REGIO / SLIEDRECHT – Ruim driekwart van de geteste eieren van hobbykippen in regio Zuid-Holland Zuid en de gemeente Altena bevatten te hoge gehaltes aan verschillende soorten PFAS. Dat blijkt uit een eerste analyse van het eieronderzoek, dat in opdracht van de gemeenten Dordrecht, Molenlanden, Papendrecht en Sliedrecht wordt uitgevoerd. Zowel het RIVM als de GGD Zuid-Holland Zuid adviseren mensen uit de regio uit voorzorg voorlopig geen eieren meer te eten van hobbykippen en vervolgonderzoek af te wachten. Eieren uit supermarkten en andere winkels zijn wel veilig.
Het doel van het onderzoek naar het gehalte PFAS in eieren was om te achterhalen of het veilig is voor bewoners in de regio om eieren te eten van hobbykippen. Dat in verband met de bekende PFAS-vervuiling in de omgeving van Chemours. (Stockfoto)
De afgelopen jaren zijn er meerdere onderzoeken uitgevoerd naar PFAS in de bodem, moestuinen en in het water. Dit najaar is het vervolgonderzoek gestart naar de aanwezigheid van PFAS in eieren van hobbykippen. Hobbykippen zijn kippen die door een particulier als hobby wordt gehouden. Bijvoorbeeld in achtertuinen, moestuinen, dierenweitjes en zorg- en kinderboerderijen.
Tekst gaat verder onder kaart.
Bron PFAS
Het is onduidelijk waar de vervuiling in de eieren van hobbykippen vandaan komt. Eieren geraapt op plekken in het gebied rondom Chemours bevatten te hoge PFAS-gehalten; hetzelfde geldt ook voor plekken verder weg. In de eieren is vooral teveel van de PFAS-soort PFOS aangetroffen. PFOS is – voor zover bekend – niet uitgestoten door DuPont/Chemours. De eieren zijn getest in zowel stedelijk als landelijk gebied.
Onderzoek grond
Er zijn ook monsters genomen van de grond waar de kippen lopen. Dit is relevant omdat kippen ook in de grond pikken. Uit de voorlopige onderzoeksresultaten blijkt geen duidelijk verband tussen het PFAS-gehalte in de grond en het gehalte in de eieren. Dit heeft mogelijk regio-overstijgende gevolgen. De gemeenten hebben het RIVM verzocht om de gegevens nader te duiden en een risico-analyse te doen van de huidige metingen.
Advies
Zowel het RIVM als de GGD adviseren voorlopig geen eieren meer te eten van hobbykippen in de onderzochte regio en vervolgonderzoek af te wachten. Een hobbykip is een kip die door een particulier als hobby wordt gehouden. Bijvoorbeeld in achtertuinen, moestuinen, dierenweitjes en zorg- en kinderboerderijen. In de winterperiode zullen mensen deze eieren toch al nauwelijks eten. In de winter leggen de meeste kippen minder tot geen eieren, doordat ze minder daglicht krijgen. De onderzoekers van Wageningen Food Safety Research (WFSR) hebben hun bevindingen gemeld aan de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA).
Wel veilig
Eieren afkomstig van professionele pluimveehouders (zoals bijvoorbeeld verkocht in de supermarkt) kunnen wel veilig worden gegeten. Dit geldt voor alle eiersoorten in de supermarkt. Deze bevatten aanzienlijk lagere gehalten aan PFAS en blijven binnen de veilige normen. Deze eieren worden regelmatig getest door Wageningen Food Safety Research (WFSR) in opdracht van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). WFSR is gespecialiseerd in onderzoek naar PFAS in voedsel. Het RIVM heeft ook voedselproducten onderzocht op PFAS. Hieruit kwam ook dat deze eieren veilig gegeten kunnen worden.
PFAS-soorten
De eieren bevatten vooral teveel van de PFAS-soort PFOS. De waarden variëren van net onder de norm tot 10 keer de normwaarde voor PFOS, en voor PFOA geldt een overschrijding tot 22 keer de normwaarde (maximum contaminant levels voor eieren van de Europese Unie). Ook andere PFAS-soorten waaronder zoals PFOA, worden in de eieren aangetroffen, maar wel meestal in lagere gehalten. GenX wordt niet of nauwelijks aangetroffen in de onderzochte eieren. De exacte oorzaak/bron van de verscheidenheid aan PFAS-verbindingen is nog onbekend. Aanvullend onderzoek is daarom nodig.
Eerste analyse
De betrokken gemeenten, onderzoekers, GGD ZHZ en RIVM vinden de eerste bevindingen uit het onderzoek relevant voor alle inwoners van de regio. Daarom hebben ze besloten deze al publiek te maken voor de definitieve risico-evaluatie opgeleverd is. Deze wordt over drie maanden verwacht.
Vervolgonderzoek
De komende maanden wordt het lopende onderzoek voortgezet. Onderzoekers proberen de bron van de PFAS te achterhalen en te ontdekken hoe de PFAS in de eieren terecht komen. De resultaten daarvan worden in het voorjaar van 2024 verwacht.
Opdracht
Het onderzoek wordt uitgevoerd in opdracht van de gemeenten Dordrecht, Sliedrecht, Papendrecht en Molenlanden en gecoördineerd door de Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid (OZHZ). Onderzoeksbureau Arcadis voert het onderzoek uit in samenwerking met Wageningen Food Safety Research (WFSR) en Tritium advies. De GGD Zuid-Holland Zuid en Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) zijn betrokken om de uitkomsten van het onderzoek te duiden en van advies te voorzien.
Tot 22 keer teveel PFOA en 10 keer teveel PFOS. Dat is moeilijk te interpreteren. Volgens sommigen zijn de normen te streng en ik behoor tot die groep, volgens anderen nier. Ik vind dat het meevalt omdat ze gedeeltelijk gebaseerd zijn op dierenexperiment,en en daar rekent me een onzekerheidsfactor van minstens 10.
Bervoets stelde vast ( Zwijnaarde 3M ) dat na 10 jaar 20% overblijft aan concentratie, dus vermindering exponentieel met 15 % per jaar (0,2^(1:10)). PFOA dringt o.m. sneller in de grond en sommigen melden een halveringtijd van 3 jaar, dat is 21% per jaar.
Exponentieel kreeg sinds Covid tijden in het gewone taalgebruik de betekenis van snel maar hier gaat het toch wel trager dan gewenst maar het is er toch wel. Het hangt van het grondtal af. Na x jaar bleef in Zwijndrecht van PFAS 0,85^x over.
Hoe snel het in Dordrecht gaat zou men best eens onderzoeken, voorlopig kan men deken zowat een beetje zoals elders maar het lijkt me verre van onmogelijk dat het toch anders is.
Eieren zijn een zeer voorname bron van opname van PFAS door de mens en daarom heeft men advies er geen te eten dichtbij een PFAS producerende fabriek.
GenX is nauwelijks te vinden in ei.
PFOS en PFOA maakt men niet meer en is dus aan het verdwijnen.
De toekomst ziet er dus goed uit alimentatie stopt met die vuiligheid te produceren. Voorlopig lijken me geen potten gebroken en is er geen nood aan urgente maatregelen.
Nou Nou……
In 2016 stelde ik al de vraag bij diverse bijeenkomsten of er geen onderzoek moest komen naar o.a. eieren in de omgeving van Chemours. Natuurlijk lachte directie Chemours dit wuivend weg. Maar erger was dat ook de gemeenten waaronder Sliedrecht, RIVM, waterschappen, etc dit belachelijk vonden en totaal onnodig. Paniekzaaierij vonden sommigen het zelfs.
Soms krijg je later helaas gelijk, maar liever had ik dit totaal niet gehad. Want wat doet ruim 7 jaar gewoon dooreten van deze eieren met de gezondheid van mensen? Dat zullen we helaas nooit te weten komen, maar het bevestigt voor mij wel het volgende…..
Zelf logisch nadenken, zaken kritisch volgen en zelf onderzoek doen is zo dom nog niet. Dat anderen dat in 2016 schaarde onder complot denken….ach, ze wisten niet beter, denk ik dan maar.
Het bevestigt voor mij opnieuw dat je niet domweg de overheid en overheidsorganisaties kan en moet geloven. Een portie gezond en kritisch wantrouwen kan geen kwaad. Dit is daar weer een voorbeeld van helaas.
Adrie Hamburg . Er zijn zelfs (ultra korte) Pfas die bij 1450 graden Celsius pas echt vernietigd zijn … Die temperatuur wordt zelfs bij Indaver niet gehaald !
@Gerrit Groeneveld. Inderdaad in heel veel producten zit PFAS verwerkt, die op een of andere manier weer in het afval terecht komen. Uit eerdere berichten weten dat bij verbranding PFAS boven de 1100 graden uit elkaar valt. de HVC haalt deze temperatuur niet. Dus komt dit m.i. op een of andere manier uit de schoorsteen. Verder is het vreemd dat er PFAS in eieren gevonden wordt.
Ik ben ook zeer benieuwd naar de uitstoot van HVC daar hoor je nooit iets over maar mijn gevoel zegt dat het nooit goed kan zijn. Maar als blijkt dat HVC een grote vervuiler is dan komt de stadsverwarming in gevaar dus dat zou een rede kunnen zijn om geen onderzoek te doen.
Het wordt nu zelfs in twijfel genomen of het wel bij Chemours vandaan komt,nog gekker.Het zal wel weer een tijdje duren voor het volgende onderzoek! En ondertussen rookt de pijp,en wordt er geloosd in de rivier met vergunning van de provincie.Eerst de 3de merwedehaven stort,waar bicbacs met asbest gestort zijn,ook met vergunning van de provincie en nu dit weer.Dit speelt al vanaf 1980.Eindeloze zaak zo!
Ja, hoelang kan je met behulp van RIVM doorgaan met PFAS vervuiling. Er is volgens hen geen direct verband tussen Chemours en de vastgestelde PFAS in eieren in de omgeving… het moet niet gekker worden.. doe maar weer een extra onderzoekje..(ook dit onderzoekje gaat het RIVM doen?? )Schande