GenX breekt volgens RIVM vrijwel niet af in water

DEN HAAG / SLIEDRECHT – Minister Cora van Nieuwenhuizen (VVD) van Infrastructuur en Waterstaat heeft de Tweede Kamer laten weten over de voorlopige milieukwaliteitsnorm voor GenX in oppervlaktewater, die na advies van het RIVM is vastgesteld. Het RIVM benadrukt dat GenX-stoffen vrijwel niet afbreken in het water en bovendien erg goed oplosbaar en dus mobiel zijn. Het bericht komt daags voor een rechtszaak van drinkwaterbedrijf Oasen tegen chemiebedrijf Chemours, donderdag 17 mei 2018, aan de overkant van de rivier de Merwede. 

Cora van Nieuwenhuizen vroeg aan het RIVM om met een advies te komen voor een waterkwaliteitsnorm. (Foto ministerie van Infractuur en Milieu)

Naar aanleiding van het onderzoek uitgevoerd door de Inspectie Leefomgeving en Transport naar de aanwezigheid van GenX in de Nederlandse oppervlaktewateren zijn volgens de minister verschillende bedrijven geïdentificeerd die GenX-houdend afvalwater bleken te produceren of te verwerken. “De bevoegde gezagen, welke verantwoordelijk zijn voor vergunningverlening, toezicht en handhaving, hebben verzocht hen een handelingsperspectief te bieden, in de vorm van een waterkwaliteitsnorm, om de effecten van de aanwezigheid van GenX in een watersysteem of oppervlaktewater te kunnen beoordelen”, schrijft Van Nieuwenhuizen.

Opgedragen
Het RIVM heeft volgens Van Nieuwenhuizen aangegeven dat er nog gegevens ontbreken over de opname van GenX door vissen (bioaccumulatie). Van Nieuwenhuizen: “Dat betekent dat er op dit moment nog geen definitieve norm kan worden afgeleid. De Provincie Zuid-Holland heeft Chemours opgedragen dit bioaccumulatieonderzoek uit te voeren. Het onderzoek is mede door de complexiteit hiervan vertraagd. Uiterlijk 1 december 2018 moet het onderzoek zijn afgerond. Inmiddels is echter op verschillende locaties GenX in het oppervlaktewater aangetroffen, mede door het onderzoek dat de ILT uitvoert naar GenX-houdende afvalwaterstromen.

Vrijwel niet afbreken
Hierdoor staat volgens Van Nieuwenhuizen een aantal bevoegde gezagen voor de afweging hoe zij hierin kunnen optreden. “Daarnaast benadrukt het RIVM dat GenX-stoffen vrijwel niet afbreken in het water en bovendien erg goed oplosbaar en dus mobiel zijn. Dat betekent dat de stoffen zich snel en blijvend verspreiden in het milieu. Tenslotte geeft het RIVM in zijn onderzoek aan dat men geen ordegrootte verschil verwacht tussen deze voorlopige waarde en de definitieve waarde na afronding van het bioaccumu latie-onderzoek”, aldus Van Nieuwenhuizen, “Ik ben daarom met de bevoegde gezagen van mening dat niet kan worden gewacht tot eind dit jaar. Om die reden heb ik het RIVM gevraagd om met een advies te komen, in de vorm van een voorlopige milieukwaliteitsnorm, vooruitlopend op meer wetenschappelijke duidelijkheid over de bioaccumulatie

Instrument
Het RIVM heeft Van Nieuwenhuizen een advies toegestuurd, waarin een bandbreedte voor een risicogrens voor GenX in oppervlaktewater is opgenomen. Van Nieuwenhuizen: “Op basis van het RlVM advies heb ik de betrokken bevoegde gezagen geadviseerd om een voorlopige milieukwaliteitsnorm voor GenX in oppervlaktewater te hanteren bij de uitvoering van hun bevoegdheden. Deze voorlopige milieukwaliteitsnorm is 118 nanogram per liter. Voor de verdere inhoudelijke onderbouwing verwijs ik naar het RlVM-advies. Hiermee geef ik de bevoegde gezagen een instrument om te benutten bij hun beoordeling van de gevolgen van het vrijkomen van GenX naar oppervlaktewater. Zodra de nadere gegevens omtrent bioaccumulatie beschikbaar zijn zal het RIVM verzocht worden om met die gegevens een herbeoordeling te laten plaatsvinden. Op basis hiervan kan dan een definitieve milieukwaliteitsnorm worden vastgesteld.”