is duidelijk succes geboekt. Naar buiten toe is de Drechtstedensamenwerking een begrip geworden. Bovendien vragen de maatschappelijke urgentie in de Drechtsteden en de vele kansen nu om een stevige profilering en een regio als krachtige samenwerkingspartner. Regio’s worden steeds belangrijker als het schaalniveau waarop beleid wordt gevormd en wordt samengewerkt. De provincie en in onze ervaring ook het Rijk, instellingen en bedrijven doen liever zaken met één regionale partij dan met de individuele gemeenten. Wij hopen daarom dat de Drechtsteden in de toekomst voor ons en andere partijen een betrouwbare en krachtige partner zal zijn die het mogelijk maakt om samen te realiseren.”

Drechtstad?
De Commissie constateert volgens de Provincie Zuid-Holland terecht dat potentie onbenut blijft. Smit: “Er is meer nodig om uw ambities in de toekomst waar te maken en te profiteren van de schaalgrootte van ongeveer 300.000 inwoners. Een stedelijke agglomeratie Drechtsteden is wat anders als een optelsom van zeven gemeenten. Niet alleen een groot inwoneraantal maakt de stad, maar ook de verwevenheid van functies. Om optimaal te kunnen profiteren van de schaalgrootte zal dus moeten worden gewerkt aan de opbouw van een goed functionerend daily urban system met verdergaande integratie van functies, voorzieningen, wonen en werken.” Stedelijkheid vraagt volgens Smit om groter denken en een zekere mate van onderlinge solidariteit die uitstijgt boven het welbegrepen lokale eigenbelang.

Groeiagenda
Voorkomen moet worden volgens Smit dat de afzonderlijke delen onvoldoende bijdragen aan het geheel. “Met tevredenheid constateren wij in ieder geval dat “solidariteit als basis” door de Commissie als één van de vijf waarden van de Drechtsteden is opgenomen”, schrijft Smit. In de eindnotitie en het raadsvoorstel wordt volgens Smit terecht groot belang gehecht aan de realisatie van de Groeiagenda. “Min of meer wordt geadviseerd om de organisatie van de Drechtsteden hiervan ten dienste in te richten en sommige onderwerpen in kleiner verband te regelen. Als partner in de realisatie van bijvoorbeeld een project als de Spoorzone ervaren wij dat het overlaten van de realisatie hiervan aan Dordrecht en Zwijndrecht goed kan werken. Tegelijkertijd hoort de vraag onder welke voorwaarden dit project goed kan aansluiten bij de stedelijke ambitie weer wel in Drechtstedenverband”, aldus Smit.

Logisch en éénduidig
Uit de eindnotitie blijkt volgens Smit de worsteling om een voor iedereen aanvaardbaar compromis te bereiken. “De ingewikkeldheid van spelregels en organisatie kan zorgen voor misverstanden, toekomstige conflicten en onduidelijkheid over wie aanspreekbaar is. Voorkomen moet worden dat dit bij externe partners tot een verlies aan vertrouwen leidt. Voor de ontwikkelingen bent u immers van hen afhankelijk. Externe partners zullen alleen bereid zijn om samen te werken en te investeren als u een overtuigend verhaal heeft en duidelijk is dat u ook kunt waarmaken wat u zegt.Wij hopen daarom dat de nog te ontwerpen tekst van de regeling logisch en éénduidig zal zijn. De Provincie Zuid-Holland zegt te constateren dat in het raadsvoorstel wordt voorgesteld om in afstemming met de betreffende maatschappelijke partners, de preciezere implementatie van de triplehelix-samenwerking vorm te geven. Dat ziet de provincie als een positief voorstel omdat dit in andere regio’s ook goed werkt. Een aanpak van de opgaven in uw gebied zoals rond de arbeidsmarkt, Human Capital agenda, (hoger) onderwijs en mobiliteit kan alleen succesvol zijn als deze samen met partners van buiten het openbaar bestuur wordt vormgegeven.