Emmertjesprotest voor 200e keer bij poort Chemours: ‘Wij gaan dit winnen!’

door Hans van der Aa
DORDRECHT / SLIEDRECHT – Een bijzonder jubileum zaterdagochtend 3 februari 2024 voor de poort van chemiebedrijf Chemours aan de Baanhoekweg in Dordrecht. De actiegroep Gezondheid vóór Alles (met overkoepelende stichting Stop PFAS Stop Chemours) was voor de 200e keer aanwezig om via het (terug)storten van ‘vergiftigde grond’ te demonstreren tegen de jarenlange giftige uitstoot van het chemiebedrijf. Verschillende prominenten – onder wie IC-arts Diederik Gommers – waren daarbij aanwezig en lieten van zich horen.

Ruim tweehonderd demonstranten en sympathisanten van de actiegroep waren aanwezig om het jubileum ‘feestelijk’ mee te vieren. De eer om de eerste emmer leeg te storten was deze keer voor Antoinette Verbruggen (met rode jas), die afgelopen zondag de allereerste Marga Jacobs Milieuprijs in ontvangst mocht nemen. Zij ontving deze prijs voor haar inzet voor de gezondheid van omwonenden van Tata Steel. (Foto Hans van der Aa / Sliedrecht24)  

Tekst gaat verder onder foto.

Joop Keesmaat – voorzitter van Stichting Stop PFAS Stop Chemours – heette alle aanwezigen op bijzondere wijze welkom. Hij typeerde hen als ‘Beautiful People’, verwijzend naar de titel van een liedje van de recent overleden Amerikaanse singer-songwriter Melanie. Keesmaat is muziekliefhebber dus een toepasselijke link is snel gevonden. “Beautiful People, dat zijn jullie écht! Welkom en fijn dat jullie er zijn!”, sprak hij. “Ik wil het niet te lang maken, want op mijn lijstje staat nog een aantal veel wijzere mensen dan ik…”, vulde hij op zijn karakteristieke komische wijze aan.

‘Huisregels’
Omdat er voor Keesmaat heel veel nieuwe gezichten aanwezig waren, schetste hij voor de zekerheid nog even de ‘huisregels’: “We staan hier voor een vreedzaam en ludiek protest. Geen geweld, geen gescheld, geen blokkade, geen vernielingen. We gaan geen dingen vastmaken aan de poort van Chemours. We storten alleen vervuilde grond, water en moestuinproducten. Geen puin of andere rotzooi en… de politie is onze beste vriend!” Tijdens de 200e storting hield van dichtbij inderdaad maar één agent een oogje in het zeil. Calamiteiten van welke aard dan ook hebben de afgelopen jaren niet of nauwelijks plaatsgevonden.

Steun advocaat
Keesmaat vertelde dat hij teleurgesteld was dat strafrechtadvocaat Bénédicte Ficq – om een toch wel begrijpelijke reden – helaas had besloten om niet bij het ‘jubileum’ aanwezig te zijn. Zij is als advocaat tegen Chemours aan het procederen en de gedragsregels van de advocatuur gebieden haar om als betrokken advocaat (meer) afstand aan te brengen in de wijze waarop zij zich ten opzichte van haar cliënten opstelt. In een e-mail gaf zij Keesmaat, Kees van der Hel en alle aangevers in de zaak tegen Chemours wel haar steunbetuiging: ‘Wat ik jullie wel wil zeggen is dat ik grote bewondering voor jullie heb, dat jullie mijn dappere, volhardende cliënten zijn en dat ik jullie met hart en ziel bijsta. Ik overdrijf niet als ik zeg dat ik het een eer vind dat ik in deze zaak jullie advocaat mag zijn. Ik hoop dat jullie jarenlange strijd en de nu ingediende aangiftes zullen leiden tot vervolging én het besef dat er met gezondheid van mensen nooit gespeeld mag worden.’

Steun omliggende gemeentes
Keesmaat had nog een aantal steunbetuigingen ontvangen, onder andere van wethouder Roelant Bijderwieden (VVD) van Milieu. Zijn reactie namens alle wethouders en burgemeesters van de vier betrokken gemeentes: ‘Samen met de gemeenten Sliedrecht, Dordrecht, Papendrecht en Molenlanden spreken we graag onze waardering uit voor de inzet en vasthoudendheid die jullie tonen bij deze actie. We geven jullie ook graag een compliment: juist door acties zoals het emmertjesprotest zorgen jullie op jullie wijze ervoor dat het vraagstuk van PFAS veel meer aandacht krijgt, van media, van bewoners, van onderzoekers en van de nationale en internationale overheid. De naam van de actiegroep zegt genoeg: ‘Gezondheid vóór Alles’. Wij als gemeenten streven, net als jullie, naar een Europees of liever nog wereldwijd verbod op deze stoffen. Nul uit de pijp is nog niet helemaal gelukt. En wij spreken allemaal het bedrijf Chemours aan op de verantwoordelijkheid die het heeft voor zijn omgeving. Onze methodes om die doelen te bereiken verschillen. Wij blijven daarom net als jullie strijden voor een gezonde en veilige leefomgeving. Succes met deze 200e actie!’

Tekst gaat verder onder X-bericht.

Voor de 200e keer werd zaterdag geprotesteerd voor de poort van chemiebedrijf Chemours. De protesten van volgens de actiegroep Stop PFAS, Stop Chemours door tot er geen emissie meer is van de schadelijke stoffen. Onder de aanwezigen was ook IC-arts Diederik Gommers, die in de… pic.twitter.com/Y397GCVXbn

— Sliedrecht24 (@Sliedrecht24) February 3, 2024

Steun milieutoxicoloog
Een andere steunbetuiging kwam van Chiel Jonker (gedeeltelijk weergegeven): ‘Beste Joop, Kees en medestrijders, ik was er vandaag graag bij geweest omdat jullie situatie voor mij als milieuchemicus/milieutoxicoloog, werkend bij de divisie Toxicologie van het Instituut voor Risico evaluaties (vrij vertaald uit het Engels) voor mij superinteressant en -relevant is. Maar dat is niet de belangrijkste reden. Jullie situatie gaat mij vooral aan het hart. Ik leef enorm met jullie mee. Dat is waarom jullie ook de komende tijd op mijn steun kunnen rekenen.’

Reactie Gedeputeerde
Anne Koning (PvdA), lid van het college van Gedeputeerde Staten, kon ook niet aanwezig zijn. Haar steunbetuiging: ‘Morgen (zaterdag 3 februari 2024 – red.) staan jullie voor de 200ste keer voor de poort van Chemours. Dat toont de volharding, de zorgen en de betrokkenheid die jullie als actiegroep en bewoners hebben bij de directe woonomgeving. En bij de zorgen die daarmee samenhangen zoals rond het zwemmen in recreatieplassen, het groenten telen in je eigen tuin en je gehoord voelen als inwoners in een belangrijke Zuid-Hollandse regio. Want 200x voor de poort is onafgebroken 4 jaar aandacht vragen. Als gedeputeerde wonen, ruimtelijke ordening en recreatie/toerisme en sport heb ik bewondering voor de onafgebroken inzet die jullie hierbij tonen. Ik zelf kan er niet bij zijn morgen, maar wilde jullie met dit bericht toch alten weten dat het niet onopgemerkt blijft.’

Reactie De Boer
De laatste – en niet minst belangrijke – steunbetuiging kwam van Prof. Jacob de Boer: ‘Graag spreek ik mijn steun uit voor de actiegroep ‘Gezondheid vóór Alles’. Ik heb grote bewondering voor de inzet en volharding van de leden van deze actiegroep. De activiteiten van deze groep hebben er mede voor gezorgd dat er geen twijfel meer is aan het gevaar van PFAS voor de volksgezondheid. Rondom Dordrecht, maar in feite wereldwijd, treffen we PFAS aan in de grond, het oppervlaktewater, de lucht, in moestuintjes, eieren en ons eigen bloed. Baby’s zijn al voor de geboorte belast met PFAS en krijgen daarna nog een flinke portie via de moedermelk. Nog even en we kunnen niet meer zwemmen en surfen aan het strand. Hoe gek moet het worden? Er is maar één mogelijkheid om dit PFAS-probleem op te lossen: een totaalverbod op het maken en gebruiken van deze stoffen. Het mag niet zo zijn dat de lobby van de industrie het weer wint van de volksgezondheid. De EU moet dit totaalverbod doorzetten. Gebeurt het niet, dan zullen de PFAS-gehalten in het milieu, in ons en onze kinderen verder oplopen. Daar is geen twijfel aan. Hoe netjes men misschien wil gaan werken: doordat de stof niet afbreekt zullen de gehalten wereldwijd blijven oplopen. Houd vol Actiegroep Gezondheid vóór Alles. Nog even en het verbod is er!’

Tekst gaat verder onder X-bericht.

Er waren zaterdagmorgen veel meer mensen die zich aansloten bij het protest bij Chemours dan normaal. Naast prominenten uit o.a. de politiek was er veel aandacht vanuit de media. Ook al in de aanloop naar dit protest bij het chemiebedrijf in Dordrecht. Na deze 200e keer gaat het… pic.twitter.com/TodjlEVnU6

— Sliedrecht24 (@Sliedrecht24) February 3, 2024

Toespraken en media
Wél aanwezig bij de 200e actiedag waren Geert Gabriëls (Tweede Kamerlid GroenLinks), Lies van Aelst (Provinciale Staten SP), David Klein (Extinction Rebellion Drechtsteden), Ines Kostíc (Tweede Kamerlid PvdD) en Diederik Gommers (IC arts Erasmus Medisch Centrum). Zij spraken de ‘jubileumbezoekers’ na elkaar toe. Gommers had een zakje met eieren bij zich van zijn eigen kippen. Hij gooide deze demonstratief kapot op de grond die uit de emmers was ‘teruggestort’. De actie trok de aandacht van lokale, nationale én internationale media. Iets meer dan een week geleden was de actiegroep nog in Brussel bij het Europees Parlement. Dit om (blijvend) aandacht te vragen voor invoering van een verbod op toepassing van PFAS door chemische fabrieken, in dit geval lokaal gericht op het Dordtse Chemours. De actiegroep zegt ervan overtuigd te zijn: “Wij gaan winnen!”