Ernstige conclusies over grond in groot deel Alblasserwaard

door Peter Donk
SLIEDRECHT – Een groot gedeelte van de Alblasserwaard is ongeschikt voor landbouw, wonen en industrie, maar de Indicatieve Niveaus voor Ernstige Verontreiniging (INEV) waarde wordt niet overschreden dus er hoeft niet te worden gesaneerd. Dat is een belangrijke conclusie die kan worden getrokken uit het onderzoek van ingenieursbureau TAUW Rotterdam in Capelle aan den IJssel, in opdracht van Chemours Nederland B.V. Het bureau deed een vooronderzoek volgens NEN 57251 en een onderzoek naar de aanwezigheid van PFAS in de grond en in het gras van een gebruiker van agrarische gronden aan de Kweldamweg.

“De bovengrond en diepere geroerde bodemlagen zijn op basis van landelijk en regionaal beleid verdacht op het diffuus voorkomen van PFAS15 (met name PFOA en PFOS) als gevolg van atmosferische depositie afkomstig van verschillende bronnen waaronder de locatie van Chemours in Dordrecht (gelegen op circa 4 km ten zuidwesten van de locatie)”, staat in het opgestelde rapport. (© Foto RPAS Peter Donk / Dronetv.nl)

Voor nagenoeg alle mengmonsters geldt dat er op basis van aangetoonde gehalte beperkingen zijn voor grondverzet. De grond voldoet niet aan de maximale toelatingseis. In alle mengmonsters wordt de indicatieve risicogrens voor veeteelt overschreden. Dat wil zeggen je kan geen vee meer houden met de bedoeling het vlees van dat vee te consumeren. De Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit (NVWA) grijpt niet in, want de boeren zijn zelf verantwoordelijk voor het op de markt brengen van voedsel, wordt gemeld in een e-mail van de NVWA. Dat zou kunnen betekenen dat boeren straks verantwoordelijk worden gehouden voor de verontreiniging van landbouwproducten met pfoa. De INEV, die het RIVM stelt, voor de stoffen PFOS, PFOA en GenX in grond en grondwater afgeleid, worden niet overschreden. Aanleiding voor het onderzoek was het vinden van verhoogde PFOA-gehalten in de grond op de onderzoekslocatie in een indicatief uitgevoerd grondonderzoek. Smits maakte bij Chemours Nederland B.V. zijn zorgen kenbaar over deze PFOA-verontreiniging in de grond en wat dit voor effect kan hebben op de gezondheid van de koeien, die het gras van zijn land eten en eventuele consumptie van producten, denk aan melk en vlees afkomstig van deze koeien.

Tekst gaat verder onder foto.

De onderzoekslocatie omvat verschillende landbouwpercelen. De onderzoekslocatie heeft een oppervlakte van zo’n negentien hectaren in gebruik als grasland, waarbij het gras als voer voor koeien dient bij een andere boer. De mest van deze koeien komt incidenteel weer terug om de percelen te bemesten. (© Foto RPAS Peter Donk / Dronetv.nl) 

Verhoogd gehalte
Het doel van het onderzoek was het inventariseren van (potentiële) verspreidingsbronnen en/of puntbronnen voor PFAS op en rond de onderzoekslocatie. Maar ook het vaststellen van de gehalten PFAS in de grond (de bovengrond waaronder de wortelzone van het gras – red.) en in het gras ter plaatse van de onderzoekslocatie. Net als naar de grondgehalten aan beschikbare waarden en (achtergrond)gehalten in de omgeving. “Op de onderzoekslocatie zijn geen eerder uitgevoerde bodemonderzoeken bekend, waarin PFAS is geanalyseerd. Wel heeft de eigenaar van de landbouwpercelen de bovengrond indicatief bemonsterd en laten analyseren op PFAS door het laboratorium van Normec Groen Agro Control. Uit deze analyses bleek dat in de bovengrond op de onderzoekslocatie een verhoogd gehalte PFOA werd aangetoond. Het hoogst gemeten PFOA-gehalte betrof 40,8 µg/kg d.s. (niet gecorrigeerd) in de bovengrond van 0 – 0,10 m-mv”, schrijft TAUW. 

Bodemonderzoeken
De chemische fabriek Dupont/Chemours (hierna Chemours) in Dordrecht heeft in de periode 1970 tot 2012 de stof PFOA uitgestoten, en in de periode van 2012 tot heden in kleinere hoeveelheden GenX. In mei 2017 werd bekend dat naar alle waarschijnlijkheid een gedeelte van deze stoffen in de omgeving van de fabriek is neergeslagen. Vervolgens zijn in de periode 2017-2018 verschillende bodemonderzoeken naar PFAS in de omgeving van het bedrijfsterrein van Chemours uitgevoerd. Daarbij zijn verhoogde gehalten PFAS (met name PFOA) in de bodem aangetoond. Naar aanleiding daarvan stelde de Omgevingsdienst Zuid-Holland-Zuid (OZHZ) een verwachtings- en toepassingskaart op voor PFOA in de grond. Dat geeft een beeld van de verwachte concentratie PFOA in ongeroerde en onverharde bovengrond in de regio Zuid-Holland-Zuid, waaronder ook de gemeente Sliedrecht. 

Reactie Chemours
Een agrarisch ondernemer benaderde aanvankelijk naar aanleiding van metingen die hij op zijn terrein had laten doen, zegt Chemours, waarbij verhoogde gehaltes PFAS in de grond zouden zijn gemeten. “Daarop zijn we met hem in gesprek getreden, met als uitkomst dat Chemours een onafhankelijk milieuadviesbureau aanvullende contrametingen heeft laten uitvoeren. Niet alleen in de grond, maar ook in het gras, omdat hij aangaf dat het gras van zijn land na het maaien als veevoer voor koeien wordt gebruikt. De meetresultaten zijn vervolgens met referentiewaarden vergeleken”, zegt Chemours.

Afgewezen
Uit het onderzoek is volgens Chemours gebleken dat er – in lijn met eerder onderzoek in de regio – verhoogde gehaltes PFOA (en HFPO-DA) in de grond zijn gevonden. “Maar de aangetoonde gehalten PFOA in het gras liggen onder de door RIVM/Wageningen University & Research afgeleide indicatieve risicogrens voor de consumptie van melk en vlees afkomstig van melkvee. De gemeten gehaltes zijn ca. een factor 3-9 lager dan de indicatieve risicogrens voor melk en een factor 50 -100 lager dan de indicatieve risicogrens voor vlees. Omdat de risicogrenzen voor HFPO-DA voor melk vermoedelijk beduidend hoger liggen wordt verwacht dat er voor zowel PFOA als HFPO-DA geen sprake is van onaanvaardbare risico’s voor melkproductie”, reageert Chemours. De chemiereus wees daarop een verzoek van de agrarische ondernemer voor financiële compensatie af.

Vlees en melk
Ook uit eerder onderzoek is volgens Chemours gebleken dat er geen of slechts een lage overdracht van PFOA uit gras/veevoer naar het vlees en de melk van koeien plaatsvindt. “Zowel de NVWA als de Nederlandse Zuivel Organisatie (NZO) hebben daar eerder onderzoek naar laten uitvoeren en zeggen ‘geen verontrustende gehaltes PFAS in melk uit Nederland te hebben gevonden’”, verwijs Chemours naar het Radio 1 programma Argos.  Ook de Wageningen University doet hier volgens Chemours onderzoek naar, waarbij koeien zijn gevoerd met producten met verschillende soorten en concentraties PFA. Chemours wijst naar hoofdonderzoeker Ron Hoogenboom, die zegt: “Opvallend is dat PFOA juist niet overdraagt naar de melk en de organen en vooral in de urine terechtkomt van die dieren.” 

12 gedachten over “Ernstige conclusies over grond in groot deel Alblasserwaard”

  1. Het wordt onderhand tijd dat Farmers Defence Force met hun trekkers (…)
    Het is duidelijk dat het voor boeren en vele andere bewoners van de Alblasserwaard niet elke dag beter wordt. Hoe staat BBB hierin ?

    Noot van de redactie:
    Hier oproepen voor protest of geweld is niet toegestaan ^Redactie

  2. Het blijft verbazend stil ( en ook weer niet ) van uit de gemeenteraad. Zij blijkbaar alleen gefocust op noordzuid verbinding en bouwen plus subsidies.

  3. Chemours was een ziek bedrijf, is een ziek bedrijf, en zal een ziek bedrijf blijven. Probeert onder elke verantwoordelijkheid uit te komen. Qua opruimen, qua financiële compensatie, qua vernielen ecosysteem. Nu is het weer eigen verantwoordelijkheid van agrariërs om al dan niet in de Alblasserwaard te produceren en hun vervuilde produkten al dan niet op de markt te brengen. En de consument weet niet wat hij eet. Mensen worden ziek, dieren worden ziek, (weide)vogels worden ziek.
    Men verschuilt zich, ook de politiek, achter zgn onderzoeken en achter steeds wijzigende RIVM normen.
    VERBIED gewoon pfas eens een keer.
    Iedereen weet dat het overal in zit, dat het blijvend is, watvoor effect dat heeft. Is allemaal allang wetenschappelijk onderzocht.
    STOP met de productie en toepassing, en sluit het afschuwelijke Chemours.
    Makke dordtse schapen ageren ook veel te weinig. Dordrecht blijft toch ook een beetje aan de zijlijn staan blaten en mekkeren? Deze stad heeft toch wel een extra verantwoordelijkheid dunkt mij, gezien de in het verleden verstrekte vergunningen en het überhaupt toestaan van vestigen van Dupont destijds. Voor “werkgelegenheid”. We hebben kunnen zien hoe fijn die werkgelegenheid was (bv lycra
    affaire).
    En als je nu nog bij Chemours wilt werken mankeer je toch wat aan je geweten.

  4. Verbijsterende Situatie: Chemours Blijft Opereren ondanks Milieu-zorgen!!

    Wat me het meest verbaast, is dat Chemours nog steeds een vergunning heeft en haar deuren openhoudt. Ondanks herhaaldelijke aanwijzingen dat het een aanzienlijke vervuiler is, lijkt het erop dat de financiële belangen prevaleren boven de gezondheid en veiligheid van de mensen die in de omgeving wonen. Het is hoog tijd dat we hier als samenleving ons bewust van worden en actie ondernemen. Veiligheid zou altijd voorop moeten staan, en het welzijn van de gemeenschap mag nooit ondergeschikt zijn aan winstbejag.

  5. Het is droevig gesteld met al.die vervuiling Jan met de korte achternaam moet alles doen om het milieu te ontlasten maar het groot kapitalisme mag gewoon doorgaan met de boel naar de klote te helpen je wordt inmiddels van onder en van boven vergiftigd door die zogenaamde condens strepen van die vliegtuigen boven je hoofd met die gifspuiten maar daar hoor je niemand over .Ja alleen maar o kijk wat een mooie zonsondergang of kijk eens wat een mooi poollicht .Ik zou zeggen mensen slaap lekker verder.

  6. Ik snap echt niet dat die tent niet gesloten word en ik snap ook niet dat er niet veel grotere collectieve acties vanuit de bevolking komen tegen deze fabriek de gehele regio is vervuild en we staan er bij en kijken ernaar met zen allen.

  7. Wat mij nog het meest verbaasd, is dat Chemours nog steeds een vergunning heeft en open is.
    Er is meermaals aangetoond dat het een zeer grote vervuiler is, maar het geld dat verdiend wordt is belangrijker dan de veiligheid van de mensen die hier wonen…

  8. Als ik lees,dat mensen kanker hebben door troep van chemours ,en het zou mij overkomen,en dat ik dood zou gaan dan gingen er een paar van de directie mee .

  9. Medelijden met fruitkweker van Os in Papendrecht, langs de A15. Die moeten op den duur toch met onverkoopbare waar zitten?

  10. Omdat VERMOEDELIJK de risicogrenzen hoger liggen blablabla … wordt VERWACHT blablabla … Wat een zeer gedegen onderzoek van WUR.
    Dezelfde universiteit die uitspraken deed over het zogenaamde onschuldige karakter van gewasbestrijdingsmiddelen voorzien van PFAS ! (maar liefst 220.000 kg/jaar voor onze Nederlandse akkers en weidevelden) voor een betere uitwerking waarvan later bleek dat de onderzoekers gelinkt werden (feitelijk dus gewoon lobbyisten) aan de producenten van die gewasbestrijdingsmiddelen (zeg gewoon onkruidverdelgers).

    Nee, Chemours is bezig met de vergroening van deze wereld en we kunnen echt niet zonder ze. Kijk maar om je heen…

  11. Heel de omgeving zwaar vervuild, en dat in deze tijden. Iemand zit zijn zakken goed te vullen denk je niet?

  12. Maar in sliedrecht (maar ook de oostpolder in Papendrecht) is al een groot deel bebouwd. Hoe zit het daarmee dan?

Plaats een reactie

*=Verplicht veld