door Peter Donk
SLIEDRECHT – Het was trekken aan een dood paard voor de lokale partij Slydregt.NU. Dinsdagavond 30 mei 2023 stonden zij bijna alleen bij de besluitvorming in de gemeenteraad voor de invoering van een raadgevend referendum. Er waren complimenten van verschillende politieke partijen, maar slechts PRO Sliedrecht steunde fractievoorzitter Mark Jongeneel (Slydregt.NU).
“Het is hoog tijd om de kracht van democratie te herontdekken en verder te kijken dan slechts één keer in de vier jaar stemmen. Slydregt.NU is vastbesloten om het vertrouwen tussen inwoners en de lokale overheid te vergroten door middel van een raadgevend referendum”, stelde fractievoorzitter Mark Jongeneel (Slydregt.NU) dinsdagavond.
“We bevinden ons in een tijd waarin steeds meer mensen pleiten voor meer burgerparticipatie en directe invloed op politieke besluitvorming. Het is de stem van het volk die gehoord moet worden, en het is tijd voor vernieuwing. De traditionele manier van politiek bedrijven, waarbij beslissingen voornamelijk worden genomen door een selecte groep zonder directe betrokkenheid van de burgers, voldoet niet meer aan de eisen van de moderne samenleving. Mensen willen meer zeggenschap, meer inspraak en meer invloed op de beslissingen die hun leven beïnvloeden. Een raadgevend referendum biedt juist die mogelijkheid. Het geeft inwoners de gelegenheid om zich uit te spreken over belangrijke politieke kwesties en om gehoord te worden”, aldus Jongeneel.
Tijdperk
Een raadgevend referendum versterkt volgens hem de band tussen de lokale overheid en haar burgers. Jongeneel: “Het vergroot het draagvlak voor genomen besluiten en draagt bij aan een participatieve democratie, waarin de stem van het volk centraal staat. Het is de stap die we moeten zetten om de macht terug te geven aan de mensen, om hen een stem te geven in de beslissingen die hen direct raken. Het argument van tegenstanders, dat kiezers mogelijk niet voldoende geïnformeerd zijn, is achterhaald. We bevinden ons in een tijdperk van ongekende informatievoorziening, waarin burgers toegang hebben tot een overvloed aan informatie. Bovendien kan het organiseren van een referendum juist bijdragen aan een breder en diepgaander publiek debat over belangrijke vraagstukken.” Het biedt volgens Slydregt.NU de mogelijkheid om de kennis en ervaring van de Sliedrechters te benutten en zo tot weloverwogen beslissingen te komen.
Gehoord
De representatieve democratie heeft volgens Jongeneel zijn waarde gehad, maar we moeten durven veranderen. Jongeneel: “We moeten afstappen van de gedachte dat alleen gekozen volksvertegenwoordigers in staat zijn om besluiten te nemen die in het belang zijn van de gemeenschap. Een raadgevend referendum is een instrument dat hierbij kan helpen. Het is een middel om het vertrouwen tussen inwoners en de lokale overheid te herstellen en te versterken. Gehoord hebbende de beraadslagingen in de oordeelsvormende vergadering van 16 mei jl. hebben wij als fractie besloten om één wijziging door te voeren. Een wijziging die ook ter overweging door het college in de bestuurlijke reactie is genoemd. Het raadsvoorstel en concept raadsbesluit gaan ongewijzigd naar de besluitvormende vergadering van 30 mei 2023.”
Opmerkelijk voorstel
De ter besluitvorming voorgelegde verordening zelf, de ‘Referendumverordening gemeente Sliedrecht 2023’ is volgens Jongeneel gewijzigd in die zin dat voor het definitief verzoek als bedoeld in artikel 6, eerste lid niet 600 ondersteuningsverklaringen nodig zijn, maar 1000. Artikel 6, eerste lid is dus aangepast. “En in het verlengde daarvan de artikelsgewijze toelichting op de verordening. In de toelichting op artikel 5 en 6 is ‘600’ gewijzigd in ‘1000’ en iets minder dan ‘3%’ gewijzigd in ‘5%’. “In een tijd waarin het vertrouwen in de politiek afbrokkelt en de kloof tussen Den Haag en de rest van het land groter wordt, is er eindelijk hoop”, stelde Jongeneel. Het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) heeft een langverwacht rapport uitgebracht waarin wordt gepleit voor meer betrokkenheid van burgers. “Een opmerkelijk voorstel dat in het oog springt, is het idee van een bindend correctief referendum. Daarmee gaat het SCP nog stap verder dan Slydregt.NU en wij kunnen ons hier helemaal in vinden. Mocht ons voorstel worden afgeschoten vanavond dan gloort er tenminste nog hoop in ons parlement”, aldus Jongeneel, “Tenslotte vanavond stemmen wij niet over een referendum maar over de referendumverordening. Deze verordening opent slechts de mogelijkheid tot een referendum in de toekomst. Het is nog altijd aan de raad of zij zelf van een referendum gebruik wil maken dan wel de uitkomst van het referendum overneemt.”
Geen voorstander
Fractievoorzitter Kees Ippel (SGP-ChristenUnie) gaf complimenten voor het initiatiefvoorstel, maar het niet kon steunen. “Ik heb de argumenten nogmaals gehoord, maar die zijn niet overtuigend genoeg. Het participatiebeleid is voldoende. Het staat nog los van kosten. Bijna geen enkele gemeente gaat tot herhaling over en wij zien dat succes dus niet terug”, vertelde Ippel. Fractievoorzitter Ben van der Plas (PvdA) vertelde dat zij een raadgevend referendum niet zien als verbetering van de inwonersparticipatie. Van der Plas: “We kunnen het democratisch proces aan de voorkant voldoende waarborgen. Wij zijn tegen het voorstel.” Fractievoorzitter Frank Dunsbergen (CDA) gaf wel de complimenten aan Slydregt.NU om tot een initiatiefvoorstel te komen. Dunsbergen: “Het CDA is geen voorstander van referendum. Het brengt de verschillen naar voren. Na goede beraadslaging vinden gedegen besluiten. Wij kiezen voor participatie-initiatieven die verbinding tot stand brengen.” Fractievoorzitter Sjors van Wijngaarden (VVD) kwam met een stemverklaring. “Wij zijn tegen, want overbodig – we gaan tenslotte om de vier jaar stemmen en het is een vrij complexe vraag die wordt teruggebracht tot simpel ja of nee. Daarom stemmen we tegen”, aldus Van Wijngaarden. Jongeneel complimenteerde de VVD dat ze tegen ‘een democratie zijn’, die daarna om een schorsing vroeg.
Stemming
Na de schorsing sprak Jongeneel en vertelde goed geluisterd heeft naar de opmerkingen. “Wij willen het vertrouwen in de lokale overheid meer vergroten”, sprak Jongeneel. Dunsbergen vond dat de huidige instrumenten verder kunnen gaan. “Dat zien wij anders”, vulde Jongeneel aan, “Ik wil een dankwoord uitspreken aan de hele gemeenteraad en we hopen in de toekomst ook met initiatiefvoorstellen te komen.” Daarna werd gestemd over de invoering van een raadgevend referendum. PRO Sliedrecht steunde als enige politieke partij. En dus werd het voorstel verworpen.